Zoektocht naar therapie tegen coronaziekte

Ziekenhuizen starten met toedienen van bloedplasma van genezen coronapatiënten

ROTTERDAM – Beschermende antistoffen tegen het coronavirus in het bloed van bloeddonoren die genezen zijn van de corona-longziekte Covid-19. De eerste tien van voorlopig zo’n 200 Nederlandse coronapatiënten hebben in de afgelopen dagen via een infuus bloedplasma ontvangen met daarin hopelijk de antistoffen die het virus zouden kunnen doden of verzwakken. De verwachtingen van deze studie zijn hooggespannen.

Het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam heeft met de toediening van de eerste doses bloedplasma het begin gemaakt van een omvangrijk onderzoek, waaraan uiteindelijk 426 patiënten meedoen. De helft van deze coronazieken krijgt het mogelijk beschermende plasma toegediend, de andere helft – ‘de controlegroep’ – krijgt de op dit moment geldende standaardbehandeling.

Vergelijken

Door de uitwerking van deze twee ‘behandelingen’ met elkaar te vergelijken, kunnen onderzoekers goed het effect meten. Bovendien kunnen ze vaststellen of het toedienen van bloedplasma met antistoffen ervoor zorgt dat zieke coronapatiënten sneller opknappen en niet ernstig ziek worden of overlijden.

Hopelijk wijst de nu begonnen wetenschappelijke studie zo snel mogelijk uit dat dit ‘plasma met antistoffen’ het ziekteverloop gunstig kan beïnvloeden. Er wordt reikhalzend uitgezien naar de resultaten, want Covid-19 is op dit moment nog een volledig onbehandelbare ziekte.

Ruim drieduizend herstelde Nederlandse coronazieken doneerden bloed (met antistoffen tegen Covid-19)

Aan de studie werken 17 andere ziekenhuizen in Nederland mee in een samenwerking met de Sanquin Bloedbank. Sinds de oproep in maart aan genezen coronapatiënten om bloed te geven, hebben meer dan drieduizend mensen zich aangemeld als donor. Het Erasmus MC doet de voorselectie van de patiënten en Sanquin neemt het bloedplasma bij hen af.

Naast het Erasmus MC zijn deze week ook de eerste andere ziekenhuizen (Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam, Ziekenhuis ZorgSaam in Terneuzen en Oostburg in Zeeland) gestart met het toedienen van het corona-bloedplasma en zullen er nog 17 andere zullen volgen. Er wordt alles aan gedaan om zo snel mogelijk de 426 patiënten te laten deelnemen.

Over antistoffen: Wie besmet raakt met het coronavirus bouwt meestal antistoffen op die terecht komen in het bloedplasma. De antistoffen van genezen coronapatiënten kunnen zieke patiënten helpen sneller het virus uit te schakelen, door het toedienen van bloedplasma. Uit een recente studie van het Erasmus MC blijkt dat apen inderdaad dit soort beschermende antistoffen maken. De analyse van het plasma van de eerste 30 donoren laat zien dat de meerderheid van hen twee weken na het einde van de ziekte deze antistoffen aanmaakt. Onlangs zijn ook enkele kleine studies beschreven waarin de eerste mensen met plasma werden behandeld. Deze studies tonen aan dat de behandeling veilig lijkt, maar omdat ze kleinschalig en zonder controlegroep zijn, kunnen over de werkzaamheid nog geen conclusies getrokken worden.

Aanmelden als donor bij de bloedbank Sanquin is nog steeds mogelijk: klik hier.

Gezondheidsraad over longziekte COVID-19: Voorrang voor 70-plusser bij pneumokokken-vaccinatie

De Gezondheidsraad adviseert bij het vaccineren van ouderen tegen pneumokokken, die dit najaar start, te beginnen met mensen van 70 tot en met 79 jaar. Zij hebben zowel bij ziekte door pneumokokkeninfectie als bij COVID-19 (infectie met het coronavirus) een hoger risico op een ernstig beloop. Dat adviseert de Raad aan de staatssecretaris (Paul Blokhuis) van VWS.

In 2018 adviseerde de Gezondheidsraad mensen van 60 tot 80 jaar oud eens in de vijf jaar te vaccineren tegen pneumokokken, omdat dat het aantal longontstekingen, gevallen van invasieve pneumokokkenziekte (hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging) en voortijdige sterfte zou kunnen verminderen. Ter uitvoering van dat advies heeft het RIVM voorbereidingen getroffen voor een programma waarin vanaf dit najaar de mensen die 60, 65, 70 en 75 worden een uitnodiging krijgen zich te laten vaccineren tegen pneumokokken.

Ernstig beloop

Mensen van 70 en ouder hebben zowel bij een pneumokokkeninfectie als bij COVID-19 een verhoogd risico op een ernstig beloop. Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat bepaalde groepen een groter risico lopen een pneumokokkeninfectie te krijgen bovenop een infectie met COVID-19 (co-infectie). Wel suggereren de gegevens dat mensen van 70 en ouder een grotere kans hebben op co-infecties in het algemeen. Omdat in de te vaccineren groep de mensen met de hoogste leeftijden het meest kwetsbaar zijn, adviseert de raad de 70 tot en met 79-jarigen als eerste vaccinatie aan te bieden tegen pneumokokken, te beginnen bij de oudsten. De beschikbare doses vaccin en uitvoeringsaspecten bepalen welke leeftijdsgroepen precies met voorrang vaccinatie aangeboden kan worden.

De Raad vindt het aannemelijk dat mensen die longschade hebben opgelopen door COVID-19 bevattelijker zijn voor pneumokokkeninfectie. Daarom adviseert zij deze groep voorlopig aan te merken als medische indicatie voor vaccinatie tegen pneumokokken en dit verder te monitoren.