Morgen, maandag 25 november, vindt in het gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag een rondetafelgesprek plaats van de Vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid over de (on)veiligheid van implantaten, zoals ook de kunststof bekkenbodem- en incontinentiematjes. In de afgelopen jaren overleden daaraan 19 personen in Nederland, meest vrouwen, ook enkele mannen – zoals chef-kok Arie van Doorn.

  Chef-kok Arie van Doorn was een binnenvetter, hij wilde anderen niet lastigvallen met zijn persoonlijke probleempjes. Foto: Familiearchief

Arie van Doorn kampte met een liesbreuk. Toen hij na lang dralen zich daaraan liet opereren, in principe een geringe ingreep, plaatste de chirurg zonder enig vooroverleg met zijn patiënt een kunststof ‘matje’ van polypropyleen. Dat zou Arie uiteindelijk het leven kosten, op zijn 67ste… na zes jaar van ondraaglijke pijn.

Een ‘liesbreukmatje’ velde boom van een kerel. Tegen zóveel pijn bleek hij niet bestand.

SOEST – Ziek zijn? Pijn hebben? ,,Nee, er is niets…” Chef-kok Arie van Doorn van hotel-restaurant Het Witte Huis in Soest ontweek altijd dit soort vragen met steevast hetzelfde antwoord. Nooit was er wat, ‘t ging altijd ,,prima”. Nooit wilde hij anderen met zijn ellende opzadelen.

Zo was hij nu eenmaal, zegt zijn vrouw, Monica van Hengstum. ,,Een binnenvetter, wat dit soort dingen betreft.” Van Doorn, al 24 jaar in dienst van het bekende Utrechtse restaurant, ging gewoon aan de slag, ook als hij zich hondsberoerd voelde. Dan nam hij wel een pijnstiller, soms twee, om de pijn te verdringen. En later… alcohol.

Plichtsbesef

Bovendien waren er altijd gasten voor de lunch of het diner, en die gingen nu eenmaal vóór… Werk ging vóór persoonlijke akkefietjes. Als chef-kok mocht hij hun pret niet verknallen, ze kwamen voor de gezelligheid en de sfeer. Het plichtsbesef zat hoog, welbeschouwd tot in het extreme.

,,Arie… hij is nooit een ‘pieper’ geweest”, zegt pedicure Monica van Hengstum, Arie’s weduwe, sinds juli 2014. ,,Niet zeuren over een pijntje, altíjd maar doorgaan. Eigenlijk had het geen zin om hem te vragen of er iets was? Nee, er was nooit iets! Zo was Arie nu eenmaal, ik heb hem nooit anders gekend.”

Even zwijgt Monica… ,,Ik mis hem heel erg.”

‘De boom van een kerel’, die Arie was, hield zich lang staande maar ging uiteindelijk ten onder aan de pijn, die hij moet hebben ondervonden van het kunststoffen liesbreukmatje. In 2008 kreeg hij dat operatief ingebracht. ,,We wisten werkelijk helemaal van niets”, zegt Monica van Hengstum. ,,Over een matje is nooit gesproken.”

Samen waren ze naar het ziekenhuis gegaan, toen er eenmaal een afspraak was gemaakt om die liesbreuk te verhelpen. Zelfs Arie begreep dat het nodig was, hoewel hij daar al een tijd mee had doorgelopen. ,,De dokter stelde hem – stelde ons – gerust”, zegt Monica. ,,Het was een eenvoudige liesbreuk, een simpele ingreep ook. ‘Geen zorgen, voor u het weet bent u weer thuis’.”

De huisarts zag dat er een ‘mesh’ was ingebracht, dat was ons nooit verteld…

En dat was ook zo. Het ‘akkefietje’ leek verholpen. Maar al vrij snel daarna traden nieuwe problemen op. ,,Arie klaagde – en dat was niets voor hem – over pijnsteken in zijn lies… met de dag werden die erger.” Het paar, toen al bijna dertig jaar samen, ging terug naar het ziekenhuis en sprak de chirurg aan op de teleurstelling na de ingreep. Die antwoordde dat hij nog nooit had gehoord van dit soort effecten, ‘het had tijd nodig’, zei hij – en liet het daar bij.

Huisarts

De huisarts van het gezin kwam, naar mevrouw Van Hengstum vertelt, echter met een andere versie van wat er gebeurd kon zijn in de operatiekamer van het streekziekenhuis. Sterker, hij wist het zeker: er was een ‘mesh’, een matje, ingebracht. Een scan wees dat ook uit. Van een ontsteking of bloeding, iets dat de pijn zou kunnen veroorzaken, was (toen) nog niets te zien.

