Even voorstellen: Jan van der Borden was tot 02-02-2020 KNO-arts in het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam-Noord. Een datum om afscheid te nemen van 31 jaar KNO-arts-zijn was al in 2016 bedacht vanwege het cijferpalindroom. Naast KNO-arts is Van der Borden eigenaar van Miocrates dat voor zorgprofessionals websites bouwt, zoals voor de Nederlandse KNO-vereniging waarvan hij erelid is. Op dit moment bouwt hij neus.nu uit tot hét platform voor de neus. Zijn hobby is onder meer de historie van de Nederlandse KNO-heelkunde blootleggen, daarvoor is nu alle tijd.

Voorkómen ofwel preventie is het toverwoord. Daarop inzetten, preventieve geneeskunde, levert een gezonder mens op.

Tijdens mijn werkzame leven als KNO-arts ben ik vaak bevraagd over de gevaren van hard geluid. Patiënten met gehoorverlies en/of oorsuizen door te lang en/of te hard geluid kregen dan uitleg. Het kwaad was geschied en een echte behandeling waarbij de problemen helemaal werden opgelost, was niet meer mogelijk.

Patiënten verweten mij soms dat artsen tegenwoordig zo knap waren, dat dit toch opgelost moest kunnen worden… Tot mijn spijt moest ik dan vertellen over ‘kapot is kapot’ en dat voorkómen de oplossing zou zijn geweest.

Preventie

Voorkómen ofwel preventie is dus het toverwoord. Daarop inzetten, preventieve geneeskunde, levert een gezonder mens op. En in onze vercommercialiseerde samenleving is dat uiterst interessant: deze mens kost namelijk minder geld en is productiever. Ouders preventief in de opvoeding laten zijn, is goedkoop. Zij doen het gratis, want zij willen immers het beste voor hun kinderen.

Het aanzetten tot opvoedkundige regels blijkt echter weerbarstig. Daarvoor is inspanning en toch wel degelijk geld nodig. Het een keer zeggen in een Sire-campagne is niet voldoende. Herhaling is echt noodzakelijk, kortom: frapez toujours is nodig.

Lawaaihygiëne

Lawaaihygiëne bijbrengen aan hun kroost, zo vertelde ik ook in menig tv-interview, moet door ouders op jonge leeftijd worden gedaan. Naast vertellen over drink niet te jong alcohol, ga nooit roken, eet niet te vet, vrij veilig, beweeg eens wat meer en o ja: drugs zijn gevaarlijk, moeten zij ook vertellen over de gevaren van te hard geluid. Wel lastig, want de jonge ouder-generatie – wij noemen dat: millennials – van nu heeft die lessen zelf minder stringent meegekregen in de eigen jeugd, want hun ouders hadden het druk en hadden geen tijd om alle preventieve lessen te geven. Bovendien waren zij niet op de hoogte van de gevaren van te hard geluid. 

Hygiëne werd in de 19e eeuw heel belangrijk. Thorbecke was een voorvechter. Denk aan schoon water en riolering. Later: steriel opereren en beschermende kleding tijdens operaties, etc. Toen realiseerde de beleidsmaker Thorbecke het maar al te goed. Dat kost veel geld, maar deze kosten gaan voor de baten uit, daarvan was hij overtuigd. Hij bleek gelijk te hebben. Wij gingen leven in een gezondere wereld, dankzij preventieve maatregelen. Nu is er amper geld bij de overheid voor preventieve gezondheidszorg en frapez toujours. Of het komt uit een ander potje en in lange termijn politiek blinken wij niet uit.

Zwerfafval

Tijdens het rustgevende prikken van zwerfvuil vroeg ik me af wanneer het probleem van zwerfafval ontstaan is. Kan jij je herinneren of je vóór 1990 zwerfafval op straten en in parken tegenkwam? Nee, ik ook niet. En dat komt, omdat het er niet was…

Op een zonnige dag maakte ik studie van de bron van een deel van het zwerfvuilprobleem en kwam ik tot de constatering dat millennials op die dagen de parken bevolken. Millennials leven anders. Ze zijn erg bezig met zichzelf. Ik generaliseer om het duidelijk te maken, dat snap je. Het milieu is niet hun ding. Ze leven er wel in, maar hun eigen ‘klein-milieu’, direct in en rond het huis, is voor hen al groot genoeg.

Er is anno nu veel veranderd qua zwerfvuil. Zwerfafval in het park opruimen is nodig, maar ook melden van mini-vuilnisbelten bij de gemeente. Nodig, want ziekte door vervuiling en ongedierte ligt – net als in de tijd van Thorbecke – op de loer. 

Bbq

De zomer is in volle gang en Nederland gaat in Nederland op vakantie. Ik hou mijn hart vast qua zwerfafval. De gebruikers van parken zijn dus veelal de millennials met voornoemde desinteresse in ‘groot-milieu’. Hé, de prullenbakken zijn allemaal vol op deze zonneweide, blijkt na de groeps-bbq. Het ernaast zetten van de restanten is dan de oplossing. Bedenken om restafval mee te nemen naar huis (eigen vuilnisbak) of vuilcontainer onderweg naar huis, komt bij de meesten niet op.

Afval na parkbezoek mee naar huis nemen, lijkt echt een logische oplossing. Zo blijkt dan ook weer: preventief bezig zijn, is goed voor het milieu en dus voor onze gezondheid.

Ouders preventief in de opvoeding laten zijn, is goedkoop. Zij doen het gratis, want zij willen immers het beste voor hun kinderen.

Lees ook van KNO-arts Jan van der Borden:

Meer Columns