Nederlanders nemen tijd voor de maaltijd…

Ruim één op de vijf Nederlanders eet het avondeten zittend op de bank, kijkt tv of is met sociale media bezig…

DEN HAAG – Verreweg de meeste Nederlanders eten hun maaltijden aan tafel. Ruim de helft (55 en 54 procent) nuttigt daar zowel het ontbijt als de lunch, driekwart (77 procent) het avondmaal. Ruim één op de vijf (21 procent) eet het avondeten zittend op de bank, en eet het voedsel met minder aandacht.

Dat blijkt uit de quickscan ‘Hoe bewust eet Nederland?’ onder duizend Nederlanders, die vorige maand in opdracht van het Voedingscentrum werd gehouden. ,,Doorgaans hebben mensen die aan tafel eten meer aandacht voor de maaltijd”, stelt het voorlichtings- en advies centrum voor voeding.

Nederlanders eten aardig bewust, concludeert het Voedingscentrum. ,,Zij nemen de tijd voor de maaltijden, zitten in grote mate aan tafel en eten veelal een zelf gekookte maaltijd. Afleiding komt vooral van tafelgenoten. Maar er is ruimte voor verbetering – vooral bij het ontbijt, bij jongeren en bij alleenstaanden.”

Snacks en tussendoortjes

Het Voedingscentrum liet het onderzoek uitvoeren om meer inzicht te krijgen in hoe Nederlanders eten, of ze bewust bezig zijn met hun voeding of juist niet? Maar ook antwoorden te krijgen op talloze deelvragen zoals: Waar en men wie eet men het ontbijt, de lunch en de avondmaaltijd? Hoe lang wordt er gegeten? Door wie of wat wordt men afgeleid? En hoe dikwijls zijn er snacks en andere tussendoortjes?

Verschillende (internationale) studies geven aan dat er gezondheidswinst valt te halen uit ‘bewuster eten’. ,,Mensen die op de automatische piloot eten lopen het risico dat zij teveel eten, zich overeten…”, zegt woordvoerder Patricia Schutte van het Voedingscentrum. ,,En dat houdt een risico in voor de gezondheid. Immers, van elke twee Nederlanders is er een te zwaar.” Overgewicht is een risico voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, te hoog cholesterol en diabetes.

Eten op de  bank thuis is een ‘risicogebied’ voor overeten…

Signalen dat men verzadigd is, en eigenlijk geen voedsel meer nodig heeft, komen te laat door wanneer de eter wordt afgeleid door anderen en/of tv, sociale media en computergames. ,,Er zijn teveel afleidingen die het rustig en doordacht eten moeilijk maken”, zegt Patricia Schutte. Zij heeft het dan ook over de tussendoortjes en de snack-verleidingen, die overal gepropageerd worden en die het Voedingscentrum het liefst minder aangeboden zag.

Eten op de bank thuis is zo’n ‘risicogebied’ waar niet alleen gedachteloos voeding naar binnen wordt gepropt als er teveel afleiding is en de eter zich onvoldoende kan concentreren op de maaltijd. Daar ook ploft men na het avondmaal dikwijls neer en eet er in de loop van de avond nóg een flinke portie aan ‘tussendoortjes’.

Kleinere happen

Langzamer eten, stoppen met eten als je vol zit, kleinere porties opscheppen, kleinere happen nemen, zijn adviezen die het Voedingscentrum wil geven aan met name jongeren tussen 18 en 34 jaar en eenpersoonshuishoudens. Concreet: ‘Neem meer tijd voor een maaltijd, proef bewust en eet je mond leeg voordat je een nieuwe hap neemt.’

Voor het eten van de avondmaaltijd wordt de meeste tijd genomen: gemiddeld neemt men 29 minuten voor het avondeten, 21 minuten voor de lunch, 15 minuten voor het ontbijt en wordt 9 minuten besteed aan een of meer tussendoortjes. Een ruime meerderheid van de mensen is tevreden met de tijd voor het avondeten (88 procent).

Wat opvalt in de onderzoeksresultaten is, dat 23 procent van de ondervraagden aangeeft meer tijd aan het avondeten te besteden dan 5 jaar geleden. Negentien procent besteedt meer tijd aan het ontbijt en 17 procent besteedt meer tijd aan de lunch. Het Voedingscentrum: ,,Een van de redenen die hiervoor gegeven wordt is dat bewuster eten belangrijker is geworden.”

De avondmaaltijd wordt dan ook gemiddeld vijfeneenhalve keer per week zelf bereid. Maar liefst 98 procent van de duizend deelnemers aan het onderzoek eet één keer per week of vaker een zelfbereide  maaltijd. De overgrote meerderheid van de mensen is hier tevreden mee. Kant-en-klaarmaaltijden en afhaalmaaltijden worden bij elkaar gemiddeld één keer per week gegeten.

Voedingscentrum: Een zelfgekookte maaltijd is vaak gezonder

Nederlanders die vaak afhalen of iets kant-en-klaars eten, geven aan dat zij  liever vaker een zelfgekookte maaltijd zouden eten. Bij de groep die één tot drie dagen per week een zelfbereide maaltijd eet, wil meer dan de helft vaker zelf koken.  ,,Zelf koken heeft veel voordelen”, stelt het Voedingscentrum. ,,Een zelfgekookte maaltijd is vaak gezonder, en mensen verbeteren door het veel zelf te doen hun vaardigheden in de keuken, die ze bovendien ook weer op anderen, zoals hun kinderen, kunnen overdragen.”

Gezelschapsmoment

Zo’n 45 procent van de ondervraagden nuttigt het ontbijt samen met partner of gezin, 65 procent luncht samen met collega’s of partner/gezin. Het avondeten wordt het vaakst samen gegeten: door 80 procent. De avondmaaltijd is  vooral een gezelschapsmoment: 52 procent van de Nederlanders geeft aan te praten met partner/gezinsleden. Deze maaltijd wordt ook het vaakst van alle maaltijden samen gegeten (80 procent).

Een kwart van de Nederlanders kijkt televisie tijdens het avondeten. Vier procent checkt sociale media of doet iets anders. Een kleine groep (19 procent) laat zich niet afleiden tijdens het avondmaal. Tijdens het ontbijt, lunch en tussendoor wordt er minder gepraat met anderen. Vooral tijdens het ontbijt en tussendoortje praat men niet (77% en 85%). Wel wordt er meer gelezen en meer social media bekeken.