‘Siliconen borstimplantaat is veilig’

LEEUWARDEN – ‘Siliconen borstimplantaten zijn veilig. Vrouwen in Nederland hoeven niet te twijfelen aan hun eventuele schadelijkheid.’

Dat stelt, onomwonden, de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC), die morgen in Leeuwarden de eerste Nationale Kennisagenda presenteert. Daarin staan de tien meest urgente zorgvragen uit het plastisch chirurgische vakgebied, waar volgens de NVPC in de komende vijf jaar onderzoek naar moet worden gedaan.

Volgens de vereniging moeten vrouwen, voordat zij een borstimplantaat laten plaatsen, zich goed informeren dan wel geïnformeerd worden over bijwerkingen die dergelijke protheses soms kennen. ‘Het gaat daarbij bijvoorbeeld over de geringe mogelijkheid van het kunnen ontstaan van een zeldzame vorm van lymfeklierkanker en over her-operaties vanwege pijnklachten door het geplaatste implantaat’, licht de NVPC toe.

Naar schatting 220.000 vrouwen van 18 tot 70 jaar hebben één of twee borstimplantaten

Volgens plastisch chirurg dr. Hinne Rakhorst dragen op dit moment in Nederland naar schatting 220.000 vrouwen (3 procent) tussen 18 en 70 jaar één of twee borstimplantaten. ,,Dat is ongelooflijk veel…”, zegt de arts van het Medisch Spectrum Twente. ,,Dat aantal is het inwonertal van een gemiddelde stad. Eén op de 30 vrouwen in Nederland heeft borstimplantaten, en we kennen allemaal wel dertig vrouwen in onze directe of iets verdere omgeving. Misschien kennen we er zelfs wel meer. Van de leerlingen van een schoolklas in het basisonderwijs heeft dus zeker één moeder implantaten.”

Rakhorst, betrokken bij het opstellen van de kennisagenda, komt met deze cijfermatige voorbeelden om aan te geven hoezeer de al jaren bekritiseerde implantaten – ,,door kleine groepen patiënten met helaas een slechte ervaring” – geaccepteerd en ingeburgerd zijn.

Toch lijkt het allemaal wat haaks op elkaar te staan. Immers, de gezamenlijke plastisch chirurgen geven met hun uitspraak feitelijk een ‘veiligheidsgarantie’ af, maar plaatsen gelijkertijd de langetermijneffecten van siliconen borstimplantaten op de gezondheid van vrouwen op de tweede plaats van hun 10 punten bevattende onderzoekagenda. Dokter Rakhorst zegt zich die vraag te kunnen voorstellen.

Onderzoek zonder nu al een standpunt in te nemen, zou wellicht eerder op z’n plaats zijn. Immers, de (ook internationale) kritiek op de kwaliteit van implantaten is nog altijd actueel.

Eerder dit jaar riep minister Bruins (medische zorg) de Nederlandse plastische chirurgen op om ‘macro-getextureerde en polyurethaan gecoate’ borstimplantaten niet langer te gebruiken. Dit nadat het Franse ministerie van Volksgezondheid deze PIP-implantaten kort tevoren had verboden, ‘omdat ze konden scheuren en lekken’. Bovendien eisten de Nederlandse plastisch chirurgen in 2016 nog opheldering over berichten dat pathologisch onderzoek zou hebben aangetoond dat gelekte siliconen uit borstimplantaten terecht konden komen in de hersenen en het ruggenmerg.

Kortom, de onrust over onveilige implantaten is niet weg. Plastisch chirurgen Hinne Rakhorst reageert: ,,De onrust-trend die journalisten over onveilige borstimplantaten in de media brengen, is niet in lijn met de grote groepen vrouwen die wij dagelijks spreken. Ze zijn vaak ongerust door de berichtgeving, wat ik kan begrijpen. Echter, veruit de grootste groep vrouwen met implantaten is hier tevreden mee. Wij zien slechts een kleine groep vrouwen met klachten, zoals die in de media naar voren worden gebracht. Gelukkig maar. Als vrouwen massaal klachten zouden hebben over hun implantaten, dan zou dat in onze dagelijkse praktijken te merken zijn. Let wel, het is goed dat de media hier aandacht aan besteden. Toch zijn we alert, mede door de berichten die ook ons natuurlijk bereiken. Ook de plastisch chirurg wil de vrouwen met de meest betrouwbare wetenschappelijke onderzoeken van informatie voorzien.”

