Alleen bij heel duidelijke klachten, zoals een knie die op slot zit of wanneer strekken van de knie niet meer gaat…

NIJMEGEN – Duizenden keer per jaar dringt zich bij orthopedisch chirurgen de vraag op of ze de patiënt tegenover hen met een door slijtage gescheurde meniscus wél of niet moeten opereren.

“Niet doen!”, zeggen onderzoekers van het Radboudumc in Nijmegen stellig, en bijna klinkt hun advies als een waarschuwing. “De ingreep is namelijk weinig zinvol”, menen zij, na een wetenschappelijk onderzoek waarbij door hen eerdere internationale studies tegen het licht werden gehouden. Veel daarvan lieten al zien dat een kijkoperatie, waarbij een arts een scheurtje behandelt, niet beter is dan fysiotherapie of zelfs een nepoperatie, waarbij een arts alleen sneetjes in de knie maakt. Er zijn volgens de Nederlandse onderzoekers bovendien hoegenaamd geen patiëntengroepen aanwijsbaar die baat hebben bij deze volgens hen verouderde chirurgische opvatting.

Halve manen

Een meniscus is een schijfje van kraakbeen in de knie. Iedere knie heeft twee van die schijfjes in de vorm van halve manen om de knie soepel te laten bewegen: tussen het bovenbeen en het onderbeen. Zo’n kraakbeenschijfje kan scheuren, bijvoorbeeld door een verkeerde beweging tijdens sportbeoefening, een plotselinge draai, of een te zware of te lange belasting – slijtage dus. Dan doet de knie pijn en wordt dik.

Scheurtjes in de meniscus komen ook vaak voor bij mensen die geen klachten hebben en zijn vaak niet de oorzaak van pijnklachten. De onderzoekers vinden dat de meniscusoperatie nog veel te vaak in Nederland wordt uitgevoerd.

Fysiotherapie

“Op bevolkingsniveau is aangetoond dat deze operatie, een zogenaamde partiële meniscectomie, geen effect heeft, maar een enkeling kan er baat bij hebben”, geeft onderzoeker Gerjon Hannink van het Radboudumc toe in een publicatie van ‘zijn’ ziekenhuis. “Veel orthopeden zeggen dat ze nog vaak opereren, omdat ze precies weten bij wie een operatie zinvol is. Wij wilden weten of er kleinere groepen patiënten bestaan bij wie je juist wél zou moeten opereren.”

“We moeten deze operatie niet meer uitvoeren, maar patiënten een beleid bieden dat is gericht op preventie, gecombineerd met een persoonlijke aanpak waarbij fysiotherapie centraal staat”, gelooft onderzoeker Stan Wijn; hij promoveerde op deze studie: “Wat ons betreft gaan we daarom veel minder opereren. Alleen bij hele duidelijke klachten, zoals een knie die op slot zit of als strekken van de knie niet meer gaat.”

Knie op slot

Ook bij mensen van middelbare leeftijd of ouder met een scheurtje in de meniscus door slijtage heeft het opereren van dit euvel in het algemeen weinig zin. Maroeska Rovers, hoogleraar Evidence-Based Surgery, voegt toe: ‘Voor deze operaties moeten we toewerken naar het principe van “nee, tenzij daar een specifieke indicatie voor is”, zoals een knie die op slot zit. Daarmee besparen we in Nederland 11 tot 26 miljoen euro per jaar, zonder dat het ten koste gaat van de kwaliteit van leven. We kiezen met het Integraal Zorgakkoord voor passende zorg. Dan moeten we ook echt kiezen om niet te opereren, en stoppen met polderen.”

Röntgenfoto van knie, gemaakt door Dr. Manuel González Reyes via Pixabay

Tags:
KniegewrichtKraakbeenOrthopedie

Meest populair in Aandoeningen