Onderzoek NIERSCHADE nu gestart in Breda

De NierCheck, zoals steeds meer bewoners in Breda en omgeving die hebben ontvangen. Foto: Nierstichting

BREDA – De eerste van totaal 15.000 inwoners uit de regio Breda zijn klaar voor deelname aan een proef-bevolkingsonderzoek naar nierschade. De afgelopen dagen hebben zij per post twee verschillende test-setjes ontvangen waarmee zij zelf – op een eenvoudige manier – kunnen helpen vaststellen of bij hen al dan niet sprake is van eiwit in de urine.

Eiwit kan duiden op schade aan de nieren. Meestal is dit het gevolg van hoge bloeddruk (hypertensie), diabetes mellitus en/of te hoog cholesterol. Deze risicofactoren voor nier-, hart- en vaatziekten zijn dikwijls nog niet bekend bij de betrokkenen en hun huisartsen. Ook te zout eten kan tot schade aan de nieren leiden.

Volgens de onderzoekers achter deze opsporing van nog niet-ontdekte nierschade bij mensen tussen 45 en 80 jaar kampen 1,7 miljoen Nederlanders met dit euvel. Onopgemerkt en onbehandeld kan nierschade uiteindelijk ontsporen en tot nierfalen leiden. Circa 700.000 tot 850.000 mensen weten op dit moment nog niet dat deze toestand mogelijk hun gezondheid bedreigt.

In de postzending die de eerste Bredanaars nu hebben ontvangen zitten twee screeningsmethoden. De eerste is de klassieke methode, waarbij mensen thuis wordt gevraagd een beetje urine te verzamelen in een buisje, dat daarna per retour-post kan worden verstuurd naar een centraal laboratorium voor de meting van eiwitverlies.

De tweede methode die eveneens door enige duizenden Bredanaars inmiddels is ontvangen, is een gloednieuwe testmethode: een papieren teststrookje (een ‘dipstick’) en een app voor op de mobiele telefoon. Daarmee kunnen deelnemers aan het (geheel vrijwillige) onderzoek zelf de mate van eiwitverlies in hun urine kunnen bepalen. Als zij deze app gebruiken, krijgen zij onmiddellijk informatie over de aanwezigheid van eiwit en of hiervoor nader vervolg-onderzoek nodig is.

Als meerdere keren teveel eiwit wordt aangetroffen worden de betrokkenen verwezen naar een polikliniek in het Amphia Ziekenhuis in Breda voor een uitgebreider onderzoek. In geval van afwijkingen waarvoor behandeling nodig is, worden mensen doorverwezen naar de eigen huisarts.

Regio-screening mogelijk opmaat naar landelijk bevolkingsonderzoek…

Dit eerste regionale bevolkingsonderzoek naar nierschade, NierCheck, wordt geleid door het Universitair Medisch Centrum (UMC) Groningen, en is een samenwerking met het Amphia Ziekenhuis, huisartsen uit de regio Breda, en de Nierstichting. Volgens Katja van Geffen, manager zorg en innovatie van de Nierstichting, is deze regionale proefscreening ‘representatief’ voor Nederland en is het een manier om de omvang van de veronderstelde mate van nierschade onder inwoners preciezer in beeld te krijgen.

De regio-screening kan de opmaat betekenen naar een landelijk bevolkingsonderzoek naar nierschade. De resultaten van nu moeten aantonen hoe effectief dit bevolkingsonderzoek is en wat hiervoor de beste methode is. Ook kan worden beoordeeld of de kosten opwegen tegen de baten.

Volgens nefroloog, prof. dr. Ron Gansevoort, hoogleraar interne geneeskunde (UMC Groningen) kunnen de gevolgen van chronische nierschade enorm zijn. ,,In de eerste plaats uiteraard voor de gezondheid van de betrokkenen en voor hun omgeving, maar daarnaast óók voor de maatschappij vanwege de hoge kosten. Schade aan de nieren is niet alleen een risicofactor voor nierfalen maar ook voor hart- en vaatziekten. Vroege opsporing en behandeling is dus van groot belang.”

Het ontstaan van chronische nierschade gaat meestal ongemerkt, zegt Annemiek Dorgelo, programmamanager preventie Nierstichting. ,,Vaak ontstaan klachten namelijk pas als de nierfunctie daalt onder de 30 procent. Maar chronische nierschade is onherstelbaar. Verergering van de nierschade kan wel worden voorkomen.”