Dr. Hinne Rakhorst: Wij willen over die veiligheidsrisico’s naadje van de kous weten

Sinds 2015 bestaat er in Nederland een registratie van borstimplantaten. Daardoor is er al heel veel kennis opgebouwd. ,,Nederland heeft een robuust systeem van registratie”, stelt Rakhorst. ,,Maar wij willen het naadje van de kous over die vermeende veiligheidsrisico’s weten, want strikt genomen voldoet die veiligheid nog niet aan de hoogste graad van bewijs.”

Rakhorst zegt het triest te vinden wanneer vrouwen slechte ervaringen hebben met hun implantaten. ,,Dat zijn echt heel verdrietige verhalen, die we ons aantrekken en die we laten meewegen in onze top-10 van plastisch chirurgische onderwerpen die we beter willen onderzoeken. De vraag is of de klachten die zij ervaren door het implantaat komen? Of misschien spelen toch ook andere omstandigheden een rol. Er zijn tot nog toe géén causale – zeg maar oorzakelijke – verbanden gevonden tussen gezondheidsklachten en implantaten.”

Chirurg Rakhorst wijst er bovendien op dat de Kennisagenda de belangrijkste medische vragen bevat waar plastisch chirurgen en hun patiënten in de praktijk tegenaan lopen. ,,Dit is een eerste stap om sámen te focussen teneinde die medische vraagstukken op te lossen.”

De NVPC hoopt met de kennisagenda samenwerking in wetenschappelijk onderzoek van plastisch chirurgen te stimuleren, en op deze wijze gerichte subsidies aan te kunnen vragen voor onderzoeken die de patiënt de meeste ‘winst’ bieden. De kennisagenda is opgesteld in samenwerking met zo’n twintig belanghebbenden, zoals patiëntenverenigingen, zorgverzekeraars, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en Zorginstituut Nederland.

De NVPC reikt morgen, tijdens haar wetenschappelijke vergadering in Leeuwarden, de eerste kennisagenda uit aan Henk Smid, directeur van ZonMw, de organisatie die gezondheidsonderzoek en zorginnovatie stimuleert door middel van financiering. 

De tien meest urgente onderzoeksvragen van de landelijke plastisch chirurgen zijn:

• Wat is het beste moment en de beste manier voor het sluiten van een aangeboren hazenlip en een gehemeltespleet?
  
• Wat zijn de langetermijneffecten van siliconen borstimplantaten op de gezondheid van vrouwen?
  
• Welke operatietechniek is het meest efficiënt in de behandeling van huidtumoren?
  
• Als er bestraling nodig is na een borstkanker wat is het beste moment om een zo goed mogelijke borstreconstructie te behouden?
  
• Wat is de beste operatieve behandeling voor lymfoedeem en bij welke patiënten?
  
• Wat is het effect van lipofilling (verplaatsing van lichaamseigen vet verkregen met behulp van liposuctie) op de kwaliteit van bestraald weefsel?
  
• Wat is het beste behandeltraject bij duimbasis-artrose?
  
• Wat is de beste behandeling bij aanhoudende klachten nadat een operatie voor ‘carpaal tunnel syndroom’ heeft plaatsgevonden?
  
• Wat is de effectiviteit van operatief herstel bij slijtage van de ‘meniscus’ van de pols?
• Wat is de beste behandeling voor patiënten met bandletsel in de pols (specifiek SL-dissociatie)?

Dr. Hinne A. Rakhorst, plastisch chirurg in het Medisch Spectrum Twente (MST)