Ziek, dan liever zoet

Mijn beste vriendin zweert bij kippensoep, net zoals wijlen Ischa Meijer, journalist en schrijver, bij wie altijd een pan kippensoep op het vuur moest staan.

Of er een wetenschappelijke verklaring voor is, weet ik niet, maar het is een feit: als ik ziek ben, ernstig of alleen een beetje grieperig, wil ik vooral zoet, zacht en warm eten. Echt troost-eten. Normaal ben ik juist ‘een hartig type’, maar dan helemaal niet. Dan wil ik jam, aardappelpuree, appelmoes, vanillevla en chocola.

Troostlezen

Nu ben ik misschien wel iemand, die sowieso behoefte heeft aan troost. Maar daar ben ik vast geen uitzondering in. Jaren geleden schreef ik een boekje over ‘Troostlezen’, de genezende werking van het lezen van boeken. Voor dat boek interviewde ik een aantal vrouwen en mannen en vroeg hun of ze het verschijnsel ‘troostboek’ kenden en zo ja, welk boek die functie voor hen vervulde. Opvallend was dat van de twintig vrouwen die ik sprak, negentien dit verschijnsel kenden en van de twintig mannen slechts één. Ik wilde graag weten hoe mensen (m/v) zich door moeilijke tijden heen worstelen. Dat kan natuurlijk op allerlei manieren, waarvan slechts één betrekking heeft op het lezen van een mooi boek. Andere troostende bezigheden zijn: naar muziek luisteren, een fijne film of tv-serie bekijken, lekker eten of drinken, met familie of vrienden praten, naar een therapeut gaan, sporten, kortom, er zijn veel verschillende wegen die naar Rome leiden.

Moeilijke tijden

De vrouwen, die ik interviewde over dit onderwerp, kozen vrijwel allemaal voor vertrouwde boeken en al bekende schrijvers. Vaak ging het om poëzie, dagboeken, biografieën, memoires of andere persoonlijke geschriften, waaruit blijkt dat iedereen te maken krijgt met ziekte en andere tegenslagen. Anderen trekken een oud sprookjesboek of kinderboek uit de kast en herlezen dat. Sommigen gaan naar de boekhandel om een nieuw boek te kopen van een schrijver of schrijfster, van wie ze het werk al kennen en op prijs stellen. Iets heel nieuws en onbekends wordt niet aangeschaft, men moet er wel op kunnen vertrouwen dat een nieuw boek geen onaangename verrassing is. Daar heeft niemand in moeilijke tijden behoefte aan.

‘Nummer 14’

De mannen die ik interviewde, bleken op een enkele uitzondering na, geen troostboeken te hebben. Het opnieuw lezen van een boek, dat eerder in het leven steun had geboden, kenden ze niet. Zij vertelden me dat ze in lastige tijden het liefst naar een film kijken, zoals ‘Nummer 14’ over Johan Cruijff, naar muziek luisteren of met vrienden naar de kroeg gaan.

Troosteten kennen zowel mannen als vrouwen. Mijn beste vriendin zweert bij kippensoep, net zoals wijlen Ischa Meijer, journalist en schrijver, bij wie altijd een pan kippensoep op het vuur moest staan. Beiden zijn/waren van joodse huize, waar van oudsher kippensoep geroemd wordt om zijn helende werking.

Inmiddels ben ik benieuwd of mijn voorkeur voor zoet-in-bange-tijden door meer mensen gedeeld wordt. En of ze, net als ik, de haring en de koude slaschotel bewaren voor betere tijden.

Mannen hebben, op een enkele uitzondering na, geen troostboeken. In lastige tijden kijken ze het liefst naar een film, zoals ‘Nummer 14’ over Johan Cruijff, luisteren naar muziek of gaan met vrienden naar de kroeg.

Over de columnist: Cisca Dresselhuys (1943, Leeuwarden) behoeft nauwelijks introductie: hoewel haar journalistieke loopbaan bij het dagblad Trouw begon, verwierf zij landelijke bekendheid als hoofdredactrice van het feministisch maandblad Opzij (1981-2008). In haar eerste pensioenjaren schreef zij onder meer het boek ‘Drukker dan ooit’ (2011), en maakt nu columns en interviews voor verschillende tijdschriften.