Vuurwerk tijdens jaarwisseling: 1.300 slachtoffers, 168 mensen oogletsel

VeiligheidNL: Verontrustend dat maatregelen niet hebben geleid tot daling van aantal vuurwerkslachtoffers

AMSTERDAM – In de twee etmalen die Oud en Nieuw vormen zijn bijna dertienhonderd slachtoffers van een vuurwerkongeval medisch behandeld. De afdelingen voor Spoedeisendehulp (SEH) van de ziekenhuizen behandelden 385 patiënten, de Nederlandse huisartsen zagen naar schatting 900 vuurwerkslachtoffers met overwegend lichtere verwondingen.

Dat blijkt uit onderzoek van VeiligheidNL in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA), en de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie (NVT). Het totaal aantal slachtoffers is hiermee 7 procent toegenomen ten opzichte van de vorige jaarwisseling (toen er 396 op de SEH’s werden behandeld en 800 bij de huisartsenposten). ,,Het is verontrustend dat diverse maatregelen dus niet hebben geleid tot een daling van het aantal vuurwerkslachtoffers”, concludeert Birgitte Blatter, manager Onderzoek bij VeiligheidNL.

Tijdens de jaarwisseling raakten, net als voorgaande jaren, meer mannen (79 procent) dan vrouwen gewond door vuurwerk, meldt VeiligheidNL. ,,Ongeveer de helft van hen waren jongens onder de 20 jaar. In totaal werd 81 procent van de letsels veroorzaakt door legaal vuurwerk, en betrof het in 55 procent van alle ongevallen siervuurwerk. De helft (51 procent) van alle slachtoffers met vuurwerkletsel stak het vuurwerk niet zelf af.”

Ogen en brandwonden

Zowel op de huisartsenpost als bij de SEH werden patiënten voornamelijk behandeld aan brandwonden (39 procent) en oogletsel (27 procent). Bij kinderen onder de 15 jaar kwamen brandwonden vaker en oogletsel minder vaak voor dan bij oudere slachtoffers. Bij 3 procent van de SEH-bezoekers moesten een of meerdere (delen van) vingers of delen van ledematen worden geamputeerd.

Brandwondencentra Rotterdam, Beverwijk en Groningen maken balans op van ‘goede uiteinde’.

,,Als chirurg word ik inmiddels wat bedroefd van dit feestje, vooral wanneer ik de verbijstering en het verdriet in de ogen van mijn patiënten en hun familie zie.” Plastisch chirurg Toine van Trier van het brandwondencentrum in Beverwijk komt langzaam wat bij van tien dagen druk op de ketel door Kerstmis en de jaarwisseling.

Terugkijkend op de drukte en de emoties, zegt hij: ,,Al op kerstavond opereerde ik een negenjarige jongen met ernstig handletsel. En ook in de nieuwjaarsnacht heb ik twee patiënten met ernstig handletsel behandeld.  In het totaal heb ik de afgelopen dagen 5 patiënten met handletsel gezien. Dit letsel ontstaat door zwaar vuurwerk dat in de hand is ontploft. Denk hierbij aan cobra’s, mortiergranaten, nitraatbommen en lichtkogels.”

Handletsel

En hij was niet de enige plastisch chirurg met een volle agenda door de ‘feestelijkheden’ in het land. De laatste tien dagen van jaar, vanaf het begin van de kerstvakantie tot en met de jaarwisseling, tussen 22 december en 2 januari, was het druk in de brandwondencentra in Rotterdam, Beverwijk en Groningen. Dit jaar zijn, volgens de meest actuele cijfers die vandaag bekend gemaakt zijn, 42 personen met vuurwerkletsel behandeld in één van de drie brandwondencentra. Hiervan zijn 18 personen opgenomen. Twee van hen zijn in de nieuwjaarsnacht nog geopereerd aan ernstig handletsel in het brandwondencentrum in Beverwijk.

Meisje van drie jaar had letsel opgelopen door een ‘grondbloem’ in haar capuchon.

André van Es is brandwondenverpleegkundige in het brandwondencentrum in Rotterdam: ‘Dit jaar zijn er zeven mensen bij ons binnengebracht met brandwonden veroorzaakt door vuurwerk, waarvan 2 patiënten zorg nodig hadden op de Intensive Care van het brandwondencentrum. Ons jongste slachtoffer was een meisje van drie jaar. Zij werd op oudejaarsavond bij ons binnengebracht, en had letsel opgelopen door een grondbloem in haar capuchon. Ook kindervuurwerk blijft gevaarlijk!’

Jacob Blik, hoofd van het brandwondencentrum in Groningen, vertelt: ,,De jaarwisseling was voor ons een drukke nacht, maar de zwaarte van de brandwonden viel gemiddeld gezien mee. Wel zijn we vaak gebeld voor advies. We zien dat huisartsen en ziekenhuizen ons steeds beter weten te vinden, en daar zijn we blij mee.”

Plastisch chirurg: ‘Vuurwerkletsel lijkt steeds vaker op oorlogsletsel’

Plastisch chirurg prof. dr. Paul van Zuijlen, al 14 jaar verbonden aan het Brandwondencentrum in Beverwijk, maar ook al jaren werkend voor het VU medisch centrum in Amsterdam, zegt op Twitter: ,,Vuurwerkletsels lijken steeds vaker op oorlogsletsel. Als kinderen die denken een rotje op te rapen vervolgens hun eigen hand er afblazen. Dat moet toch geen ‘traditie’ worden”.

Ook landelijk is dit zichtbaar: Waar vorig jaar 31 keer telefonisch advies werd ingewonnen bij één van de drie brandwondencentra, is dit jaar 45 keer telefonisch om advies gevraagd. Door het consulteren van een brandwondenspecialist worden ernstige brandwonden direct op de juiste manier behandeld. Dit voorkomt vaak onnodig leed. Over het geheel liggen de cijfers gelijk aan die van vorig jaar. Toen werden rond de jaarwisseling 23 mensen in één van de drie brandwondencentra opgenomen en 56 mensen werden poliklinisch behandeld. Hiervan waren 39 personen het slachtoffer van vuurwerk. Het is mogelijk dat dit jaar minder slachtoffers zijn doorverwezen naar de gespecialiseerde brandwondencentra, door de toename van het telefonisch consult.