‘Vader’ van twee kunstkinderen

Even lijkt het of ze echt zijn, zó voelen ze aan

EINDHOVEN – Ingenieur dr. Mark Thielen van de Technische Universiteit Eindhoven is tegenwoordig vader van twee bijzondere kinderen. Een derde is op komst, en aan een vierde wordt al gedacht…

Vader van kunstmatige kinderen, wel te verstaan. Een artificieel vaderschap dus, maar bepaald niet zonder gevoel.

,,Het is werkelijk heel bijzonder wanneer ik beide kinderen in mijn armen heb”, zegt 31-jarige Thielen, die eerder dit jaar promoveerde tot ‘doctor in de medische trainingssimulatie’ aan de Technische Universiteit Eindhoven (TUE). ,,Even lijkt het of ze echt zijn, zó voelen ze aan.”
Precies even groot en zwaar zijn ze, zijn baby’s: 44,6 centimeter bij 2,2 kilo. Het is een exacte tweeling, een kopie van elkaar en ongeveer een jaar na elkaar ontwikkeld aan de faculteit Industrial Design van de TUE. Het eerste kind heeft een mooi roze huidje, het tweede is geheel doorzichtig. Je kunt bij deze baby naar binnen kijken en álles zien bewegen – de scharnierende botdelen en hun vaak bijzondere structuren. Allemaal 3D-geprint, op basis van de bodyscan van een echte premature baby, een kindje onder de 37 weken.

,,Het verschil tussen deze twee kunstbaby’s is feitelijk een verflaagje. Het is eerste kind heeft een mooie huidkleurige bedekking, bij het tweede hebben we dat eigenlijk door een toeval weggelaten. We ontdekten hoe mooi dat eigenlijk was: het volledige skelet zien, het hart dat daaronder ligt, de bloedvaten ook. Want bijna alles is er, en gemaakt van verschillende soorten siliconen. Alleen zijn de vaten niet gevuld, ook het hart en de longen zijn nog leeg – maar dat is iets voor een volgende versie.”

Eigenlijk is de doorzichtige zuigeling een geavanceerde kijkdoos van het beginnende leven. ,,Deze pop, dit kunstkind, is uiteindelijk bedoeld voor reanimaties. Daar hebben wij hem/haar voor ontwikkeld”, zegt Mark Thielen, met nadruk. ,,Bij het eerste kind zie je dat de borstkas indeukt als je hartmassage toepast. Bij de transparante versie ontdek je wat er van binnen gebeurt: je ziet het comprimeren van de borstkas, en de knik die ontstaat tussen borstkas en kraakbeen.”

Hoe menselijk ze ook ogen, Thielen noemt kunstkind-2 de verbeterde versie van kunstkind-1. En de verbeteringen zullen zich blíjven doordoen, verwacht Mark Thielen, totdat ‘de baby’ áf is en in productie kan worden genomen. Om uiteindelijk te worden ingezet, onder meer als levensecht reanimatie-oefenmodel voor bij operaties en verpleegkundige handelingen bij veel te vroeg geboren kinderen met een zorgwekkende toekomst.

Elk jaar komen in Nederland 1500 tot 1700 zuigelingen in een uiterst fragiele conditie te vroeg ter wereld.

Binnen hooguit vijf jaar zal een veel te vroeggeboren baby uit Nederland in een kunstbaarmoeder kunnen ’rijpen’

Nederlandse artsen en technici zijn zojuist begonnen met het bouwen van een kunstmatige baarmoeder. Binnen hooguit vier tot vijf jaar zal een veel te vroeggeboren baby uit Nederland daarin kunnen ’rijpen’. De onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven (TUE) kregen daartoe juist deze week bijna 3 miljoen euro uit het Europese subsidieprogramma Horizon2020 voor de verdere ontwikkeling van hun baarmoeder (uterus).

De volledig afgesloten ‘zak’ bevat een op vruchtwater gelijkende vloeistof waarin de foetus drijft, net zoals in de natuurlijke baarmoeder. Bovendien zal de omgeving vertrouwd aandoen voor het ongeboren kind, omdat het zowel de geluiden van de hartslag en de bloedsomloop van de moeder, maar ook haar geur bevat.

De nagemaakte moederschoot zal de overlevingskansen van premature kinderen aanzienlijk kunnen verbeteren, zo verwachten en hopen kinderartsen van het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. Van de ruim 1500 onvolgroeide baby’s onder de 32 weken die in Nederland worden geboren, overlijdt zeker de helft van de kinderen. Zo gaat dat al sinds vele jaren. ,,Die sterfte willen we sterk terugdringen”, zeggen de betrokken artsen.

In een consortium, waarin onder meer de TUE, Philips en enkele grote Europese ziekenhuizen uit Duitsland, Zweden en Italië, werken zij samen aan een prototype van een baarmoeder van zachte polymeren.

Binnen twee tot drie jaar, zo verwachten experts, zal ergens in de wereld al een kind vanuit de natuurlijke baarmoeder worden overgeplaatst naar een kunstbaarmoeder om van daaruit – na enige weken – uiteindelijk écht te worden geboren. Vrij zeker zal die historische gebeurtenis plaatsvinden in de Verenigde Staten, Australië of Japan.

,,Wij hopen zo snel mogelijk na de komst van die eerste kunstmatige baarmoeder in de wereld met ons prototype klaar te zijn”, zegt obstetrisch gynaecoloog prof. dr. S.G. (Guid) Oei van het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. Hij is niet alleen hoofd van de afdeling Perinatologie, maar ook de stuwende kracht achter de Nederlandse kunstmatige baarmoeder.

,,Extreem vroeg geboren baby’s lopen vaak hersen- of longschade op”, stelt professor Oei. ,,Dat komt onder meer door de medische behandelingen die onmiddellijk starten, maar waartegen deze zeer fragiele kinderen met hun nog niet rijpe longetjes gewoon niet bestand zijn. De longen lopen schade op door de druk van de zuurstof die bij hen naar binnen wordt gepompt. Straks kunnen we ze langer en veiliger in een baarmoeder bewaken, tot het moment dat ze wat steviger zijn en de wereld aankunnen… zonder allerlei aangeboren afwijkingen.”

Volgens Guid Oei is uiteindelijk voor een geheel gesloten systeem gekozen na ervaringen in Japan, al in 1991, waarbij in een gedeeltelijk open systeem (een aquarium) een geitenfoetus in leven werd gehouden. Het geitje overleed echter aan allerlei infecties.