UTRECHT – Het Oogfonds in Utrecht vraagt, zoals elk jaar in deze tijd, opnieuw aandacht voor de gevaren van vuurwerk in relatie tot het zicht. Dat blijkt helaas nog altijd nodig, ook al wordt het her en der beschouwd als overdreven bemoeizucht.
Het belangrijkste advies van het Oogfonds om oogletsel in de dagen rond Kerst en Oud en Nieuw te voorkomen luidt: ‘Draag een vuurwerkbril als je vuurwerk afsteekt of ernaar gaat kijken‘.
Mortiergranaat kostte 32-jarige man uit Den Bosch deze week voorgoed zijn oog.
Deze raadgeving komt echter te laat voor twee 32-jarige mannen uit Den Bosch en Berlicum, die afgelopen maandag in Den Bosch slachtoffer werden van hun eigen onvoorzichtigheid. Ze staken illegaal zwaar vuurwerk af en raakten daarbij ernstig gewond toen het explosief – volgens de Bossche politie een mortiergranaat – in hun gezicht ontplofte. Beide mannen zijn gisteren geopereerd in het Oogziekenhuis in Rotterdam. Een van hen moet voorgoed een oog missen, de ander zou fors verlies van zicht hebben. Bovendien zouden niet alleen hun gezichten ernstig zijn verminkt, maar ook aangrenzende delen van hun lichaam. Eind vorige maand werd in het UMC Utrecht een jongen met spoed geopereerd na een ernstig vuurwerkongeval met zeer ernstig letsel aan ogen, oren en beide handen, die hij voor een deel moet missen.
Vuurwerkbril net zo normaal als autogordel
Toch, ondanks al dit schokkende nieuws, volhardt het Longfonds in zijn pogingen om met de vuurwerkbril het jaarlijkse aantal oogslachtoffers te reduceren: ,,Deze bril is onbreekbaar en sluit goed aan op het gezicht, zodat vuurwerk de ogen niet kan bereiken.” Het Oogfonds zegt te blijven strijden voor het normaliseren van het dragen van een vuurwerkbril, totdat het net zo vanzelfsprekend is als het dragen van een autogordel. ,,Iedereen wil toch goed zicht?” Dus….
- Draag een vuurwerkbril
- Steek vuurwerk af met een aansteeklont. Gebruik nooit lucifers of een aansteker!
- Zorg dat siervuurwerk altijd stevig en stabiel staat.
- Zet pijlen altijd in een fles, half gevuld met zand of water. Sla voor grote vuurpijlen een pvc-buis in de grond.
- Steek een pijl altijd vanaf de zijkant aan.
- Let op de windrichting.
- Neem voldoende afstand, minstens 8 tot 15 meter.
- Let op omstanders (mens en dier)
- Zie ook: https://www.meerovermedisch.nl/article/vuurwerk-verwoest-jonge-toekomstdromen-in-een-nacht/
Tijdens de vorige jaarwisseling (2018-2019) meldden zich bijna 400 mensen met vuurwerkletsel bij de afdelingen voor spoedeisend hulp van de ziekenhuizen, zo berichtte VeiligheidNL in de eerste dagen van het afgelopen jaar. Bijna de helft van de slachtoffers raakte gewond door vuurwerk dat door derden werd afgestoken. Brandwonden kwamen het meest voor, en dan vooral aan hoofd en handen. Ruim een kwart had oogletsel. ,,Vooral vuurpijlen zijn de boosdoeners bij het veroorzaken van ernstig oogletsel”, reageerde Birgitte Blatter, onderzoekmanager bij VeiligheidNL, in een overzichtspublicatie van het aantal vuurwerkongevallen én -slachtoffers dat haar instituut samenstelde.

Ook brandwondenartsen waarschuwen voor vaak ernstige brandwonden, zelfs door het vriendelijk en onschuldig lijkende kindervuurwerk. Foto: Unsplash/Alonda Olivas
Sonja Scholten, brandwondenarts in het brandwondencentrum in het Martini Ziekenhuis schetst de werkelijkheid van elke decembermaand: ,,Elk jaar worden in december kinderen bij ons binnengebracht met diepe brandwonden veroorzaakt door kindervuurwerk zoals sterretjes en tolletjes. Deze verwondingen zijn vaak zo ernstig dat we de kinderen moeten opereren. Een operatie maakt een enorme indruk op deze kinderen én ze houden er hun leven lang littekens aan over. Ik hoor vaak van ouders dat ze zich er niet bewust van waren dat ook kindervuurwerk gevaarlijk kan zijn. Als brandwondenarts wil ik benadrukken dat al het vuurwerk waar kruit in zit gevaarlijk kan zijn!”
Fopvuurwerk
De officiële benaming voor kindervuurwerk is Categorie 1 of F1 vuurwerk. Dit is de lichtste categorie vuurwerk die het hele jaar verkrijgbaar is, en ook altijd mag worden afgestoken. Omdat dit vuurwerk gewoon te koop is bij supermarkt, drogisterij of speelgoedwinkel wordt de suggestie gewekt dat F1 vuurwerk, ook wel scherts- of fopvuurwerk genoemd, geheel ongevaarlijk is. Dokter Scholten bestrijdt deze aanname: ,,Een sterretje dat klem komt te zitten tussen trui en jas, of in aanraking komt met een synthetische jas of bontkraag kan een brandwond veroorzaken. Ook zien we regelmatig dat een tolletje in een schoen of laars terechtkomt. Vuurwerk dat klem zit tegen de huid veroorzaakt ernstige brandwonden die we bijna altijd moeten opereren en waarbij we huid moeten transplanteren.”
Brandwondenartsen: Al het vuurwerk waar kruit in zit kan gevaarlijk zijn!
Ook Annebeth de Vries, kinder- en brandwondenchirurg en hoofd van het kinderbrandwondencentrum in Beverwijk, staat achter de oproep van Scholten: ,,Begin oktober kwam bij ons het eerste kind met vuurwerkletsel binnen. Inmiddels zijn er al 6 kinderen, tussen zeven en 17 jaar, in ons brandwondencentrum behandeld voor vuurwerkletsel dat is veroorzaakt door licht vuurwerk zoals een tolletje.”
De Vries: ,,Ik zie het als mijn taak als arts om te signaleren en te waarschuwen. Het is aan de samenleving om hier verder over na te denken. Ik zie in ons kinderbrandwondencentrum hele jonge kinderen met brandwonden door vuurwerk. Soms opgelopen door eigen gedrag, maar ook vaak zijn ze als omstander geraakt door vuurwerk van een ander. Bij alle kinderen die we dit jaar al hebben behandeld, kunnen we concluderen dat kindervuurwerk de oorzaak is van het letsel.”