Epidemie van bloedneuzen?

Een spontane neusbloeding komt tegenwoordig vaker voor dan pakweg 20 jaar geleden.

Epidemie van bloedneuzen?

Een paar weken geleden waren er meerdere neusbloedingen bij presentatoren tijdens tv-uitzendingen. Toeval? Is een neusbloeding besmettelijk? Waart er een neusbloedingsvirus rond in de Nederlandse tv-studio’s? Nou nee. En ‘enige’ kennis over dit onderwerp is mij als KNO-arts niet onbekend. Een van hen liet zich zelfs – uit angst – niet voor een bloedneus behandelen…

Geurherinnering

Een spontane neusbloeding komt tegenwoordig vaker voor dan pakweg 20 jaar geleden. Oorzaak? Gebruik van bloedverdunners; een door de cardioloog vaak ingezet preventief dagelijks pilletje om klontering van bloed in bloedvaten te voorkomen. Dankzij dit medicijn wordt de kans op bijvoorbeeld een hersenbloeding verkleind. Dus terecht voorgeschreven, maar KNO-artsen denken daar soms anders over.

Ik kan mij nachtelijke capriolen voor de geest halen dat ik de cardioloog vervloekte als ik alle maatregelen uit de kast moest halen om een neusbloeding tot stoppen te brengen. De patiënt in kwestie in een uiterste stresstoestand en roodgekleurd achterlatend. De geur van zoveel bloed dat daarna dan moest worden opgeruimd, kan ik mij nog levendig voor de geest halen. Geurherinnering is dan niet leuk.

Overigens zijn forse bijna niet te stoppen neusbloedingen gelukkig zo zeldzaam dat een operatiekamer en narcose erbij zelden noodzakelijk zijn. De meeste neusbloedingen zijn vaak tijdens een eerste en enig consult in de KNO-spreekkamer oplosbaar. Met goede uitleg en zonder pijn is een bloedend vaatje in de neus gemakkelijk voorin toegankelijk en dicht te branden.

Ik legde mijn patiënten altijd uit dat het dichtbranden eigenlijk het wegbranden is van het gehele verzwakte bloedvat en dat een bloedvat dat er niet is, ook niet meer kan bloeden. Het geven van tegendruk (neustampon) is ook een beproefde methode. Immers: als de tegendruk van de tampon groter is dan de bloeddruk, stopt de bloeding.

Zalvende behandeling

Soms is een advies al voldoende, bijvoorbeeld als de oorzaak van een neusbloeding neuspeuteren is. Ook het voorschrijven van zalf doet vaak wonderen, omdat korstvorming zo wordt voorkomen (bij het loslaten van korstjes ontstaat vaak weer een bloeding). En hoe ‘fijn’ is het om gerechtvaardigd in je neus te zitten om zalf aan te brengen? Door het vetlaagje lossen de korsten op zonder schade (lees: opnieuw een bloeding) achter te laten. Daarnaast zorgt het vet ervoor dat de lucht niet direct in contact komt met het slijmvlies waar het kwetsbare bloedvaatje zit.

Om deze reden is het dus eigenlijk onvoorstelbaar dat een BN-er bang is voor een behandeling als deze zich niet eens realiseert wat een behandeling zou kunnen inhouden. Een advies kan voldoende zijn. Misschien een recept zalf, misschien een pijnloze behandeling met daarna een bloedneusvrij bestaan…

Cocaïne

Heeft een neusbloeding altijd de ‘onschuldige’ oorzaak peuteren, bloedverdunnergebruik en/of hoge bloeddruk? Nee, het gebruik van zuurstof in de neus bij patiënten met een ernstige longaandoening is ook een vervelende oorzaak, maar dan zit je niet als presentator in de studio… Meer kansrijk is de oorzaak ‘cocaïne snuiven’. Hierbij zeg ik niet dat de presentator cocaïne gebruikt, maar KNO-artsen zullen bij lezing van het bericht over deze neusbloeding op televisie er zeker aan hebben gedacht.

Cocaïne beschadigt het slijmvlies door de samentrekking van kleine bloedvaten. Als dat te vaak en te lang gebeurt (wat bij cocaïne snuiven vaak gebeurt) zal het slijmvlies en het eronder liggende kraakbeen van het neustussenschot afsterven. Er ontstaat dan een gat in het neustussenschot (perforatie). Door de daardoor veroorzaakte luchtwervelingen zal nieuwe slijmvliesschade ontstaan, met name aan de rand van de perforatie, met neusslijmvliesbloedingen en korstvorming als gevolg.

Ik ga er maar niet van uit dat de presentator de ontdekking van een perforatie door een KNO-arts wil zien te voorkomen, want dan zal zeker het woord cocaïne vallen. Dan is de angst dus niet ingegeven door de behandeling, maar door de oorzaak van de bloedingen.

Bij deze een advies: laat je neus gewoon ook bij de KNO-arts zien en laat je behandelen. Laat daarmee ook zien dat cocaïne niet ‘besmettelijk’ is.

Het geven van tegendruk (neustampon) is een beproefde methode. Immers: als de tegendruk van de tampon groter is dan de bloeddruk, stopt de bloeding.

• Over de columnist: Jan van der Borden was 31 jaar lang KNO-arts in het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam-Noord. Nu is hij ook eigenaar van Miocrates dat voor zorgprofessionals websites bouwt, zoals voor de Nederlandse KNO-vereniging waarvan hij erelid is. Op dit moment bouwt hij neus.nu uit tot hét platform voor de neus. Zijn hobby is onder meer de historie van de Nederlandse KNO-heelkunde blootleggen.