Vaker oogproblemen bij ziekte van Parkinson

Onderzoekster Carlijn Borm: Oogproblemen bij Parkinson-patiënten gaan verder dan het normale verouderingsproces.

NIJMEGEN – Mensen met de ziekte van Parkinson hebben vaker zicht- en oogproblemen. Ze kampen met wazige beelden, hebben frequent last van droge ogen, moeite met diepte inschatten en zien soms dubbel. Deze oogeuvels hebben ze vaker dan leeftijdgenoten zonder Parkinson. Dit blijkt uit onderzoek van Carlijn Borm, neuroloog in opleiding aan het Radboudumc. Haar bevindingen uit het onderzoek Visusstoornissen bij de ziekte van Parkinson (VIP) zijn deze week gepubliceerd in het tijdschrift Neurology. Borm stelt ook dat de oogproblemen van invloed zijn op de dagelijkse activiteiten van mensen met Parkinson.

Risico op vallen

,,Het is belangrijk dat mensen met Parkinson goed blijven zien, omdat dit helpt bij het compenseren van bewegingsproblemen die worden veroorzaakt door de ziekte. Beter zicht verkleint ook het risico op vallen”, zegt Carlijn Borm die recent op haar onderzoek promoveerde. ,,We zagen dat Parkinson-patiënten oogproblemen hebben die verder gaan dan het normale verouderingsproces. En ook, dat die problemen hun dagelijks leven kunnen ontwrichten. Toch zijn de meeste oogproblemen te behandelen. Het is dus belangrijk dat mensen met Parkinson worden gescreend en behandeld.”

Over vijf jaar circa 75.000 Parkinson-patiënten in Nederland

Parkinson is een progressieve hersenaandoening waarbij de aansturing van spierbewegingen wordt aangetast. Wereldwijd hebben 53 miljoen mensen Parkinson’s Disease. In 2018 telde Nederland naar schatting 52.200 mensen bij wie de huisarts de diagnose parkinsonisme heeft gesteld: 30.500 mannen en 21.700 vrouwen. De komende jaren neemt de ziekte verder toe in aantal: tot zo’n 75.000 patiënten. Bij de ziekte van Parkinson ontstaat in de hersenen een tekort aan de neurotransmitter dopamine. Cellen die dopamine produceren, sterven langzaam af. Deze cellen bevinden zich vooral in een bepaald gedeelte van de hersenen, de substantia nigra. Door het dopaminetekort wordt de aansturing van spierbewegingen aangetast, er kunnen trillingen of trager bewegen optreden.

Branderig gevoel

Aan de studie van Carlijn Borm van de afdeling Neurologie van het Radboudumc deden 848 mensen met Parkinson mee, die gemiddeld zeven jaar symptomen vertoonden. Zij werden vergeleken met 250 mensen zonder de ziekte. De gemiddelde leeftijd van beide groepen was 70 jaar. De deelnemers hebben een vragenlijst ingevuld over zicht- en oogproblemen. Voor elk beschreven probleem, zoals ‘Ik heb een branderig of korrelig gevoel in mijn ogen’ en ‘Lijnen die recht zouden moeten zijn, zijn golvend of wazig’, moesten de deelnemers kiezen uit een reeks van vier reacties, variërend van ‘nooit symptomen’ tot ‘dagelijks symptomen’.

Uit de antwoorden blijkt dat 82 procent van de mensen met Parkinson één of meer oogproblemen meldden, in vergelijking met 48 procent van de mensen zonder de ziekte. Ook bleek dat oogproblemen bij 68 procent van de mensen met Parkinson leiden tot een belemmering in dagelijkse activiteiten zoals autorijden, computerwerkzaamheden, lezen, wandelen of persoonlijke verzorging. Dit geldt slechts voor 35 procent van de mensen zonder de ziekte.

Carlijn Borm: ,,We raden mensen met Parkinson die oogproblemen hebben aan dit zo tijdig mogelijk aan te geven bij hun behandelend arts, zodat ze voor verdere testen kunnen worden doorverwezen naar een oogspecialist. Soms kan een verandering in medicatie al tot verbetering leiden. Bij patiënten die geen oogproblemen aangeven, kan de behandelaar een vragenlijst gebruiken om erachter te komen of er ongemerkt toch sprake is van belemmeringen.” De studie is mede mogelijk gemaakt door Stichting ParkinsonFonds.

BRON: Publicatie in Neurology, 11 March 2020: Seeing ophthalmologic problems in Parkinson disease