Voorhoofdsholte of bijholte? 

Iedere voorhoofdsholte is een neusbijholte, maar niet iedere neusbijholte is een voorhoofdsholte

Voorhoofdsholteontsteking? Waarschijnlijk niet…!

De kwaliteit van de studie geneeskunde is in de afgelopen – pak hem beet – 40 jaar verbeterd. Daar kan ik over meepraten, want mijn studie begon in 1976 en die van mijn kinderen drie decennia later. Ik keek over hun schouder mee en was blij verrast met de beter uitziende lesmethoden, begeleiding en toetsen. Wel constateerde ik dat het KNO-onderwijs aanzienlijk minder aandacht kreeg, terwijl die in mijn tijd ook al niet over hield. En dat is jammer, want huisartsen zien dagelijks veel KNO-klachten voorbijkomen en dat gaat niet altijd goed.

Onderwijs

In mijn actieve carrière als keel-, neus- en oorarts heb ik daarom veel onderwijs gegeven aan huisartsen. Dat is leuk en dankbaar werk en je krijgt gratis een spiegel voorgehouden. Waar zitten kennishiaten, waar hebben ze het moeilijk mee en hoe reageren ze op de feedback die zij in een huisartsenbrief van mij krijgen. Bovendien kon ik zo huisartsen ‘opvoeden’. Kortom aan beide kanten leerzaam en informatief. Ik leerde van het lesgeven dat het altijd nog duidelijker kan dan je denkt en dat een begrijpelijke uitleg voor de één niet begrijpelijk hoeft te zijn voor een ander. Ik zie u denken: ,,Open deur…”, maar in de ‘hitte van de strijd’ dat spreekuur doen soms is, wel eens een vergeten goed.

Neusbijholte

Een veelvoorkomende misvatting uit de praktijk is de ‘voorhoofdsholteontsteking’. Bij elkaar denk ik dat ik honderden keren heb uitgelegd dat een voorhoofdsholteontsteking een zeldzaam ziektebeeld is. Dat het beter is om altijd over een neusbijholteontsteking te praten. Ik kreeg het er niet in. Niet bij patiënten, maar ook niet bij huisartsen.

Vorige maand werd ik nog geraadpleegd door een collega-arts, hoog zwanger en erg verkouden met hoofdpijn en snot. Een voorhoofdsholteontsteking, dacht zij, want ze had hoofdpijn en de pijn nam toe als ze bukte. Ik vertelde haar dat zij niet aan deze meest fout gestelde diagnose leed. Hoe dat zit?

Gezwollen

Iedere voorhoofdsholte is een neusbijholte, maar niet iedere neusbijholte is een voorhoofdsholte (naar analogie: iedere koe is een dier, maar niet ieder dier is een koe).

Gezwollen slijmvlies geeft afgesloten neusbijholten, waaronder de twee voorhoofdsholten. Het slijmvlies van een afgesloten holte zuigt lucht uit de holte, waardoor onderdruk ontstaat. Samen met de ontsteking geeft dat pijn en omdat álle neusbijholten – kaakholten, voorhoofdsholten, zeefbeencellen en zelfs de middenoren – die ook een soort neusbijholten zijn – dit proces doormaken, kan de pijn uit een individuele, maar meestal uit een combinatie van holten voortkomen. Een separate voorhoofdsholte is eigenlijk nooit als enige holte ontstoken. Daarom is de diagnose voorhoofdsholteontsteking vrijwel altijd fout.

Baby

De behandeling van de neusbijholteontsteking van mijn collega bestond uit pijnstilling en spoelen van de neus met fysiologisch zout in een Rhino Horn. Haar nog ongeboren baby merkte er niets van.

Overigens was bij mijn collega haar smalle aangezicht en de toename van vocht in haar lichaam door de zwangerschap een extra veroorzakende factor. Aan beide was niet acuut iets te doen. Mogelijk kan er een keer met een kleine operatie een verruiming worden gemaakt in de neus, zodat veel afvoergangen van de neusbijholten beter zijn belucht. De zwangerschap verliep verder voorspoedig. Bij de volgende neusbijholteontsteking gaat zij over een operatie nadenken.

Foto boven: Pixabay