In een slechte reuk
Regelmatig vragen familie, vrienden en buren mij of hun klachten duiden op Corona. Dat is terecht, want ik weet daar ondanks de ‘information overload’ toch iets meer vanaf dan zijzelf. Door de duur van de epidemie neemt de kennis van de gemiddelde Nederlander over corona weliswaar toe, maar tegelijkertijd ontstaat er meer onduidelijkheid. Denk aan informatie over aerosolen, mondkapjes, thuisisolatie, etc.
Reukstoornissen is ook zo’n onderwerp. In de huidige coronatijd is daar veel over te doen. Als KNO-arts werd mijn interesse natuurlijk meteen gewekt toen bekend werd dat er een verband leek te bestaan tussen reukverlies en corona. Als het coronavirus het neusslijmvlies doet ontsteken, kan er zoveel zwelling ontstaan dat het reukzenuwweefsel niet meer wordt bereikt door geurprikkels. Net als bij een gewone (banale) verkoudheid of griep.
Verschillen
Er zijn alleen twee belangrijke verschillen: 1. de reukstoornis kan de enige klacht zijn bij een coronavirusinfectie en 2. de reukstoornis (en bijbehorende smaakstoornis) lijkt ernstiger en duurt mogelijk langer.
Even een uitstapje om duidelijk te maken wat voor een leek belangrijk is. KNO-artsen onderscheiden twee reukstoornissen: een zenuwreukstoornis en een transportreukstoornis. Als bijvoorbeeld een virus je reukzenuwweefsel kapot heeft gemaakt, is je reuk helemaal weg en komt die na maanden of – als je pech hebt – helemaal nooit meer terug. Als je geurprikkel door slijmvlieszwelling in je neus niet bij het zenuwweefsel boven in je neus kan komen, dan is dat vaak oplosbaar door de zwelling tegen te gaan: zwelling weg, reuk terug. Een combinatie van de twee vormen komt ook voor.
Reukzenuwweefsel
Bij het coronavirus kunnen alle drie de oorzaken voorkomen. Het reukzenuwweefsel lijkt bij corona, zeker in vergelijking met een gewone verkoudheid, vaker beschadigd te raken door het virus. Het enige symptoom van corona kan dus ook een reukstoornis zijn. Het gevolg van corona kán dus zijn dat je nooit meer gaat ruiken. En daarmee staat corona in een slechte reuk.
Veel mensen hebben geen idee hoe erg het is om niet te kunnen ruiken. Neem van mij maar aan dat leven zonder reuk (en dus gestoorde smaak) geen pretje is. Er zijn boeken over volgeschreven. Koffie-proevers en koks zijn er werkloos door geworden.
Reukcentrum
De laatste jaren is er vanuit de medische wetenschap gelukkig meer aandacht voor reukstoornissen. Sinds vijf jaar is er een professioneel reukcentrum in Ede waar KNO-artsen in samenwerking met de Universiteit van Wageningen onderzoek doen naar de behandeling van reukstoornissen. In mijn opleiding (eind jaren 80) moest ik het doen met zelf opgeduikelde boeken: ‘Het Parfum’ van Patrick Süskind en ‘Psychologie van de reuk‘ van Piet Vroon. Later las ik ‘Het mysterie van de reuk’ van Joke Boon, die als ervaringsdeskundige zeer verstandige dingen zegt.
Nog steeds heeft de gemiddelde KNO-arts – die toch een zintuigspecialist is – weinig kennis over de reuk. De kans dat een KNO-arts tegen een anosmie-patiënt zegt: ‘U moet ermee leren leven’ is groot. En dat terwijl er inmiddels reuktrainingen beschikbaar zijn die er echt voor kunnen zorgen dat de reuk weer herstelt, door het reukcentrum van de hersenen bij de eerste reukstoornis meteen te gaan prikkelen. Mijn vrouw kan erover meepraten…
Meer Columns
Terug naar de mensen
Vaccinaties: Nederland loopt achter in Europa!
Palliatieve sedatie
E-bike
