Verstandsverbijstering

Verstandsverbijstering

Ik roep haar uit de spreekkamer, maar herken haar helemaal niet. Een prachtige vrouw, slank, fit en vitaal huppelt naar binnen. Je zou haar geen vijfenvijftig geven.

Ik zou haar moeten herkennen van een jaar of wat geleden. Uit mijn dossier blijkt dat zij twee keer op de Intensive Care was opgenomen met een astma-aanval… dat is best uitzonderlijk in de huidige tijd. (Toen ik ooit begon aan mijn opleiding longziekten, in 1984, waren er net inhalatie steroïden op de markt gekomen. Een medicijn dat astma-aanvallen in de meeste gevallen kan voorkomen.

,,Bent ú het?” vraag ik, ,,Wat is er de laatste jaren met u gebeurd?”

Zelfs in bed rookte hij nog. De brandplekjes in het laken herinneren me er nog aan.

,,Mijn man is twee jaar geleden overleden, natuurlijk was ik verdrietig, we waren zo’n dertig jaar samen. Maar het heeft me ook heel veel gebracht. Hij rookte twee pakjes per dag, zelfs in bed rookte hij nog. De brandplekjes in het laken herinneren me er nog aan. Hij was zo verslaafd. We wisten allebei dat hij niet erg oud zou worden. Hij was al gewaarschuwd met twee hartinfarcten.”

Wereld open

,,Toen hij dood was, gebeurde er van alles. De kinderen met mijn kleinkinderen kwamen weer langs. We mochten nooit oppassen omdat mijn man, hun vader en opa, binnenshuis rookte en mijn kleinkind ook weer astma heeft. Het is behoorlijk erfelijk hè. Maar voor mij ging er een wereld open, ik was niet meer elke dag kortademig, ik kon veel meer lopen en fietsen, ik ben naar de sportschool gegaan. Ik kon doordat ik meer lucht had ook weer meer bewegen, mijn conditie ging met sprongen vooruit en ik kon afvallen en nieuwe kleren kopen. Ik heb mijn man nooit iets kwalijk genomen hoor, hij was zo verslaafd en hij had het niet makkelijk gehad in zijn leven, en ik dacht eerlijk gezegd dat het aandeel van zijn roken op mijn astma wel meeviel. Maar nee dus, het viel achteraf niet mee, er is een wereld voor me open gegaan.”

Ik ben verbijsterd. Elke keer weer.

De politicus: ,,Ach, ik gun haar d’r sigaretje, ik ben verslaafd aan drop…”

Net als tijdens het gesprek met een politicus met astma die fulltime – als hij niet in de Tweede Kamer verblijft – in de rook van zijn partner zit en daar ‘echt helemaal geen last van heeft’. ,,Ach”, zegt hij toegeeflijk, ,,ik gun haar d’r sigaretje, ik ben verslaafd aan drop…”

Opvlamming

Net als tijdens dat gesprek met de alleenstaande moeder die de hele dag rookt waar haar 22-jarige zoon met astma bij is. Die zoon die geen geld heeft om uit huis te gaan… en al twee keer is opgenomen op de longafdeling met een opvlamming van zijn astma.

Net als mijn tante die overleed aan ‘meerokers-longkanker’, zij had nog nooit een sigaret opgestoken. Toen pas stopte mijn vader met roken.

Net als… net als ik, ja, verbijsterd en woedend op mezelf ben. Ik die vroeger binnenshuis rookte waar mijn vriend bij was. Mijn vriend die een grootvader en een nichtje aan longkanker verloor.

Ik wist niet wat ik deed. Echt niet. Ik die vroeger binnenshuis rookte waar mijn vriend bij was.

Het is niet alleen het meeroken wat de ander direct en concreet zoveel ellende geeft, het is ook het concrete verlies van je geliefde, partner, broer, zus, kind of grootouder aan de gevolgen van een tabaksverslaving. Er zijn eigenlijk alleen maar verliezers.

Ik wist niet wat ik deed. Echt niet. Rokers hebben zoveel gedachtekronkels waarmee zij de waarheid onbewust wegmaken. Help hen en hun familie leden door het hen onmogelijk te maken een ander in de rook te zetten of er keihard aan dood te gaan.

Hoewel het een ernstige verslaving is: als het maar duur genoeg is en je kan het vrijwel nergens meer halen