Wendy (36): ‘Een liefdesrelatie zal ánders zijn, ik heb een man niet alles meer te bieden’

Wendy: Er is een constant dilemma: moet je dit alles meteen op tafel leggen als je een leuk iemand ontmoet? Soms stopt het daar ook meteen.

BAARLE-NASSAU/UTRECHT – Nauwelijks in de dertig, en meteen al een medische diagnose waar je in die fase van je leven als vrouw eigenlijk nog helemaal niet aan denkt… ,,U heeft baarmoederhalskanker!”, sprak de gynaecoloog van het AZ Turnhout, in België, toen de ‘onrustige cellen’, in 2016 opgevangen in het uitstrijkje, eenmaal waren geanalyseerd.

Wendy Geerts, nu 36 jaar en letterlijk wonend op de grens van Nederland en België, in Baarle-Nassau (,,Ik ben een grensgeval”, lacht ze) , had nooit durven denken dat zij op haar 31^ste tegen dit zeer ingrijpende medische oordeel zou aanlopen. Want, hoewel de kanker nu onder controle lijkt, heeft zij sindsdien zwaar op haar leven en lichaam moeten inleveren. ,,Ja, ik heb een flink potje ellende achter de rug…”, klinkt het met een zachte Vlaamse invloed. ,,Maar ’t is misschien stom, maar ik wil niet dat dit alles overkomt als dat ik zielig ben. Dat ben ik niet, ik wil geen medelijden, zo ben ik niet. Ik heb gewoon wat pech gehad.”

Vroege screening

Tijdens de vandaag begonnen Europese Baarmoederhalskanker Preventieweek (tot en met komende zondag 26 januari) roept de in Utrecht gevestigde Stichting Olijf, het netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker) vrouwen op mee te doen aan het bevolkingsonderzoek en dat uitstrijkje te laten maken. Jaarlijks krijgen 800 vrouwen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker, blijkt uit cijfers van het RIVM. Zonder de vroege screening en vaccinatie van meisjes zou dit bijna het dubbele zijn.

Wendy Geerts is echter blij dat ze leeft, doordat er net op tijd is ingegrepen. Ze zegt te genieten van ‘de mensen hier’, van de feestjes waarvoor ze weer wordt uitgenodigd, en ze zegt: ,,Ik verlang naar een onbezorgde vakantie, dat kan nu weer.”

Wendy Geerts: Ik moet het geluk hebben iemand te ontmoeten die mij ‘gewoon hartstikke leuk’ vindt om wie ik ben, ook al is niet alles meer compleet…”

Iedereen gunt die haar van harte na de zware periode waarin de wereld op zijn kop stond, het perspectief ongewis was, en waarin ,,omdat ik geen chemotherapie wilde”, haar baarmoeder werd verwijderd, evenals lymfeklieren, eileiders en vetweefsel. De kanker keerde evenwel terug, waarna ze alsnog chemobehandelingen onderging. Nu in het universiteitsziekenhuis van Leuven. Uiteindelijk moest ook haar blaas, haar vagina, anus en het laatste stukje van haar darm verwijderd worden. ,,Na de eerste operatie zijn waarschijnlijk nog wat kankercellen achtergebleven, werd me verklarend gezegd. Daardoor is de kanker vermoedelijk verder gegaan.”

Seksuele beperkingen

Geen moeite heeft Wendy om te praten over de ingrijpende gevolgen van de drastische operaties die ze heeft ondergaan, en die gevolgd werden door allerlei ellendige complicaties. Openlijk praat ze over de seksuele beperkingen die de ingrepen haar voor het leven hebben gegeven. Over de stoma voor de ontlasting, het simpel doen van een plas (,,dat gaat via een katheter die uitkomt bij m’n navel”). ,,Het is allemaal anders. Het bemoeilijkt ook het leggen van contacten. Er is een constant dilemma: moet je dit alles meteen op tafel leggen als je een leuk iemand ontmoet? Soms stopt het daar ook meteen. Het is een feit: baarmoederhalskanker heeft mijn leven in veel opzichten veranderd. Een liefdesrelatie zal ánders zijn, ik heb een man niet alles meer te bieden, (lachend) maar wel heel veel. Ik moet het geluk hebben iemand te ontmoeten die mij ‘gewoon hartstikke leuk’ vindt om wie ik ben, ook al is niet alles meer compleet…”

80 procent van de vrouwen raakt tijdens hun leven met HPV geïnfecteerd.

