Louis, de zwijgende nieuwslezer

Louis, de zwijgende nieuwslezer

Aan een huiskamertafel in Hoogeveen speelt zich een klein wonder af. Althans, voor wie de achtergronden ervan kent. Een jongeman neemt plaats, kijkt of het donkergrijze luxaflex-gordijntje achter hem goed gesloten is vanwege eventueel binnensluipend tegenlicht, en heet zijn kijkers hartelijke welkom – terwijl hij nog net even een ontsierend koffiekopje aan de kant schuift.

‘Dit is het nieuws van vandaag!’, zegt Louis Brander met zijn meest vriendelijke glimlach tegen zijn 142 abonnees op YouTube en begint vertellenderwijs – handen in elkaar gevouwen, dan weer losjes voor zich op tafel – de gebeurtenissen van de dag door te nemen.

Over: de storm Ciara van afgelopen week, ‘die toch wel wat schade heeft aangericht’. Over het coronavirus in China en de petitie ‘Wij zijn geen virussen’, waarmee Aziaten in Nederland aangeven dat zij zich gediscrimineerd voelen. Over het breien met gekweekte menselijke huidcellen. En natuurlijk over Het Weer. Het stormt nog steeds, Dennis veroorzaakt inmiddels stevige windvlagen.

Louis is de verlegenheid in eigen persoon. Hij is extreem verlegen, maar leest het nieuws met een ‘schwung’ die je van hem niet zou verwachten.

De lichaamstaal van Louis Brander – althans vóór de webcam op zijn laptop – is zelfverzekerd, die van een jongeman die middenin de maatschappij staat. Zeg maar ‘werelds’, net als de inhoud van zijn berichten. Hij praat honderduit, leest ‘het nieuws van vandaag’ vanaf het laptopschermpje met een ‘schwung’ die je niet onmiddellijk achter hem zou zoeken.

Want Louis is de verlegenheid in eigen persoon. Hij is extreem verlegen. Gewoonlijk dúrft hij niet te praten, en blokkeert vaak al na het eerste woord… Woorden die hij in gedachte heeft komen niet meer over de drempel. Hij kan je bijna hulpeloos zwijgend aankijken, en aan de telefoon valt er een langdurige stilte die alleen wordt doorbroken als de ander weer iets vraagt. Louis’ antwoord luidt dan ‘Ja’… ‘nee’ of ‘uhm…’ Meer zit er niet in.

Angst om te praten, ook al wil hij niets liever dan dat. Een onbekend aantal kinderen en jongvolwassenen worstelt ermee. Het is niet dat ze niet kúnnen praten – soms lukt het wel, andere keren weer niet. De handicap van Louis en al die anderen staat te boek als ’selectief mutisme’ en wordt beschouwd als een ontwikkelingsstoornis die naar schatting bij een tot zeven per duizend kinderen en jongeren voorkomt.

‘Kinderen en jongeren met selectief mutisme praten thuis en alleendan  tegen sommige mensen’, beschrijft het UMC Hersencentrum Utrecht op een webpagina die geheel is gewijd aan deze vorm van extreme faalangst. ‘In andere situaties zwijgen ze, bijvoorbeeld op school, tegen onbekenden of bij familieleden die ze niet zo vaak zien.’

Dat zijn schooljuf hem vroeger uit de klas zette – omdat hij niet praatte – heeft hem diep gekrenkt.

,,Vroeger op school”, appt Louis me via zijn mobieltje, ,,zette de juf me zelfs de klas uit omdat ik niet praatte.” Dat heeft hem diep gekrenkt; de juf zou zich overigens moeten schamen. Een onvoldoende voor pedagogiek en empathisch vermogen.

Inmiddels zoekt Louis de grenzen op van wat hij kan en durft: zo was hij figurant in Goede Tijden Slechte Tijden. Werkte hij in een supermarkt om de confrontatie met plotseling tegen hem pratende klanten aan te kunnen. Zit er nog altijd een cd-opname van een zelfgeschreven liedje in het vat. En, verschijnt hij een paar keer per week op YouTube met zijn eigen nieuwsuitzending – met hier en daar een stotter, maar hij doet het dan toch maar…

Hij doet me een beetje denken aan zangeres Sanne Hans, die er maling aan heeft dat ze stottert als ze praat – ze zíngt vlekkeloos.

Louis is weliswaar lichtverstandelijk beperkt maar heeft een vorm gevonden om zich te kunnen uiten. Acteren, zingen en nieuwslezen is zíjn wereld, en als hij dat doet dan is er geen vuiltje aan de lucht. Dan praat hij je de oren van je hoofd.

Louis Brander neemt geen genoegen met zijn spreekstoornis, hij werkt aan een steeds betere versie van zichzelf. Dat is mooi. Daar houd ik van. Voor jongeren als Louis heb ik een zwak.