GGZ 2022? Ik hou mijn hart vast

Menno Oosterhoff is kinder- en jeugdpsychiater en gespecialiseerd in autismespectrum- en dwangspectrumstoornissen bij kinderen en volwassenen. Hij heeft zelf een dwangstoornis, vanaf zijn 17e jaar. Over zijn openheid daarover zegt hij: 'Zo hoop ik het vooroordeel een beetje te verminderen waarmee mensen met deze problemen te maken hebben'. Van zijn hand verscheen het boek 'Vals Alarm' (2017), waarin hij de problematiek uitvoerig beschrijft vanuit de klinische praktijk als psychiater, maar ook vanuit het perspectief als patiënt. Met dit boek won Oosterhoff dat jaar de Antonie Kamerling Award. Sinds een aantal jaren schrijft hij blogs, zoals voor Medisch Contact en nu ook voor Meerovermedisch.nl

De zorg voor 60.000 mensen met ernstige psychiatrische problematiek staat op de tocht

GGZ 2022? Ik hou mijn hart vast

Eerlijk gezegd liep ik aanvankelijk niet zo warm voor de acties van de ‘zelfstandig gevestigde psychiaters’ (ZGP). Ik heb altijd in een instelling gewerkt, weet er weinig van en had de indruk dat het vooral een centenkwestie was. Dat kan heel gerechtvaardigd zijn, maar riep niet direct de behoefte bij mij op me erin te verdiepen.

Maar ik was gevraagd voor een radio-uitzending over de GGZ. Dat stond op Twitter en iemand attendeerde mij op deze open brief aan de staatssecretaris. Toen ik dat las rezen de haren me te berge.

Continuïteit

Het is nogal een uitgebreide brief, dus ik vat de kern even samen. Vanaf 2022 mogen vrijgevestigde psychiaters geen complexe problematiek meer behandelen. Nou ja. Het mag wel, maar dan moeten ze maar in dienst gaan van een instelling. Maar dat willen ze nou net niet. Omdat ze graag continuïteit in hulp bieden. Dus ze gaan niet naar een instelling maar gaan misschien iets anders doen .

Het gevolg is, dat de zorg voor 60.000 mensen met ernstige psychiatrische problematiek op de tocht staat. Volgens de zorgverzekeraar behandelden ZGP lichte problematiek, maar dat is nergens op gebaseerd en onjuist. Dit is het zoveelste voorbeeld dat zorgverzekeraars de lasten om te zorgen voor goede zorg afwentelen. Eerder stelden ze al voor om een deel van de problematiek over de schutting te gooien naar de gemeente. Of om het helemaal niet meer te vergoeden.

Vraag groter dan aanbod

Ik ben de eerste om toe te geven, dat het niet eenvoudig is de GGZ te besturen. Dit komt onder meer omdat de vraag veel groter is dan het aanbod. Dat aanbod is onder meer lager door personeelstekort. Het is niet eens een financiële kwestie, want er blijft jaarlijks 300 miljoen op de plank liggen.

Eén ding is duidelijk. Als de vraag zoveel groter is dan het aanbod dan leidt marktwerking ertoe, dat de meer ernstige problemen moeilijker aan hulp komen. Dat probleem wordt nu nog veel groter. De zorgverzekeraars menen dat ze de ZGP’s op deze manier kunnen dwingen in de instellingen te gaan werken. Dat is nog maar zeer de vraag.

In elk geval wordt er iets om zeep geholpen waarbij nog maar de vraag is of er iets voor in de plaats komt.

Dwangmatig

Nogmaals. Het organiseren van goede zorg en het verdelen van schaarse middelen lijkt me niet eenvoudig. Onmogelijk zelfs binnen de marktwerking. Ik zou er als zorgverzekeraar nooit aan zijn begonnen. Maar zij zijn dat wel. Laten ze dan eerlijk toegeven dat ze het niet voor elkaar krijgen in plaats van wilde plannen en de schuld bij anderen leggen. Bij de gemeentes zie je met de jeugd-GGZ hetzelfde. Zij hebben het tegen alle advies in juichend binnengehaald, bakken er nu niks van, klagen steen en been en nu moeten er miljarden bij. Dat is grotendeels weggegooid geld want het systeem deugt niet.

Mijn moeite met wat in mijn ogen niet goed loopt heeft zonder enige twijfel dwangmatige trekken. Je kunt niet alles wat in de wereld niet klopt rechtbreien. Maar gelukkig hoef ik dat ook niet te doen, want er is een groep van ruim 230 ZPG’s, die zich hebben verenigd onder ZGPaanzet. Ze hebben ook een petitie die je kunt tekenen (ZGPaanZet.petities.nl).