Ik ga psilocybine onderzoeken

Als psilocybine iets kan toevoegen aan het behandelarsenaal dan is dat zeker de moeite waard.

Menno Oosterhoff

Ik ga psilocybine onderzoeken

Jaren geleden hoorde ik al eens verhalen over de heilzame werking van psilocybine bij de dwangstoornis/obsessive-compulsive disorder (OCD). Ik zocht het na en zag dat er nog amper onderzoek naar is gedaan en liet het rusten.

Recent werd mijn interesse weer gewekt vanwege onderzoek naar psilocybine bij depressie in het UMC Groningen. Maar ook dat doofde weer uit. Tot enkele weken geleden mijn zoon mij attendeerde op de documentaireserie ‘How to change your mind’ van de Amerikaanse schrijver-journalist Michael Pollan.

Barstjes

De tweede aflevering gaat over psilocybine en daarin ook een patiënt, die het met veel succes had gebruikt. Ik ging weer ‘Googelen’ en dit keer vatte het vlam. Ik las ‘Een nuchtere kijk op psychedelica’ van Michiel van Elk. Daarin staat niet veel over OCD, maar wel over psychedelica in het algemeen en de vooroordelen erover, hoe die zijn ontstaan en de mogelijke toepassingen en wat het met iemand doet. De schrijver, universitair hoofddocent bij de afdeling cognitieve psychologie aan de Universiteit Leiden, die Van Elk is, behandelt het onderwerp wetenschappelijk, waarschuwt voor te snelle conclusies en te hoge verwachtingen, maar kan zijn enthousiasme voor de potentie van dit soort middelen niet verhullen.

Michiel van Elk is ook bijzonder eerlijk over zijn eigen psychische issues en het effect van psychedelica daarop. Na een jeugd in de Pinkstergemeente is hij als neurowetenschapper overtuigd atheïst geworden, maar de belevingen die deze middelen bij hem teweeg brachten doen daar in die overtuiging toch wat barstjes ontstaan. In het boek benadert Van Elk psychedelica niet alleen wetenschappelijk, maar ook persoonlijk en eerlijk. Een aanrader.

Azijnpis

Ik zocht verder op internet en kwam verhalen tegen van uitzonderlijk succes van psilocybine bij OCD. Ik weet, dat als iets te mooi is om waar te zijn dat het dan vaak ook niet waar is, maar we hoeven niet meteen elk enthousiasme met azijnpis te doven.

OCD is een nare, soms verschrikkelijke aandoening, die levens verwoest. Gelukkig zijn er behandelingen (Cognitieve gedragstherapie, medicatie, Deep Brain Stimulation), maar lang niet iedereen is daarmee geholpen en het effect is vaak beperkt. Als psilocybine iets kan toevoegen aan het behandelarsenaal dan is dat zeker de moeite waard.

Slecht imago

Ik heb de indruk, dat dat kan en ik wil het daarom, nader onderzoeken. Op diverse plaatsen in de wereld wordt er nu ook al onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van psilocybine bij OCD, maar nog niet in Nederland. Ik hoop, dat dit binnen afzienbare termijn wel gaat gebeuren. Belangrijk daarvoor is ten eerste dat de onbekendheid vermindert. Onbekend maakt onbemind. Psychedelica hebben een slecht imago. Verslavende drugs waardoor je uit het raam springt, een bad trip krijgt of psychotisch wordt. Dat beeld is onjuist. Ik bepleit zeker niet onoordeelkundig gebruik. Psychedelica kunnen ingrijpende ervaring veroorzaken. Het is zeker bij psychische aandoeningen en/of medicatiegebruik niet aan te raden er zelf mee te gaan experimenteren. Set en setting zijn belangrijk. Met dat laatste wordt bedoeld dat je het in een veilige omgeving gebruik met een ervaren iemand erbij (’tripsitter’).

Set slaat op je mindset. Wat verwacht je? De set die ik heb meegekregen uit mijn jeugd is dat het zondig is, gevaarlijk en slecht. Daar moet ik dus wel wat aan doen. Me er nog meer in verdiepen, ervan doordrongen raken dat ik het doe voor de goede zaak.

Deze aankondiging is de eerste stap. Ik hou je op de hoogte.

Op diverse plaatsen in de wereld wordt er nu ook al onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van psilocybine bij OCD, maar nog niet in Nederland.

* Over de columnist: Menno Oosterhoff is kinder- en jeugdpsychiater en gespecialiseerd in autismespectrum- en dwangspectrumstoornissen bij kinderen en volwassenen. Hij heeft zelf een dwangstoornis, vanaf zijn 17e jaar. Over zijn openheid daarover zegt hij: ‘Zo hoop ik het vooroordeel een beetje te verminderen waarmee mensen met deze problemen te maken hebben’. Van zijn hand verscheen het boek ‘Vals Alarm’ (2017), waarin hij de problematiek uitvoerig beschrijft vanuit de klinische praktijk als psychiater, maar ook vanuit het perspectief als patiënt. Met dit boek won Oosterhoff dat jaar de Antonie Kamerling Award. Sinds een aantal jaren schrijft Oosterhoff blogs, zoals voor het artsentijdschrift Medisch Contact en voor Meerovermedisch.nl . Zijn nieuwste boek heet: ‘Ik zie anders niks aan je’ (Uitgeverij Lucht).