Door uitstel of afstel van doktersafspraken en medische behandelingen ten gevolge van corona

BILTHOVEN – De coronacrisis trekt een spoor van ellende door de algemene gezondheid van de Nederlandse bevolking. De eerste virusgolf zorgt op termijn voor een verlies van zeker 50.000 gezonde levensjaren.

Die enigszins abstracte berekening is gemaakt door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, dat onderzocht wat de gevolgen zijn van het uitstel of afstel van doktersafspraken en medische behandelingen ten gevolge van corona.

In ziekenhuizen, bij huisartsen en bij andere zorginstellingen werden tussen maart en augustus van het afgelopen jaar veel afspraken en behandelingen afgezegd of uitgesteld. ‘De gezondheidswinst die deze behandelingen normaal gesproken opleveren, is daardoor niet bereikt’, stellen onderzoekers van het RIVM. ‘Ook werd een deel van de afspraken afgezegd door patiënten zelf, uit angst om besmet te worden of om de zorg niet te willen belasten.’

Tweede golf

De eerste golf lijkt uiteindelijk minder hevig te zijn verlopen dan de nu gaande tweede coronagolf, die op dit moment al een aanzienlijk hoger aantal ziekenhuisopnamen kent. RIVM volgt nu de gevolgen van de minder geleverde zorg op de gezondheid door de 2e golf. Naar verwachting zal het aantal verloren levensjaren hoger uitvallen.

RIVM keek naar ongeveer 30 procent van medisch-specialistische zorg. Hieruit bleek dat de meeste verloren gezonde levensjaren het gevolg zijn van weggevallen behandelingen binnen de specialismen oogheelkunde en orthopedie, zoals staar-, knie- en heupoperaties. Deze behandelingen worden vaak uitgevoerd en leveren in verhouding veel gezondheidswinst op, en dus ook veel verlies als de zorg niet doorgaat.

Het totale gezondheidsverlies binnen de medisch specialistische zorg zal zeker groter zijn dan de genoemde aantallen, maar mag niet direct doorgetrokken worden naar de 70 procent van de ziekenhuiszorg die niet meegenomen is in het onderzoek.

Beeldbellen

Daarnaast heeft het RIVM ook onderzoek gedaan naar de omvang van de minder geleverde zorg buiten het ziekenhuis. Ook hier werd een groot deel van de zorg afgeschaald.  Wel werd een deel van de zorg vervangen door zorg op afstand, bijvoorbeeld telefonisch of via beeldbellen. Aan het begin van de zomer herstelde de reguliere zorg in veel sectoren van de zorg grotendeels, maar de achterstanden werden niet ingehaald.  Sommige vormen van zorg, zoals de paramedische zorg, dagbesteding en groepsbehandelingen, herstelden moeizamer omdat ze moesten worden aangepast om te kunnen voldoen aan de corona-richtlijnen, bijvoorbeeld om voldoende afstand te kunnen houden of behandelruimten schoon te maken tussen behandelingen. Dit betekende dat het vaak niet mogelijk was om evenveel zorg als voorheen te leveren.

Naar verwachting zal het aantal verloren, gezonde levensjaren van de tweede coronagolf zelfs hoger uitvallen.

Foto: PIXABAY