De meeste mensen deugen, ook tijdens de coronacrisis

De meeste mensen deugen, ook tijdens de coronacrisis

Het boek ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman is duidelijk vóór de coronacrisis geschreven. Dat merk je als je in de proloog leest over de Blitzkrieg en de reactie van de Engelsen hierop. Ik heb het boek in de coronacrisis gelezen en zag direct een verband met de huidige tijd: de crisis begon met verbroedering en hulp aan de medemens. Er leek geen verschil tussen links en rechts, arm of rijk. Iedereen in Nederland leek zich goed aan de intelligente lockdown te houden. De regels waren ook duidelijk: er mocht weinig.

We zijn nu aan het einde van de lockdown gekomen en krijgen meer vrijheid. En dat blijkt eigenlijk veel lastiger. De regels zijn multi-interpretabel. Wat eerst niet nodig was of zelfs werd afgeraden (mondkapjes), is nu verplicht in het openbaar vervoer. Maar je hebt mondkapjes en mondkapjes. Welke zijn goed en welke niet? Wie wordt beschermd: de drager of de aangehoeste? Moet je neus ook onder het mondkapje? Kan je een mondkapje hergebruiken? Hoe zet je hem op en af?

Een leek weet het niet

Als je om je heen kijkt, is het direct duidelijk: we doen maar wat. Tijdens mijn opleiding tot arts (zorgprofessional dus) kreeg ik les in gebruik van het mondneuskapje. Dus heel gek is het niet dat een leek niet weet hoe het allemaal moet. Zo ook mijn schoonmoeder. Aan het begin van de lockdown hebben wij een familie-app opgetuigd, zodat in het bijzonder mijn bejaarde schoonouders op een leuke manier in contact konden blijven met de kinderen en kleinkinderen. Komische filmpjes, interessante links naar musea en artikelen, vertellen over je dag en andere bijzonderheden werden uitgewisseld. Met mijn schoonmoeder ontstond direct al een hele polemiek over mondkapjes. Ik bleef volhouden: zinloos. En zij bleef volharden in een ‘Maar schaden doet het niet, toch?’

Pygmalion-effect 

Ondertussen keert het oude – of eigenlijk het nieuwe – normaal langzaam terug: protest tegen de 1,5 meter-samenleving laait op en allerlei bedrijven maken misbruik van coronasubsidie.

In een nieuwe editie van zijn boek kan Bregman veel corona gewoonten toevoegen ter illustratie of kan hij zelfs de Blitzkrieg uit de proloog vervangen door de deugende mensen aan het begin van de coronacrisis. En de passages over het Pygmalion-effect kunnen dan ook met een geweldig voorbeeld worden verrijkt. Verwachtingen kweken is immers een machtig wapen. Het kabinet kon in de crisis niet genoeg woorden gebruiken om het zorgpersoneel op te jutten naar nog hogere prestaties. Daar waar dat eigenlijk al helemaal niet meer mogelijk was.

De lockdown is nog niet afgelopen en het vak van verzorgende aantrekkelijk maken is door de regering al afgewezen. Artsen in de frontlinie (artsassistenten bijvoorbeeld) mogen niet deelnemen aan het douceurtje van een minister die hogerop wil. Het Gollom-effect grijpt zijn kans…

En toch heeft Bregman wel gelijk: de meeste mensen deugen ook nu weer.