UTRECHT – Gebruikers van het veel voorgeschreven middel Amfexa, een aandachts- en stemmingsverbeteraar bij onder meer ADHD, melden in toenemende mate bijwerkingen. Die doen zich voor sinds mensen hun vertrouwde medicatie dexamfetamine (een lang door de apotheek zelfbereid middel) omgezet zagen naar de fabrieksmatig geproduceerde vervanger Amfexa.
Dat zeggen zowel het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) als het Bijwerkingencentrum Lareb. De twee instanties signaleren nu allebei dat er sprake is van een ‘stijgend aantal meldingen’ in de voorbije zes maanden. Het zou gaan om vele tientallen klachten. Patiëntenfora spreken evenwel van honderden klachten.
Ook slaapziekte
Sinds 2016 is dexamfetamine onder de naam Amfexa op de markt als geregistreerd (merk-)medicijn voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 6 tot 17 jaar met de ‘aandachtstoornis’ ADHD (Attention Deficit/Hyperactivity Disorder). In de praktijk wordt dit stimulerend medicijn echter ook gebruikt door volwassenen met ADHD en bij narcolepsie (slaapziekte).
CBG en Lareb: Tot nu toe leiden de meldingen niet tot nieuwe inzichten over de veiligheid van het medicijn.
CBG en Lareb denken dat de ‘grootschalige omzetting’ van de apotheekbereiding van dexamfetamine naar Amfexa een mogelijke verklaring is voor het aantal gemelde klachten. ,,De meeste meldingen gaan over bijwerkingen die vaak voorkomen en al in de bijsluiter staan.” En: ,,Tot nu toe leiden de meldingen niet tot nieuwe inzichten over de veiligheid van het medicijn. Er zijn ook geen problemen met de kwaliteit van Amfexa gevonden.” Het Bijwerkingencentrum Lareb en het CBG zeggen een stijging van het aantal meldingen wel vaker te zien wanneer veel patiënten in korte tijd moeten wisselen van medicijn. ,,We blijven de meldingen nauwlettend volgen.”
Bij speciale behoefte
Dexamfetamine was lange tijd alleen als niet-geregistreerd door een apotheek bereid geneesmiddel beschikbaar. Doordat Amfexa nu als geregistreerd middel op de markt is, mag door een apotheek bereide dexamfetamine uitsluitend ‘bij speciale behoefte van medische aard’ worden afgeleverd. Als een medicijn is geregistreerd, heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen de kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid van het medicijn beoordeeld en goedgekeurd. ,,Dit is echter bij een apotheekbereiding niet het geval. Bij een apotheekbereiding maakt een apotheker het medicijn”, aldus het CBG.

Lareb en CBG zeggen een stijging van het aantal meldingen wel vaker te zien wanneer veel patiënten in korte tijd moeten wisselen van medicijn. Foto: Pixabay
64-jarige gebruikster: Na een aantal weken was ik weer het dode vogeltje zoals ik vroeger was…
- Talrijke (meest oudere) gebruikers melden op sociale media hun ervaringen, zoals op fora van sites als mijnmedicijn.nl en adhdblog.nl . Daarop beschrijft een 54-jarige mevrouw: ,,Ik ben zeer tevreden over dexamfetamine, ik slikte 3 x 2,5 milligram. Nu gebruik ik 2,5 mg., maar ik moet van de verzekering Amfexa slikken voor de resterende 5 mg. Dat gaat helemaal niet goed. Ik krijg nu last van hoofdpijnen, slaap heel slecht en voel mij regelmatig neerslachtig. Ook de werking is anders en minder effectief. Graag wil ik weer mijn oude medicatie terug: 3 x 2,5 mg.”
- Een 64-jarige gebruikster van eerst ‘dex’ en vervolgens Amfexa vertelt: ,,Begonnen met apothekers-bereide dexamfetamine 2.5 mg., vier stuks in de ochtend. Dit hielp mij op de dag goed te kunnen starten, met meer overzicht. Toen werd door mijn apotheek ‘Benu’, ofwel Amfexa geleverd. Na drie dagen begon ik me depressiever te voelen en na een aantal weken was ik weer het dode vogeltje zoals ik vroeger was, met heen en weer geslingerd worden in m’n hoofd en geen zin meer hebben om iets leuks te ondernemen, zelfs niet tijdens onze vakantie waar ik zo naar had uitgekeken. Twee keer ziekenhuisopname, door krampen in borst, arm en rug. Ik dacht dat het einde verhaal was. Volgens de cardioloog was dit hoogstwaarschijnlijk het gevolg van de Amfexa. Ik ben er zo moedeloos van geworden. Met mijn eerste ‘dex’, leefde ik weer aardig op… en nu ?!”
Student: Met het vervangende middel krijg ik weer niks klaar: opnieuw studievertraging, de dikke chaos is terug.
- Een studente: ,,Ik probeer er niet te veel over na te denken, maar Amfexa heeft mijn leven ‘verpest’. Ik kreeg pas op mijn 20ste de diagnose en was eindelijk op weg om mijn leven op de rit te krijgen en mijn studievertraging weg te werken, met de gewone dex. Nu krijg ik weer niks klaar: opnieuw studievertraging, de dikke chaos is terug. Ik ben altijd boos of verdrietig. Ik heb genoeg gehuild hierom, en het heeft geen zin natuurlijk. Het voelt gewoon alsof al mijn harde werk voor niets is geweest. Bovendien vind ik het belachelijk dat ze durven zeggen dat Amfexa hetzelfde is! Als ze gewoon eerlijk waren geweest had ik er rekening mee kunnen houden. Zo aan het einde van het collegejaar (zou volgend jaar eindelijk afstuderen maar ik heb nu dus weer vertraging) kunnen ze dat echt niet maken! Betaalt Amfexa mij 2000 euro voor een extra studiejaar? Dacht het niet. Ik word weer boos, dus ik stop nu met schrijven. Sorry voor dit zeikverhaal, maar mooier kan ik het niet maken.”
- Een 29-jarige man laat weten: ,,Na 2 jaar zonder probleem DMB Dexamfetamine gebruikt te hebben kreeg ik in eens Amfexa mee. Mijn DMB Dex was op en ik ben in me lunchpauze snel naar de apotheek gegaan. De bijwerkingen begonnen na een half uur. Op dat moment werkte ik ruim 10 meter hoog en was ik aan een staalconstructie gezekerd. Ik kon op dat moment echt niet stoppen en heb nog zo’n drie uur spacend & wappie doorgewerkt. Het was alsof ik onder invloed van harddrugs was. Als je over moet stappen van je huidige ADD/ADHD medicatie naar Amfexa, zorg er dan voor dat je in een gecontroleerde omgeving bent!”