Even voorstellen: Maurice de Hond studeerde sociale geografie aan de Universiteit van Amsterdam (klaar in 1971). Na een korte periode als wetenschappelijk medewerker was hij 15 jaar actief als onderzoeker, tussen 1973 en 1975 bij Inter/View en vanaf 1980 als mededirecteur van Inter/View. Vanaf 1976 was hij actief in het verkiezingsonderzoek. Eerst bij Vara’s In de Rooie Haan. Later onder meer bij tv-programma's als Achter het Nieuws en NOVA. Sinds 2002 runt hij www.peil.nl, een opiniepanel, waarmee actuele ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving op de voet gevolgd kunnen worden. Sinds enige maanden geeft hij zijn opinies over de coronapandemie.

Weer een bijzondere truc uit de data-goocheldoos van het RIVM

Vandaag is het nieuwe weekrapport van het RIVM gepubliceerd. Ik zag vooral met spanning  uit naar een grafiek waar ik nu al een paar maanden grote kritiek op heb. Dat is de grafiek, waarbij het RIVM per week schat hoeveel mensen in Nederland op dat moment besmettelijk zijn. Dus anderen kunnen besmetten. Drie weken geleden schreef ik daar een uitgebreide kritiek op.

Volgens mij werden de cijfers van eind maart/begin april dit jaar daarbij sterk onderschat en die van eind september duidelijk overschat. Dat kwam mede, vond ik, omdat de cijfers voor juni werden berekend via ziekenhuisopnames en daarna via het aantal positieve testen.

Vorige week was die grafiek niet aangepast voor de nieuwste ontwikkelingen. Er werd gemeld dat men met ingang van deze week de cijfers (weer) volledig zou baseren op ziekenhuisopnames. Iets waar ik ook al voor gepleit had. Daarom was ik zo benieuwd hoe die grafiek er nu zou gaan uitzien. Ik had diverse verwachtingen wat ik zou gaan zien, maar de grafiek die nu getoond wordt in het rapport, laat mij in verbijstering achter.

Het aantal besmettelijken op 1 oktober jl.

Twee weken geleden was de schatting van het aantal besmettelijken door het RIVM nog 148.000. Omdat mensen 7 dagen besmettelijk zijn, zou dat inhouden dat er toen volgens die schatting 21.000 nieuwe mensen per dag geïnfecteerd zouden worden. Op die dag waren er ongeveer 3000 positieve testen geweest. Dus het dat zou inhouden dat 7 keer zoveel mensen besmet waren geworden dan zich hadden laten testen.

Na het toepassen van de nieuwe berekeningen deze week zien we in het nieuwe rapport dat op 1 oktober het RIVM schat dat er op 1 oktober 126.000 mensen besmettelijk waren. Dus dat zouden dan 18.000 nieuwe besmettingen per dag betekenen op die datum en omdat er toen 3500 positieve testen waren zou dat betekenen dat er in werkelijkheid nog maar 5 keer zoveel mensen besmettelijk waren dan het aantal positief getesten. Dus niet de 7 keer van 1 week ervoor, maar voor 5 keer..

Nu is dat op zichzelf wel een min of meer acceptabele correctie als je de systematiek (terecht) verandert. Maar als ik even de grafiek van de vorige week vergelijk met die van deze week dan zie je hoe de grafiek vanaf begin juli nu anders loopt dan in het rapport van de vorige week. De gele, groene en rode bolletje is hetzelfde moment in de tijd. Het is een bevestiging van mijn bewering, dat het aantal besmettelijken in de oude grafiek inderdaad een overschatting is.

Overigens denk ik dat dit nog steeds het geval is. Ik schat in dat de score op 2 oktober niet de aangegeven 125.000 was, maar op dat moment nog ruim onder de 100.000 lag.

 

Het aantal besmettelijken eind maart 2020

Maar wat ik beschreven heb over de laatste paar maanden van de grafiek van het RIVM is klein geld vergeleken wat er met het deel is gebeurd in maart/april. Namelijk de schatting van het aantal besmettelijken op het hoogtepunt eind maart. Een belangrijk ijkpunt. Tot en met vorige week lag dat cijfer volgens het RIVM op 270.000. Dat zou o.a. inhouden dat de cijfers van begin oktober al meer dan de helft was van het hoogtepunt van eind maart.

Ik gaf in mijn kritieken aan dat dit cijfer in maar  een factor 3 à 4 keer zo hoog moet zijn geweest. Juist omdat als je de ziekenhuisopnamen bekijkt, waar de cijfers op gebaseerd zijn, tot voor kort een verhouding van 1 op 10 liet zien.

Dit is de grafiek op de site van de RIVM van vandaag over het verloop van de ziekenhuisopnames vanaf het begin van de crisis.

Het aantal ziekenhuisopnames is bij deze grafiek van het RIVM rond 5 oktober circa 70. Op het hoogtepunt in maart lag het op 500. Dus de verhouding tussen nu en toen  is 1 ongeveer op 7. Als het RIVM het aantal besmettelijken op  begin oktober  126.000 schat dan zou dus eind maart het hoogtepunt van het aantal besmettelijken 7 x 126.000 moeten zijn geweest. Dat zijn zouden dus ongeveer 850.000 Nederlanders betreffen. Ongeveer het cijfer dat ik ook de vorige keren in mijn blogs had aangegeven.

Maar de magische goocheldoos van het RIVM kwam tot een heel ander cijfer. En een grafiek dat een heel ander patroon kent dan het aantal ziekenhuisopnames. Nu wordt het aantal besmettelijke personen tijdens het hoogtepunt op slechts 170.000 geschat. Zelfs 100.000 minder dan men tot nu toe heeft geschat. Vergelijk de grafiek van het RIVM van de ziekenhuisopnames maar eens met deze nieuwe grafiek van besmettelijken, die op basis van de ziekenhuisopnames gemaakt is. Compleet verschillend. Volledig onbegrijpelijk.

En denk niet dat het een onbelangrijke grafiek is. Want is de situatie nu echt vrijwel hetzelfde als eind maart?  En als er maar 170.000 mensen eind maart besmettelijk zouden zijn geweest dan zou het sterftepercentage (IFR) ruim boven de 1% gelegen hebben.

Weer een goed voorbeeld van de slechte kwaliteit van de data van het RIVM.

Zie ook: www.mauricedehond.nl