De mallemolen van Omikron

Omikron kan weleens de aardse besmettingsgolf worden, waarvoor al zo lang wordt gevreesd. Ja, zou kunnen, maar niemand die het echt weet…

De mallemolen van Omikron

Elk fragmentje, elk snippertje informatie doet je opjagen – ervaart u dat gevoel ook? …Als een aerosol van nieuwsflarden, die je probeert te ontwijken om er niet door te worden geraakt en stapeldol te worden.

Maar er valt eigenlijk niet aan te ontkomen. Van alle kanten waaien de mogelijke veronderstellingen van experts over de nieuwe virusvariant je huis binnen en zéker je gedachtewereld. Elke nieuwsbrenger heeft het erover, en over niets anders meer dan dat: o m i k r o n. Je probeert het te verdringen, maar het vreet zich verder.

Het is daarmee opnieuw één grote mallemolen waarin we terecht zijn gekomen, nadat vijf weken geleden vanuit Zuid-Afrika werd gemeld dat het coronavirus opnieuw een wat andere gedaante had aangenomen.

Grieks alfabet

Sindsdien is het elke dag, zowat elk uur, raak en valt er weer nieuws te melden over Omikron, geschreven met een k (want: de 15^e letter van het Griekse alfabet) en niet met een c, zoals de Engelstaligen doen.

“Omikron kan weleens de aardse besmettingsgolf worden, waar al zo lang voor wordt gevreesd”, luidt de opzwepende veronderstelling: ziekmakender, zich sneller verspreidend, dus gevaarlijker en dodelijker dan alle andere ‘voorgangers’ van het ‘eerste pandemische’ coronavirus, SARS-CoV-2. Het wordt al wekenlang geroepen. “Een mutatie met flink priemende spike-eitwitten, de uitsteeksels, die in theorie sneller overdraagbaar kan zijn en zich makkelijker zal kunnen hechten aan de cel.”

Maar, het kan dus ook allemaal erg meevallen…

Hyperventileren

Alles en iedereen stort zich op details die eigenlijk nog niets zeggen en die de meeste mensen ook ontgaan. Maar de talkshows zijn weer gevuld. “Is er al nieuws over hoe serieus deze variant is?”, hoorde ik iemand op de radio zeggen, enkele uren nadat Zuid-Afrika half november de eerste gevallen had gemeld. “Ik raak er alleen maar in paniek van”, zei iemand me van de week. “Ik hyperventileer er soms van. Slapen doe ik slecht. Wat moet dit worden?”

Alles en iedereen stort zich op details die eigenlijk nog niets zeggen en die de meeste mensen ook ontgaan. Maarde  talkshows zijn weer gevuld.

De échte deskundigen over de hele wereld weten het op dit moment ook niet precies. Ze gissen terughoudend, met twintig slagen om de arm, overleggen met elkaar in internationale online-verbindingen, baseren zich op onderlinge ervaringen en verzamelen cijfers en statistieken. En zij zeggen ‘per dag’ een steeds iets duidelijker beeld te krijgen van het signalement van de – voor zover bekend jongste – coronavariant. De mindere goden onder de experts genieten van hun moment op tv of in de kranten.

Maar of er sprake is van een werkelijk kwaadaardige mutatie van het coronavirus ‘SARS-CoV2’ of dat het veranderde micro-organisme een opgewonden standje blijkt met uiteindelijk een minder grote mond dan verwacht? Dat wordt een kwestie van afwachten. Ergens in januari zal dat duidelijk zijn, denken de experts nu. Alhoewel de infectiecijfers met omikron in Amsterdam snel schijnen toe te nemen: van 2,5 procent (van alle nieuwe besmettingen per dag) begin vorige week, naar 12,5 procent begin deze week en naar 25 procent midden deze week… Elke paar dagen een verdubeling.

Brand meester?

Ook prof. Dr. Jaap van Dissel, infectioloog en directeur van het RIVM Centrum voor Infectieziektebestrijding, waagt zich nog niet aan al te duidelijke inschattingen van dit viruskarakter. Maar somber is hij wel. “Ik zou graag met u de klok luiden en zeggen: Brand meester! Met de Deltavariant gaat het beter en we zijn ervan af….”, zei hij woensdag aan het begin van zijn technische briefing in de Tweede Kamer. En hij vervolgde: “Want iedereen heeft natuurlijk helemaal genoeg van dit virus. Maar helaas, ook omdat het een globale uitbraak is, zien we nu toch weer de opkomst van de Omikron. Die kan zeker gevolgen hebben.”

De Britse premier Boris Johnson heet al gezegd dat “iedereen het idee moet verlaten dat omikron een milde versie zou kunnen zijn”.

Zeker lijkt al wel, aldus Van Dissel, dat de Omikron-variant inderdaad infectieuzer is dan zijn corona-voorgangers. Zelfs twee tot drie keer, blijkt ook uit ervaringen in Engeland, Denemarken en ook Zuid-Afrika, waar de variant half november voor het eerst werd gesignaleerd, en nu al flink om zich heen grijpt. Het nieuwe virustype bepaalt intussen een kwart van alle nieuwe besmettingen in Engeland. Ook bij de helft van alle dag-infecties in Londen is omikron overheersend, zei Van Dissel.

Ook de Britse premier Boris Johnson zei eerder deze week dat “iedereen het idee moet verlaten dat omikron een milde versie zou kunnen zijn” van het oorspronkelijke coronavirus.

Maar van de week was er toch een moment dat ik dacht: Wordt deze virusvariant nu wereldwijd ‘in de markt gezet’ als middel om de achterblijvers in vaccinatie aan te sporen toch maar eens een prik of een boosterprik te halen? Of verbeeld ik me dat nu maar? Is dat nu wat corona met je doet? Verwarring zaaien, maken dat je even twijfelt…?

Prof. Dr. Jaap van Dissel, infectioloog en directeur van het RIVM Centrum voor Infectieziektebestrijding, waagt zich nog niet aan al te duidelijke inschattingen van dit nieuwe viruskarakter. Beeld: Technische briefing Tweede Kamer