Dr. Ted van Essen was 40 jaar huisarts in Amersfoort. In 1995 promoveerde hij in Utrecht met een onderzoek over de griepprik. Dat onderwerp heeft hem nooit losgelaten. Thans is hij voorzitter van de Nederlandse Influenza Stichting. Ook is hij toezichthouder bij Dimence, een grote GGZ-instelling in Overijssel, en bij de Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra. Daarnaast is hij als huisarts vaste deskundige in het tv-programma Tijd voor MAX. Daarin beantwoordt hij inmiddels dagelijks vragen over het coronavirus, hetgeen hij nu ook doet in het weekblad MAXMagazine.

Griepvaccin tekort?

Al heeft de seizoensgriep minder impact op de hele maatschappij dan Covid-19, toch zijn er ook seizoenen dat de oversterfte door griep (influenza) enorm is en de zorg vastloopt. In het griepseizoen 2017-2018 waren er bijna 9.500 extra sterfgevallen tijdens de griepperiode, terwijl 40 ziekenhuizen een tijdelijke opnamestop moesten afkondigen en het ziekteverzuim bijna verdubbelde, ook in de gezondheidszorg. 

Bij een samenloop van corona en griep (Engelsen noemen dat een ‘twindemic’) zal de impact op de zorg nauwelijks te overzien zijn. Covid-19 is voorlopig nog niet met vaccinatie te voorkomen, influenza wel. Dus is de griepprik zeker voor het aankomend seizoen van groot belang, ook om de zorg tijdens een epidemie op peil te houden.

Laag

Van de risicopersonen is 52 procent tegen griep ingeënt. Bij medewerkers in de zorg is dat nog lager. Het wordt slechts in enkele sectoren gemeten: voor de ziekenhuizen is het door de promotie van de afgelopen jaren gestegen tot 33 procent; in huisartspraktijken is het al jaren rond de 70 procent. Voor de thuiszorg, de verpleeghuissector, de gehandicaptenzorg en de GGZ is de vaccinatiegraad onbekend, maar waarschijnlijk laag.

Door de griepprik loop je als zorgmedewerker minder kans op besmetting door een patiënt of cliënt. Vervolgens verminder je het risico dat je de griep mee naar huis neemt. Tenslotte voorkom je dat kwetsbare personen die van jouw zorg afhankelijk zijn door jou besmet worden, ook al zijn ze gevaccineerd. Immers, een griepprik werkt bij risicogroepen en met name bij ouderen, minder goed dan bij meestal jongere zorgmedewerkers.

Half miljoen

De verwachting is dat meer mensen uit de risicogroepen dit jaar een griepprik zullen nemen. Mensen van 60 jaar en ouder en patiënten met long- of hartproblemen, diabetes of met verminderde weerstand krijgen automatisch een uitnodiging van de huisarts. Het RIVM heeft gelijk in het begin van de coronapandemie een half miljoen extra griepprikken gekocht.  Voor zorgmedewerkers moet iedere werkgever dat zelf doen en dat is niet bij iedere instelling gebeurd.

De productie van griepvaccin is een continu proces. In de ene helft van het jaar wordt vaccin voor het zuidelijk halfrond geproduceerd, daarna voor het noordelijk halfrond en zo door. Elk seizoen wijzigt het type virus dat in het vaccin zit, dus voorraad maken kan niet. Alles wat over is van vorig jaar moet weggegooid worden. Dus maken vaccinproducenten ongeveer zoveel als de verwachte vraag is. Toen Covid-19 kwam, liep de productie al. Dus is er nu wereldwijd een tekort.

De griepprik neem je voor jezelf én voor je naaste