Prostaat? Nederlandse man weet er niets van…

UTRECHT – De Nederlandse man weet bedroevend weinig van zijn prostaat. De kennis over urologische problemen, laat staan mogelijk daaruit voortvloeiende ziekten van de prostaat, zoals prostaatkanker, is buitengewoon laag.

Dat zegt voorzitter Kees van den Berg van de ProstaatKankerStichting.nl aan de vooravond van ‘november, prostaatkankermaand’. De komende weken wordt landelijk indringend aandacht gevraagd voor vroege opsporing van deze vorm van kanker, die alleen al in 2018 bij ruim 12.600 mannen in Nederland werd vastgesteld. Zo’n 2500 mannen kwamen hieraan te overlijden.

,,Opvallend veel mannen weten wérkelijk niet waartoe de prostaat dient, laat staan wat ermee mis kan gaan. Het is ‘een ding’ op een verborgen plekje, waarover je maar beter niet teveel kunt praten”, stelt Van den Berg.

Vooral als er mogelijk iets mis is met de prostaat, als er merkbare klachten zijn, dan doen veel mannen er maar liever het zwijgen toe, zegt Van den Berg. ,,Er is nog altijd opvallend veel gêne, daar waar andere vormen van kanker – borstkanker, eierstokkanker, maar ook huidkanker – in de afgelopen jaren goed bespreekbaar zijn geworden. Bij prostaatkanker is dat helaas nog niet zo.”

Bij de nu 63-jarige voorzitter van de ProstaatKankerStichting.nl werd zeven jaar geleden deze ziekte vastgesteld. Door vroege diagnose en behandeling durft hij nu te zeggen: ,,Ik ben er gelukkig van genezen en bevrijd.”

Prostaatschaamte bij mannen is wereldwijd

Het onbehagen van veel mannen waar het hun prostaat betreft, is niet typisch iets-Nederlands. De prostaatschaamte, maar ook de onwetendheid over deze ‘voorstanderklier’, zoals de prostaat ook wel wordt genoemd, zijn mondiaal.

Uit onderzoek van de Europese Vereniging van Urologie (EAU) uit 2018, waarin 2500 mannen in vijf Europese landen werden bevraagd, blijkt dat driekwart van de mannen weinig weet over de symptomen van prostaatkanker. Minder dan een kwart (22 procent) weet waar de prostaat zich precies bevindt (in de onderbuik, net onder de blaas). Vrouwen, bijna 30 procent, weten in het algemeen nog meer van de prostaat dan de mannen zelf; zij hebben ook meer parate kennis over mannelijke gezondheidsproblemen. De studie vond plaats in Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Europa. Elk jaar horen een kleine 450.000 mannen van hun uroloog dat ze prostaatkanker hebben. Ruim 92.000 mannen sterven uiteindelijk aan de ziekte, veelal omdat zij zich eigenlijk in een (te) laat stadium meldden bij huisarts of specialist.

Overigens, denkt ruim de helft van de ondervraagde Europese mannen dat óók vrouwen een prostaat hebben…

Daarnaast is het bij velen onbekend dat alle mannen vanaf 50 jaar een verhoogde kans hebben op prostaatkanker. Er wordt vaak gedacht dat prostaatkanker een ‘oude mannenziekte’ is en dat er op z’n minst plasklachten moeten zijn voordat een bezoek aan de huisarts wordt overwogen of afgesproken.

Prostaatkanker geeft aanvankelijk geen klachten, of pas in een latere fase. Vroege opsporing start met een bloedonderzoek. Hiermee kan worden nagegaan of een man een verhoogde PSA-waarde heeft en daarmee mogelijk prostaatkanker. PSA is de afkorting van ‘Prostaat Specifiek Antigeen’. Het is een eiwit in het bloed dat wordt aangemaakt in het klierweefsel van de prostaat. Een ‘zieke’ prostaat geeft meer PSA af in het bloed. De hoogte van de PSA-waarde kan een belangrijke aanwijzing zijn voor de staat van de gezondheid. Een verhoogde PSA-waarde kan wijzen op prostaatkanker, maar kan ook komen door een goedaardige prostaatvergroting of prostaatontsteking.

Uit gegevens van het ministerie van VWS en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat vanaf de leeftijd van 45 jaar tot 80 jaar het aantal nieuwe patiënten met prostaatkanker in Nederland sterk toeneemt. Maar vanaf 80 jaar neemt het aantal nieuwe gevallen van prostaatkanker juist weer af. Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen ouder dan 45 jaar. Van alle mannen die in 2018 kanker kregen, had 21 procent prostaatkanker.

Ondanks zijn klachten stuurde de huisarts Berrie naar huis

Een van de mannen die graag beter was geïnformeerd over PSA en de mogelijkheid tot testen,  is Berrie (57). Hij kende het begrip PSA niet toen hij in 2014 naar de huisarts ging met een klacht. Hij werd weggestuurd met de mededeling dat het waarschijnlijk iets onschuldigs was. Anderhalf later, nadat zijn beste vriend na zeven maanden ziekte op 56-jarige leeftijd overleed aan prostaatkanker, ging Berrie opnieuw naar de huisarts, want hij was er toch niet gerust op. Zijn PSA bleek verhoogd en de prostaatkanker was al uitgezaaid.

Nadere informatie: www. prostaatkankerstichting.nl

.