Vergroot gewasbescherming risico op ziekte van Parkinson?

Neuroloog Bas Bloem (Radboudumc): Het lijkt er op dat het risico om Parkinson te krijgen na blootstelling aan bestrijdingsmiddelen het hoogst is voor boeren. Ook het risico voor omwonenden is waarschijnlijk verhoogd.

NIJMEGEN – Bestrijdingsmiddelen die worden gebruikt in de landbouw ter bescherming van gewassen lijken een flink aandeel te hebben in het ontstaan van de ziekte van Parkinson. Dat schrijft de Nederlandse neuroloog Bas Bloem van het Radboudumc samen met internationale collega’s in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet (zie link beneden).

,,Het lijkt er op”, stelt de hoogleraar Neurologische Bewegingsstoornissen en daarmee ook Parkinson-expert, ,,dat het risico om Parkinson te krijgen na blootstelling aan bestrijdingsmiddelen het hoogst is voor boeren, die immers rechtstreeks met deze bestrijdingsmiddelen in contact komen. Ook het risico voor omwonenden is waarschijnlijk verhoogd. In elk geval is duidelijk dat bestrijdingsmiddelen in meetbare concentraties kunnen worden aangetroffen in huizen van mensen die in de omgeving wonen van percelen waar dergelijke middelen worden gebruikt”, aldus professor Bloem.

Ons voedsel

De bestrijdingsmiddelen voor de landbouw kunnen ook in zeer kleine concentraties in ons voedsel terecht komen. ,,Ook dat zou een mogelijk verhoogd risico op Parkinson kunnen geven’’, stelt Bloem in een publicatie van het Radboudumc. ,,Hiervoor is echter meer wetenschappelijk onderzoek nodig.” Ook het Ctgb, ofwel het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, heeft hiertoe inmiddels opgeroepen. Deze instantie beoordeelt of middelen veilig zijn voor mens en natuur, opgeroepen, in een brief aan de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA).

7 miljoen patiënten

Wereldwijd hebben op dit moment ruim zeven miljoen mensen de ziekte van Parkinson; het is daarmee de snelst groeiende hersenziekte ter wereld. De afgelopen dertig jaar is het aantal patiënten met de diagnose de ziekte van Parkinson meer dan verdubbeld, tot meer dan zeven miljoen vandaag de dag. Bloem: ,,Met deze groei zijn er in 2040 bijna dertien miljoen mensen op de wereld met Parkinson. hier moeten we dringend iets aan doen, want Parkinson behoort tot de meest invaliderende hersenziekten ter wereld.”

De oorzaak van de ziekte van Parkinson is nog niet bekend, maar het wordt steeds duidelijker dat meerdere factoren een rol spelen. Er zijn sterke aanwijzingen dat het bij de meeste mensen gaat om een combinatie van een bepaalde erfelijke aanleg (genetische factoren) en invloeden van buitenaf (omgevingsfactoren). Bij 10 tot 15 procent van de Parkinsonpatiënten blijkt de erfelijke aanleg een grote rol te spelen. Bij deze mensen ontstaat de ziekte vaak al op jonge leeftijd, en is vaak sprake van een familiaire vorm van parkinson. Als geen sprake is van een erfelijke aanleg, heet dat een sporadische vorm.

Hoge leeftijden

Een deel van de toename van het aantal patiënten met Parkinson is te verklaren doordat er steeds meer ouderen komen. ,,Parkinson komt vaker voor op hogere leeftijd. Dus het feit dat er meer ouderen komen en dat we bovendien gemiddeld ouder worden, speelt zeker een rol bij het vaker voorkomen van parkinson in onze samenleving. Maar veroudering is slechts ten dele een verklaring. Want ook na correctie voor verouderingseffecten is nog steeds sprake van een snelle groei van het aantal Parkinsonpatiënten”, aldus Bloem.