Nieuwe prikkels voor het 65-plus brein

Onderzoekers zoeken manieren om het oudere brein zo fit mogelijk te houden

GRONINGEN – Wat gebeurt er in de hersenen van 65-plussers als zij iets totaal nieuws aanleren dat ze nog nooit geprobeerd hebben: bijvoorbeeld gitaarspelen of een vreemde taal spreken? Wat doen die ‘nieuwe prikkels’ met hun brein?

Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de Rijksuniversiteit Groningen bestuderen al enige tijd de verschillen in het functioneren van hersenen en hun vermogen om gedrag en gedachten aan te passen aan nieuwe veranderende omstandigheden, of ook totaal onverwachte gebeurtenissen.

Fitte hersenen

Het doel van de ‘Langer Cognitief Gezond’-studie (afgekort als ‘LangCog’) is uiteindelijk om verschillende manieren te bestuderen teneinde hersenen op leeftijd zo fit mogelijk te houden.

Mensen worden steeds ouder, ook Nederland telt derhalve steeds meer ouderen. ,,Bij veel ouderen gaat dit, vroeg of laat, gepaard met geheugenklachten. Op dit moment zijn er geen medicijnen of behandelingen om geheugenklachten te voorkomen of te verhelpen”, stelt onderzoekster Saskia Nijmeijer vast. ,,Dat is jammer, want geheugenklachten zijn, naast erg vervelend, mogelijk een risicofactor voor het ontwikkelen van stemmingsklachten en voor toekomstige achteruitgang in het denkvermogen.”

Uit eerdere onderzoeken is bekend dat het spreken van meerdere talen, het spelen van een muziekinstrument of kunstzinnigheid beschermend kunnen zijn tegen stoornissen die het denkvermogen beïnvloeden, zoals dementie. ,,Ook weten we inmiddels dat als je je hersenen blijft prikkelen door nieuwe vaardigheden te leren, dit je denkvermogen kan beïnvloeden’, aldus Nijmeijer. ,,Mensen die hun hele leven lang twee of meer talen spraken ontwikkelden tot wel vier jaar later dementie.”

Corona-proof

Waar tot nu toe groepsgewijs met ‘proefpersonen’ onderzoek werd gedaan in het Groningse universiteitscentrum, gooit ook hier het coronavirus roet in het eten. Gevolg: ,,Nu dit virus voor langere tijd onder ons is, moeten onderzoeken zoals deze zich aanpassen. Gewoonlijk is er elke twee weken een gezellige les in Groningen waar alle deelnemers samen komen om samen te oefenen en te leren. Helaas kunnen deze groepslessen nu niet plaatsvinden omdat iedereen zoveel mogelijk thuis moeten blijven. Daarnaast werken we ook met een risicogroep dus moeten we extra voorzichtig zijn.”

Oplossing? De taal- en muziekcursussen worden nu volledig online gegeven. Door een online lesomgeving waarin elke dag geoefend kan worden, en een online lesmoment zijn de cursussen volledig corona-proof. ‘Ook de metingen die voor het onderzoek voorafgaand en na de cursus worden uitgevoerd vinden online plaats, via videobellen’, zo meldt het UMCG.

‘Iedereen in Nederland kan nu meedoen’

Saskia Nijmeijer: ,,Omdat er niet meer gereisd hoeft te worden naar onze onderzoeklocatie in Groningen, kan nu iedereen in Nederland meedoen. De onderzoekers zijn nu op zoek naar deelnemers die willen meedoen aan een online cursus Engels of gitaar. De online cursussen starten eind juni en duren tot eind september (totaal drie maanden). Deelnemers kunnen niet zelf kiezen aan welke cursus ze meedoen, ze worden ingeloot voor één van de twee cursussen. Nijmeijer: ,,We zoeken mensen tussen 65 en 85 jaar oud, die niet zo goed zijn in het spreken en begrijpen van Engels en niet vloeiend een andere taal dan Nederlands spreken of begrijpen. Ook moeten ze weinig tot geen ervaring hebben met het spelen van een muziekinstrument en natuurlijk de tijd hebben voor het volgen van de cursus.’’

Kijk voor meer informatie en om u aan te melden op de website van de Langer Cognitief Gezond studie www.langcog.umcg.nl of neem contact op met langcog@rug.nl