En Arie van Doorn deed er vanaf dat moment weer het zwijgen toe, leed in stilte en zette zijn werk voort. De geboren chef-kok was hard voor zichzelf, zegt zijn vrouw.

Uiteindelijk – veel te lang daarna – waren bezoeken aan een pijnpoli onvermijdelijk. Daar kreeg Arie dan verdovingsinjecties, die maar kort werkten – de pijn brak er moeiteloos doorheen. Een onderzoek door een neuroloog leidde tot de vaststelling dat het matje niet meer verwijderd kon worden, omdat het inmiddels ingekapseld was door omliggend weefsel – dat viel chirurgisch niet meer te bereiken. Dat had wel moeten gebeuren, om de pijn te bedwingen. Maar ja, helaas…

Thuis ontspoorde intussen de situatie. Arie van Doorn raakte depressief en aan de drank, hij dacht daarmee zijn pijn en ellende te kunnen verzachten. Zitten ging niet meer, hij hing op de bank in een positie waarbij de pijn nog enigszins te verdragen viel, vertelt Monica. ,,Niemand heeft kunnen inschatten, zelfs ik niet, de kinderen evenmin, hoeveel pijn Arie heeft gehad.”

,,Op een dag zei hij”, vervolgt Monica ,,‘Ik wil niet meer, ik verrek van de pijn, zó gaat het niet langer. Dit hou ik niet meer vol”. Ik schrok vreselijk, zoiets had hij nog nooit gezegd – maar hij kwam er daarna regelmatig op terug.”

De huisarts trok zijn belofte in om de euthanasie uit te voeren.

Na een praat- en huilproces van weken, maanden, werd de huisarts ingeschakeld en officieel om euthanasie verzocht. Arie van Doorn wílde niet meer, de huisdokter begreep dat, meermalen had hij immers zijn patiënt verdovende medicatie toegediend. De dokter had Van Doorn zien lijden, en daaraan kwam zonder ingrijpen geen einde. Daarom stemde hij volledig in met de wens voor een zachte dood.

Er werd een moment afgesproken waarop Arie van Doorn zou overlijden: maandag 14 juli 2014, in de vooravond, om zeven uur. Echter vlak vóór het laatste weekeinde van de chef-kok, meldde de huisarts zich onverwacht bij de afscheid nemende familie met een verbijsterende mededeling: hij kon de euthanasie niet doorzetten, er waren bezwaren gerezen van de kant van de SCEN-arts. Deze onafhankelijke arts, die (uit zorgvuldigheid) wordt gevraagd zijn oordeel te geven in euthanasieverzoeken, had bezwaar geuit tegen de gang van zaken.

Monica van Hengstum: ,,Het was vreselijk, Arie schreeuwde het uit. Hij zou naar de spoorbaan gaan, zich er desnoods naartoe slepen… Dat hebben we hem uit zijn hoofd kunnen praten. Maar ik wist dat het zó niet meer ging. Ik moest er ook niet aan denken dat ik op een dag Arie thuis dood zou vinden.”

Het moment

Met of zónder arts… Het paar, dat inmiddels 32 jaar samen was, besloot het dán maar zelf te doen, zelf op te lossen, de dood door te zetten op het afgesproken moment. Met eigen middelen. Monica van Hengstum: ,,Arie en ik, we zijn er altíjd voor elkaar geweest. Hij voor mij, en ik ook voor hem. In goede en slechte tijden. Dit was wel een heel slechte tijd, maar toch…  Ik zei: ik wil álles voor je doen, en Arie wilde nog maar één ding…”

Alcohol, in combinatie met een kalmerend middel en helium, beëindigden het leven van de chef-kok die zich alleen maar aan zijn liesbreuk had laten behandelen.

Korte tijd later was de Soester huiskamer gevuld met politiemensen, de officier van Justitie, de gemeentelijk lijkschouwer, de huisarts. ,,Nadat het lichaam van Arie vrijgegeven was, condoleerde iemand van de begrafenisondernemer me met ’het overlijden van uw vader’. Zó slecht en  zwaar getekend zag Arie eruit, zó oud was hij geworden. Door alle pijn.”

Toen Monica en haar kinderen de volgende dag het rouwcentrum bezochten, zagen zij tot hun opluchting dat er ontspanning op Arie’s gezicht was gekomen. ,,Je zag: de pijn was weg. Toen wisten we met ons hele gezin dat het goed was.”

Zie ook: https://www.meerovermedisch.nl/article/zeker-19-doden-door-kunststof-matjes/

Arie van Doorn in betere tijden. Foto: familiearchief