Baarmoederhalskanker wordt vrijwel altijd veroorzaakt door langdurige infectie met het Humaan Papilloma Virus (HPV). Zo’n 80 procent van de vrouwen raakt daar tijdens hun leven mee geïnfecteerd. Het virus wordt via seksueel contact overgedragen. Ook jongens kunnen het krijgen. Daarom worden die vanaf 2021 eveneens gevaccineerd. Meestal ruimt het lichaam het virus binnen twee jaar op, maar langdurige infectie verhoogt de kans op baarmoederhalskanker Sinds 2017 wordt het uitstrijkje eerst getest op de aanwezigheid van HPV.

Tijdens het bevolkingsonderzoek krijgen vrouwen tussen 30 en 60 jaar elke vijf jaar een uitnodiging om een uitstrijkje te maken, de laatste keer zo’n 800.000. In België worden vrouwen daartoe elke drie jaar uitgenodigd. De in Nederland stagnerende opkomst voor de landelijke screening naar baarmoederhalskanker en borstkanker zou, volgens Jaap van Delden (Centrum voor Bevolkingsonderzoek RIVM), mogelijk kunnen samenhangen met de discussie rond vaccinaties die al enige tijd gaande is. ,,We hebben nog geen uitkomsten van het onderzoek daarnaar”, zegt hij. ,,Maar mijn  particuliere mening is dat het daar inderdaad mee te maken zou kunnen hebben. Zo van: het komt van de overheid, dan zal het wel niet deugen. We zien evenwel een herbezinning op dit punt, een lichte kentering ook, door absurde acties als de gratis blender die je krijgt als je je baby niet laat vaccineren tegen kinkhoest. Dat dát niet deugt, wordt nu steeds meer ingezien.” Met bevolkingsonderzoeken naar kanker worden elk jaar zo’n 2400 sterftegevallen voorkomen, stelt RIVM.

Preventie

De Stichting Olijf vraagt extra aandacht voor preventie. Volgens de patiëntenorganisatie is baarmoederhalskanker een van de weinige vormen van kanker die redelijk eenvoudig in een vroeg stadium opgespoord en vaak voorkomen kan worden. Voor vrouwen die niet naar de huisarts durven is er sinds 2017 een zelfafnameset, waarmee ze thuis lichaamsmateriaal uit de vagina afnemen en dat kunnen opsturen om te laten testen op HPV. De laatste keer deed 7 procent dat. Nadere informatie: www.olijf.nl

Wendy Geerts: ,,Baarmoederhalskanker heeft mijn leven drastisch veranderd…” Foto: Charles Groeneveld/Stichting Olijf

Nederlandse Kankerregistratie: Overleving van kankerpatiënten stijgt 1 procent per jaar

De overleving vijf jaar na een diagnose kanker is gestegen naar 65 procent. Dat blijkt uit de Nederlandse Kankerregistratie op basis van het diagnosejaar 2013 en de overleving in 2018. Een jaar eerder was de relatieve overleving na 5 jaar nog 64 procent. Deze vijfjaarsoverleving van patiënten met kanker stijgt met gemiddeld ongeveer 1 procent per jaar, dankzij verbeterde diagnostiek en behandelingen. Helaas blijft de overleving van een aantal kankersoorten laag, zoals maagkanker en alvleesklierkanker.

Vanaf het begin van de Nederlandse Kankerregistratie in 1989 is er sprake van een stijging van 23 procent in de 5-jaarsoverleving. In 1989 was de overleving vijf jaar na diagnose nog maar 42 procent.

De kans op overleving is fors toegenomen bij borstkanker, prostaatkanker, darmkanker, nierkanker, slokdarmkanker en ook bij veel soorten bloed- en lymfeklierkanker. Kankersoorten met een vijfjaarsoverleving hoger dan 80 procent zijn huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en minder vaak voorkomende kankersoorten zoals hodgkinlymfoom en zaadbalkanker. Bij deze kankersoorten is er door grote kans op genezing steeds meer aandacht voor kwaliteit van leven en (het voorkomen van) klachten na kanker.

Daartegenover staan kankersoorten waarbij minder dan een kwart van de patiënten vijf jaar na de diagnose in leven is. Dit betreft onder andere longkanker en slokdarmkanker. Alvleesklierkanker (exclusief neuro-endocriene tumoren) heeft met 5 procent de laagste overleving.