PANDEMIE lijkt onafwendbaar, ‘coronavirus bijna niet meer te stoppen!’

Dr. Tedros, topman WHO: Ons kansenvenster wordt kleiner, dus we moeten snel handelen.

GENÈVE – De kansen dat het coronavirus COVID-19 uitgroeit tot een wereldwijde epidemie – een pandemie – nemen momenteel sterk toe. Weinig lijkt de nieuwe, zeer infectieuze ziekteverwekker nog in de weg te staan. De  mogelijkheden om verdere uitbreiding te stoppen, nemen af. Daar lijken steeds meer wetenschappers en andere deskundigen het langzamerhand over eens.

Snel handelen

De hoogste baas van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, maakte vrijdag tijdens zijn dagelijkse persbijeenkomst een opmerking waarvan de kernboodschap tot steeds meer mensen doordringt. Hij zei: ,,Ons kansenvenster wordt kleiner, dus we moeten nu snel handelen. Anders loopt de situatie uit de hand.”

WHO directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus: ,,We moeten nu snel handelen. Anders loopt de situatie uit de hand.” Foto: World Health Organization

Al 2.458 sterfgevallen

Op dit moment zijn wereldwijd zo’n 78.629 mensen besmet met het virus, dat wil zeggen: de meesten in de Chinese provincie Hubei waar eind december het virus zijn eerste slachtoffers maakte. Volgens de meest recente gegevens zijn 2.458 patiënten overleden aan Covid-19, zoals het virus sinds kort formeel heet. Zaterdag stierven nog eens 96 personen, meest in de hoge leeftijden. Ruim 21.000 mensen zijn officieel genezen verklaard.

Pullitzer Prize-winnares Laurie Garrett: ,,Ik zeg al weken dat we in een pandemie zitten.

Zelfs Laurie Garrett, een vermaarde Amerikaanse wetenschapsjournaliste die in 1996 de prestigieuze Pulitzer Prize voor literatuur won voor verklarende journalistiek, spreekt op het internet al openlijk over een wereldwijde uitbraak door dit coronavirus: ,,Ik zeg al weken dat we in een pandemie zitten, ongeacht wat de WHO stelt. Elke regering die niet bezig is zich op dit virus voor te bereiden, is op zijn minst nalatig.”

Inschattingsfouten

Garrett schreef in 1995 de wereldwijde bestseller The Coming Plague, Newly Emerging Diseases in a World Out of Balance. Daarin beschrijft zij uiterst kritisch de kwetsbaarheid van de wereld voor ziekten, evenals het gebrek aan politieke wil om te investeren in een goede gezondheidszorg in talloze landen, en zelfs complete continenten. Ook schreef zij kritische boeken over de inschattingsfouten die de WHO maakte in de bestrijding van het Ebolavirus (2011: Ebola’s Lessons, How the WHO Mishandled the Crisis).

Juist gisteren riep WHO-topman dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus Afrikaanse landen op om zich beter te weren tegen het infectieuze coronavirus. Ondanks zijn vriendelijk-diplomatieke taalgebruik zei hij met zoveel woorden dat veel Afrikaanse landen volstrekt onvoldoende zijn voorbereid op wat kan komen. Hij wil dat lidstaten van de Afrikaanse Unie „samenkomen om zo agressiever het virus te kunnen aanvallen.” En misschien wel met de Amerikaanse Pulitzer-auteur Laurie Garrett in het achterhoofd, merkte hij op: ,,Onze grootste zorg is en blijft dat de kans dat het COVID-19 virus zich zal verspreiden naar landen met zwakke gezondheidssystemen.”Medewerkers van het Chinese Rode Kruis proberen uit alle macht voorraden medische hulpmiddelen zo snel mogelijk op de plaats van bestemming te krijgen. Foto: RODE KRUIS

Ongeveer een maand geleden verklaarde de WHO de toen nog minimale uitbraak van het coronavirus, hoofdzakelijk in de Chinese stad Wuhan in de provincie Hubei, tot een ‘medische noodsituatie van internationale betekenis’. Velen hielden er toen al rekening mee dat de potentieel gevaarlijke uitbraak tot een pandemie zou worden verklaard. Nu lijkt de situatie al veel meer te zijn dan een lokale noodtoestand.

