Krokusmiddel tegen jicht voorkomt hartziekten

Een lage dosis Colchicine, gegeven direct na een hartinfarct, blijkt hartschade te kunnen voorkomen.

DEN HAAG – Bijzonder! – Een erg oud ontstekingsremmend medicijn tegen jicht blijkt ook hart- en vaatziekten te kunnen voorkomen bij patiënten die ooit een hartinfarct hebben gehad. Het gaat om het middel Colchicine, dat wordt gewonnen uit ‘Herfsttijloos’, een krokusachtig plantje (een bolgewas) met lange stelen dat in menige tuin staat.

Al eeuwenlang wordt het daaruit geïsoleerde werkzame bestanddeel gebruikt tegen jicht, een pijnlijke ontsteking in een gewricht, meestal de grote teen of voet. Jicht is eigenlijk een volkskwaal, die tot heel veel ongemak leidt. Gewrichten worden dik, rood en warm. Het plantje is dodelijk voor dieren, maar heeft heilzame effecten voor de mens. Dat wil zeggen: ook voor de mens is colchicine een zeer giftige stof, maar zoals altijd zit het hem in de dosering. Die werkzame stof zit overigens in alle delen van Herfstijloos: zowel in de knol, de bloem als de zaden.

Direct beschikbaar

Ook mensen die kampen met vernauwde kransslagaders kunnen baat hebben bij het middel, zeggen cardiologen uit 30 Nederlandse en negen Australische ziekenhuizen. Zij onderzochten het effect van Colchicine bij 5.500 patiënten die eerder een hartinfarct hadden doorgemaakt of last hadden van vernauwde kransslagaders. En ze ontdekten dat een lage dosis van dit ‘krokusmedicijn’ de kans op dergelijke hartproblemen met maar liefst 30 procent naar omlaag brengt. Colchicine is een goedkoop medicijn en ook direct beschikbaar, maar het middel is nog niet geregistreerd voor de behandeling van chronische hartklachten. Dat zal nog enige tijd vergen…

Hun vinding presenteerde de groep cardiologen vandaag tijdens het internet-congres van de European Society of Cardiology (ESC) in Amsterdam. De presentatie ging gepaard met het gelijktijdig verschijnen van een artikel met hun bevindingen in het medische vaktijdschrift The New England Journal of Medicine. De studie werd financieel gesteund door de Hartstichting en ZonMW.

Nederlandse en Australische artsen kwamen op het idee toen reumapatiënten, die het middel kregen, minder vaak hart- en vaatziekten hadden.

Minder dotters

De betrokken patiënten deden gemiddeld drie jaar mee aan het onderzoek. De ene helft van de 5.500 patiënten kreeg elke dag 0,5 mg Colchicine, de rest een nepmedicijn (placebo). Er traden minder (dodelijke) hartinfarcten op in de met Colchicine behandelde groep. Deze mensen hadden ook veel minder vaak een dotterbehaneling nodig. De mensen die Colchicine ontvingen hadden niet meer bijwerkingen dan de mensen die placebo kregen., zo signaleerden de betrokken wetenschappers.

Hun onderzoeksuitkomsten kunnen betekenisvol zijn voor het voorkomen van complicaties bij de grote groep mensen die al iets aan hun hart hebben. ,,Dit is een belangrijke prioriteit voor de Hartstichting”, zegt een woordvoerster. In Nederland leven ruim anderhalf miljoen mensen met een chronische hart- of vaatziekte. Velen van hen hebben ooit een hartinfarct doorgemaakt. Elk jaar komen ongeveer 34.000 mensen in ons land in het ziekenhuis terecht met een hartaanval. Colchicine is een goedkoop medicijn en is direct beschikbaar, maar nog niet geregistreerd voor de behandeling van chronische hartklachten.

Reuma

Hartinfarcten ontstaan door slagaderverkalking, een langdurig proces dat verergert door chronische ontstekingen. Het idee om Colchicine als mogelijk middel tegen hart- en vaatziekten te onderzoeken, ontstond toen artsen zagen dat reumapatiënten die het middel kregen minder vaak hart- en vaatziekten hadden. Colchicine is een alkaloïde, een stof in planten die vaak een bepaalde fysiologische of farmacologische werking hebben. Vorig jaar toonde onderzoek aan dat een lage dosis Colchicine direct na een hartinfarct hartschade voorkomt. Dit onderzoek toont als eerste aan dat het middel ook bij chronische hartpatiënten een volgende hart- of vaatziekte kan voorkomen. Overigens wordt Colchicine nog regelmatig gebruikt bij de behandeling van ook andere hartproblemen, vooral om recidive van acute pericarditis (ontsteking van het stevige dubbelvlies rond het hart, het ‘hartzakje’) te voorkomen.

De coördinatie van het onderzoek in Nederland was in handen van de Vereniging Werkgroep Cardiologische centra Nederland (WCN) en in Australië van Genesiscare. Ook de Australische overheid en vier farmaceutische partners steunden de zogenoemde LoDoCo2-studie, afkorting voor: ‘Low-dose colchicine for secondary prevention of cardiovascular diseases’.

• En nog even terugkomend op jicht: het gebruik van Colchicine bij de behandeling van jicht neemt de laatste jaren af. Er is groeiende voorkeur voor het gebruik van dexamethason of prednison, middelen die hierbij minder bijwerkingen geven.

  

  Duidelijk wat jicht kan aanrichten: de rechtervoet is ontstoken, dik, warm en rood. Een pijnlijke toestand. Foto: CNICK/PIXABAY