Race tegen de klok om coronavaccin

OXFORD/LEIDEN – De wereldwijde wedloop om een goed en veilig vaccin tegen het coronavirus is voluit gaande. Wetenschappers van Oxford University in Groot-Brittannië zeggen met stelligheid dat hun vaccin in september van dit jaar klaar kan zijn om – eerst nog kleinschalig – in productie te worden genomen.

Tests bij een kleine groep resusapen hebben, zegt professor Adrian Hill (humane genetica) van het Jenner Instituut van de Britse universiteit, tot nu toe goede uitkomsten: ,,De apen zouden zijn beschermd tegen blootstelling aan het virus.” Eind mei denken de onderzoekers van de Oxford Vaccine Group, waaraan Hill leiding geeft, te kunnen starten met klinische test op ruim zesduizend mensen.

Het toont al met al de haast van het instituut, dat aanzien heeft verkregen door het ontwerpen en ontwikkelen van vaccins voor tal van infectieziekten, zoals malaria, tuberculose en ebola, maar ook hiv/aids – hoewel dat wereldwijd niet tot een vaccin heeft geleid.

‘Nog geen garantie’

Volgens The New York Times, die opvallend veel aandacht besteed aan de Oxford-entstof, gaan de Britten voorop in de race. De resusaapjes die met het proefvaccin waren ingeënt en aan grote hoeveelheden van het SARS CoV-2-virus waren blootgesteld, bleken 28 dagen later volledig gezond. De blootstelling aan het virus had andere apen in het laboratorium wél ziek gemaakt – ,,Deze fase is het onderzoek is weliswaar veelbelovend, maar zij geeft daarmee nog geen garantie op het welslagen”, zegt de krant terecht nuancerend.

De vaccintoediening bij de proefdieren vond plaats in het Rocky Mountain Laboratorium van de National Institutes of Health (NIH) in Montana, VS. Volgens de in Nederland (aan het Erasmus MC) opgeleide viroloog dr. Vincent Munster, die het vaccinonderzoek bij de resusapen leidt (‘Ze staan genetisch het dichtst bij de mens’), worden de resultaten nu nog geanalyseerd. De bevindingen zouden later deze week, anders begin volgende week, kunnen worden gedeeld met naaste collega’s, voordat ze eventueel wereldkundig worden gemaakt in een vaktijdschrift.

Eerste doses

Als het allemaal gaat zoals ‘Oxford’ denkt en hoopt, en als goedkeuring voor toelating en productie zijn verkregen, dan zouden de eerste doses vaccin in september-oktober van dit jaar klaar zijn om bij mensen preventief te kunnen worden ingespoten. Het zal dan eerst gaan om een nog vrij kleine partij vaccin.

Ook ‘Leidse vaccinontwikkelaar’ Janssen druk doende met entstof

Naar verluidt zouden tussen 70 en honderd bedrijven en universiteiten in de wereld bezig zijn met het maken van entstoffen tegen deze desastreuze ziekteverwekker met wereldwijd inmiddels bijna 3,1 miljoen geïnfecteerden. Ook in Nederland (en België) is Janssen Vaccines in Leiden (een bedrijf van de Amerikaanse farmaciereus Johnson & Johnson) druk doende met een corona-vaccin. Dr. Hanneke Schuitemaker, verantwoordelijk voor het onderzoek naar virale vaccins bij het concern, zei eerder deze maand ,,uiteraard nog  geen garanties te kunnen bieden”, maar er wel veel vertrouwen in te hebben dat het de goede kant opgaat met hetgeen bij Janssen in de maak is. ,,Het gaat nog steeds heel goed met ons onderzoek, er zijn geen tegenslagen – in tegendeel”, zei ze Schuitemaker zojuist tegen www.meerovermedisch.nl . Het Amerikaanse moederbedrijf zou, naar wordt gemeld, samen met het Amerikaanse BARDA (onderdeel van het Amerikaanse ministerie van gezondheid) 1 miljard dollar hebben uitgetrokken voor de ontwikkeling van dit vaccin.

Vier vaccinvarianten

Het eveneens Amerikaanse farmaciebedrijf Pfizer, met ook een vestiging in Nederland, meldde ook onlangs op korte termijn te willen starten met een vaccinproef bij 200 gezonde mensen van 18 tot 55 jaar. Het gaat om vier vaccin-varianten die zullen worden uitgetest. De vrijwillige ontvangers van een van de testvaccins zijn Duits, er zijn nog geen Nederlandse proefpersonen in het onderzoek betrokken.

,,We hebben onze middelen met buitengewone snelheid weten te realiseren’’, zegt Albert Bourla, voorzitter en ceo van Pfizer. ,,Nu het werk in Duitsland kan beginnen, kijken we uit naar én bereiden we ons actief voor op de mogelijke snelle start van dit klinische studieprogramma in de Verenigde Staten.’’ Pfizer doet dit alles samen met het Duitse biotechbedrijf BioNTech. ,,We zijn blij dat we de preklinische studies in Duitsland hebben afgerond”, zegt biotech-ceo Ugur Sahin. ,,We zullen de eerste studie met mensen binnenkort starten, eerder dan we hadden verwacht. De snelheid waarmee we van het begin van het programma naar de uitvoering van de klinische tests (bij mensen) gaan, zegt iets over de grote betrokkenheid van alle wetenschappers.’’

Volgt meer