Langere incubatietijd

Bovendien rijzen steeds meer vragen over het gedrag van het virus en zijn incubatietijd. Die zou mogelijk langer zijn dan de 14 dagen die nu worden gehanteerd. Ook het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu zegt op Twitter daarvan kennis te hebben genomen, maar gaat er vooralsnog van uit dat dit een betrouwbaar gegeven is. ,,Op basis van tienduizenden gevallen gaan we tot nu toe uit van een incubatietijd van maximaal 14 dagen. We houden evenwel nieuwe ontwikkelingen in de gaten.”

Zeventigjarige man uit de Chinese provincie Hubei, waar alles begon, zou pas na 27 dagen ziek geworden zijn.

De mogelijk langere incubatietijd – dat is de periode die verstrijkt tussen de daadwerkelijke infectie en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen – speelt nu de Chinese autoriteiten eerder deze week meldden dat een ongeveer 70-jarige man uit de provincie Hubei pas op de 27ste dag na zijn besmetting ziek werd. De man zou zijn geïnfecteerd door zijn zuster, die het virus bij zich droeg. Uitgezocht wordt of deze veronderstellingen correct zijn. Is dat het geval dan is er een levensgroot nieuw probleem. Het zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat mensen te kort in quarantaine zijn geweest, en dat het virus al door hen werd overgedragen vóórdat zij koorts kregen en ziek werden. Als zit alles zo is, dan lijkt het alsnog stoppen van de epidemie een hopeloze onderneming.

Zuid-Korea en Italië

Terwijl in China evenwel het aantal nieuwe infecties lijkt af te nemen, is er plotseling een zeer verontrustende toename van corona-besmettingen in Zuid-Korea. In één dag is het aantal nieuwe gevallen verdubbeld van 229 (vrijdag) naar 433 op zaterdag en zondag op 556. Ook het aantal doden is verdubbeld: van twee naar nu (zondag): 4. De infectiehaarden zijn in de steden Cheongdo en Daegu, de vierde stad van het land met ruim 2,5 miljoen inwoners. De Zuid-Koreaanse premier Chung Sye-kyun noemde zaterdag de toestand in zijn land ernstig. Veel van de nieuwe gevallen zijn gelinkt aan een ziekenhuis in Cheongdo en de Shincheonji-geloofsgemeenschap in Daegu. Japen telt nu zo’n 600 gevallen, onder meer door de uitbraak op het cruiseschip Diamond Princess.

De gebieden in Italië waar de coronaproblemen zich nu voordoen. Bron: Wikipedia

Ruim 50.000 Italianen in de noordelijke regio’s Lombardije, Veneto en Piemonte zijn gesommeerd binnen te blijven, omdat in hun woongebied nu 132 personen zijn geïnfecteerd met Covid-19. Afgelopen donderdag ging het nog om drie besmette personen. Veel scholen zijn of gaan dicht, evenals theaters en bioscopen, personeel van een aantal grote ondernemingen heeft de opdracht gekregen thuis te blijven en zich niet in het openbaar te begeven. Kerkgangers in deze gebieden blijven waarschijnlijk massaal thuis. Ook is er een melding van de eerste besmetting in de buurt van Milaan. Twee Italianen zijn inmiddels aan het virus bezweken. Voor elf Italiaanse steden in het noorden van het land geldt nu een ‘lock-down’, het openbare leven is er volledig stilgelegd.

Europese gezondheidsautoriteiten zijn bevreesd dat het virus vanuit Italië in mogelijk een flink tempo alle hoeken van Europa zal bereiken. Duitsland telt tot nu toe 16 infectiegevallen, Frankrijk 12.