Rechter: ‘Tempo zittingen gauw opschroeven’

‘Ik hoop dat we het tempo van zittingen gauw weer opschroeven’

Mr. Denis Osmic (41) is fulltime rechter bij de afdeling strafrecht van de Rechtbank Limburg, met locaties in Maastricht en Roermond. Door alle afstandsregels is het werk niet meer zoals vroeger.

Wat is uw dagelijkse werk?

‘Normaal gesproken heb ik twee dagen per week zitting. De ene dag is dat een meervoudige zitting met drie rechters, waarbij je samen beslist over zwaardere of ingewikkelde zaken. De andere dag is het een enkelvoudige zitting, zoals een politierechterzitting. Dan spreek ik in m’n eentje recht. De rest van de week bereid ik zaken voor of wikkel ik ze af door het concipiëren en nakijken van vonnissen.’

Hoe is uw werk door de crisis veranderd?

‘Er zijn sowieso minder zittingen. Bovendien behandelen we zaken nu niet inhoudelijk. Het gaat nu alleen om pro forma zittingen, waarin je onderzoekt of de termijn van een voorlopige hechtenis verlengd moet worden, of om regiezaken waarin de verdere planning van een strafzaak aan bod komt. Moeten er bijvoorbeeld nog extra getuigen worden opgeroepen of andere voorwaarden worden vervuld voordat de zaak inhoudelijk kan worden behandeld? Tijdens die zaken zitten de rechters, de advocaat en de officier in de rechtszaal zelf, die nu zo is ingericht dat we voldoende afstand van elkaar kunnen houden.

Toch communiceer je heel anders dan als iemand tegenover je in de rechtszaal zit. Er vallen nu vaak wat onnatuurlijke stiltes…

De verdachte zelf is nu niet aanwezig. Dat contact loopt via een videoverbinding met de gevangenis of het huis van bewaring. Technisch werkt het prima en dat is het belangrijkste, want een verdachte heeft alle recht om te weten wat er in zijn zaak gebeurt. Toch communiceer je heel anders dan als iemand tegenover je in de rechtszaal zit. Er vallen bijvoorbeeld vaak wat onnatuurlijke stiltes omdat je altijd wacht met reageren tot je zeker weet dat de ander is uitgepraat. Normaal gesproken verloopt zo’n gesprek veel vloeiender. Gezondheid gaat voor alles, dus ik heb alle begrip voor de situatie en de verdachten zelf trouwens ook. Toch hoop ik dat we snel weer naar de oude situatie terugkeren.’

Werkte u al geregeld thuis, bijvoorbeeld om zaken voor te bereiden?

‘We kunnen thuis gewoon inloggen in onze werkomgeving, maar zelf ging ik eigenlijk altijd naar de rechtbank, want daar heb ik een groot scherm en bovendien alle boeken en andere materiaal bij de hand. Nu is het advies om zo veel mogelijk thuis te werken en dat doe ik dus ook, al is de rechtbank gewoon open en mogen we er naartoe. Het contact met collega’s mis ik wel. Ik zie ze af en toe als ik wel op de rechtbank ben, maar het is door alle afstandsregels niet zoals vroeger.

Hoe reist u naar het werk?

‘Ik kan lopen – een half uur heen en een half uur terug – dus dat is geen punt. Dat doe ik normaal gesproken ook. Alleen als ik lijvige dossiers mee naar huis neem, kies ik ervoor de bus of zelfs de auto te nemen.’

Houdt u zich aan alle regels?

‘Ik probeer inderdaad alleen naar buiten te gaan als het moet, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Hardlopen doe ik wel, maar alleen heel vroeg als het niet druk is of juist laat als het weer rustig is.’

Waar hoopt u op voor de periode na de lockdown?

‘Dat we het tempo van zittingen gauw weer opschroeven. Daar kan ik me echt op verheugen. Voor een rechter zijn zittingen de core business, dus als dat wegvalt, ga je dat missen. Vooral vanwege het menselijk contact, het samen zoeken naar een oplossing, de hectiek en de dossiers die over tafel gaan. Anderzijds ook vanwege de afwisseling met je andere taken. Het is nu een wat onwerkelijke periode die voor iedereen heel lastig is.’

En waar verheugt u zich persoonlijk op?

‘Op meer sport op tv. Ik ben gek op voetbal, dus het zou fijn zijn als er weer wedstrijden worden gespeeld.’

Hoe ziet u de toekomst?

‘Veel mensen laten zich nu van hun beste kant zien. Zorgwerkers worden in zonnetje gezet en we proberen er te zijn voor ouderen. Toen een van mijn oudere buren laatst uit het raam stond te kijken, hoorde ik een andere buurman vragen of hij misschien iets nodig had. Dat vind ik mooi om te zien. Ik hoop dat deze crisis mensen bij elkaar brengt en dat iedereen de maatregelen blijft naleven en niet alleen aan het eigenbelang denkt.’

Emely Nobis