Medisch tuchtrecht is een loterij

Veel huisartsen, bedrijfsartsen, tandartsen en psychiaters zijn niet tegen tuchtrecht, maar tegen slecht tuchtrecht.

Het medisch tuchtrecht is een loterij

“Het tuchtrecht verbeteren? Een hopeloze onderneming.” Dat is een reactie die ik wel krijg. Geen politieke partij wil zijn vingers daaraan branden. Het is niet sexy, het riekt naar kwaadwillende artsen de hand boven het hoofd willen houden. Het levert geen stemmen.

Dat laatste klopt. Maar weinig mensen weten een beetje wat het tuchtrecht inhoudt. En als ze dat al weten, dan gaan ze ervan uit dat het wel rechtvaardig zal zijn en boeven bestraft. Ook veel professionals, die onder het tuchtrecht gezondheidszorg vallen, denken er zo over.

Berisping

Bij huisartsen, bedrijfsartsen, tandartsen en psychiaters ligt dat anders, want die hebben een gerede kans een keer (of vaker) voor de tuchtrechter te worden gedaagd. En die hebben aan den lijve ondervonden hoe slecht het tuchtrecht functioneert. Als het niet henzelf is overkomen dan kennen ze wel een collega.

Al deze mensen hebben er geen moeite mee dat laakbaar handelen wordt bestraft. Ze zijn niet tegen tuchtrecht, maar tegen slecht tuchtrecht. Voor een hele reeks artikelen, die aantoont dat het tuchtrecht de zorg niet verbetert maar verslechtert, zie hier.

Neem de tuchtklacht tegen een consultatiebureauarts, die door de klaagster wordt bedreigd en belaagd, omdat ze denkt dat een gegeven vaccinatie autisme zou kunnen geven. Het is weliswaar niet tot een veroordeling gekomen, maar dat de arts überhaupt voor de tuchtrechter moest verschijnen was al de omgekeerde wereld.
Of een huisarts, die er alles aan deed een suïcidale patiënt door de GGZ te laten beoordelen. Dat lukt niet, patiënt maakt een eind aan zijn leven, huisarts krijgt een berisping. Niet de GGZ, die de huisarts van het kastje naar de muur stuurde, maar de huisarts

Willekeurig

Momenteel doet het ministerie van VWS onderzoek naar de Wet BIG* en als onderdeel daarvan naar het tuchtrecht. Dat verslag is er nog niet, maar ik kan nu al wel voorspellen wat daaruit komt. Aanbevelingen hoe we beter van het tuchtrecht kunnen leren.

Maar de vraag die daaraan vooraf gesteld moet worden is: Kunnen we van het huidige tuchtrecht wel wat leren? Garbage in, garbage out. Draagt het wel bij aan de kwaliteit van de zorg? Daarvoor is geen enkel bewijs. Voor het tegendeel wel. De uitspraken zijn te willekeurig, vaak onbegrijpelijk, te veel gericht op de persoon en niet op de keten. De procedure duurt veel te lang en het wordt beleefd als strafrecht. Het woord tucht alleen al doet daaraan denken. Het is ook erg willekeurig.

Loterij

Als het regionaal tuchtcollege tot een veroordeling gekomen is dan oordeelt het centraal tuchtcollege in 50 procent anders. Een loterij dus. En hoe waarschijnlijk is het dat het krijgen van een berisping ertoe leidt dat de arts beter gaat functioneren? Nihil. Ik heb de diverse bezwaren en oordelen over het tuchtrecht van experts eens op een rijtje gezet. Zie daarvoor dit blog: Het tuchtrecht verdient een berisping | medischcontact De uitspraken die gedaan worden liegen er niet om. En toch blijft zo’n instituut maar bestaan.

De muur tussen Oost- en West-Europa is tenslotte ook gevallen. Dat zal voor het tuchtrecht ook wel een keer gebeuren.

Ik vind dat onverteerbaar. Als ik daarin de enige bent dan zit er niks anders op dan dat ik me erbij neerleg. Shit happens nou eenmaal. Maar de enige ben ik zeker niet. De petitie “Meer recht dan tucht” is inmiddels 3.600 keer getekend. Voor het merendeel door artsen. Ik noemde al, dat het voor veel anderen, andere specialisten, andere beroepen in de gezondheidszorg en patiënten nog een ver van hun bed show is.

Natuurlijk willen we ook graag hun steun voor een beter tuchtrecht en gaan we hen informeren en proberen erbij te betrekken. Maar eenvoudig is dat niet.

Hopeloze onderneming?

Is het veranderen van het tuchtrecht dus een hopeloze onderneming? Misschien. Maar als we met duizenden zeggen dat we een ander systeem willen van kwaliteitsbewaking en bescherming van patiënten tegen macht en misbruik dan zou dat toch gevolgen moeten kunnen hebben? De muur tussen Oost- en West-Europa is tenslotte ook gevallen. Dat zal voor het tuchtrecht ook wel een keer gebeuren. Als de tijd er nog niet rijp voor blijkt dan hebben we ons in elk geval laten horen en zijn we een steun voor mensen, die onder het huidige tuchtrecht hebben te lijden. Dat gaat over mensen, die in de gezondheidszorg werken en hun patiënten, want als die klagen zijn ze vaak teleurgesteld over de gang van zaken. En als ze niet klagen dan is het niet in hun belang, dat hun dokter of andere hulpverlener aangeslagen en defensief wordt door een tuchtklacht. Mee eens? Teken dan www.turecht.nl

* BIG staat voor: Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg. De Wet BIG geeft regels voor beroepen in de gezondheidszorg en beschermt patiënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen. Het BIG-register is een onderdeel van de Wet BIG.

De petitie ‘Meer recht dan tucht’ is inmiddels ruim 3.600 keer getekend.

* Over de columnist: Menno Oosterhoff is kinder- en jeugdpsychiater en gespecialiseerd in autismespectrum- en dwangspectrumstoornissen bij kinderen en volwassenen. Hij heeft zelf een dwangstoornis, vanaf zijn 17e jaar. Over zijn openheid daarover zegt hij: ‘Zo hoop ik het vooroordeel een beetje te verminderen waarmee mensen met deze problemen te maken hebben’. Van zijn hand verscheen het boek ‘Vals Alarm’ (2017), waarin hij de problematiek uitvoerig beschrijft vanuit de klinische praktijk als psychiater, maar ook vanuit het perspectief als patiënt. Met dit boek won Oosterhoff dat jaar de Antonie Kamerling Award. Sinds een aantal jaren schrijft Oosterhoff blogs, zoals voor het artsentijdschrift Medisch Contact en voor Meerovermedisch.nl . Zijn nieuwste boek heet: ‘Ik zie anders niks aan je’ (Uitgeverij Lucht).