Gemiste behandelkansen bij DUIZELIGHEID

,,Duizelingen kunnen bijzonder invaliderend zijn voor heel veel mensen”, zegt onderzoeker Vincent van Vugt.

AMSTERDAM – Huisartsen in Nederland laten kansen liggen bij het behandelen van chronische duizeligheid. Onvoldoende maken zij patiënten met dergelijke klachten attent op het bestaan van een effectieve oefentherapie, vestibulaire revalidatie, die de klachten dikwijls kan verhelpen.

Dat blijkt uit Nederlands onderzoek, zojuist gepubliceerd in het medische tijdschrift British Medical Journal (BMJ), en uitgevoerd door huisarts-in-opleiding Vincent van Vugt en zijn collega’s van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum.

Minder dan 10 procent van de huisartsen in Nederland adviseert deze therapie. In de afgelopen jaren is volgens onderzoeker Van Vugt duidelijk geworden dat ,,ongeacht de oorzaak van deze schade, oefenen helpt bij herstel”.

Instabiliteit en desoriëntatie door duizelingen behoren tot een van de meest voorkomende klachten in de Nederlandse huisartsenpraktijk. Vooral ouderen hebben last van terugkerende duizeligheid. Een op de tien 65-plussers bezoekt minimaal eens per jaar de huisarts, neuroloog of kno-arts vanwege deze klacht. Naar schatting zou één op de dertig doktersbezoeken een vorm van duizeligheid betreffen.

‘Vestibulaire revalidatie’ is een oefenschema van zes weken, waarin het evenwichtssysteem als het ware gerevalideerd wordt. De oefeningen worden steeds moeilijker gemaakt zodat het evenwichtssysteem steeds meer wordt uitgedaagd. Zo’n 320 vijftigplussers met frequente duizeligheidsklachten deden aan de studie mee. Het ging om patiënten van in totaal 59 Nederlandse huisartsenpraktijken.

Om deze vorm van revalidatie toegankelijker te maken voor huisartsen en patiënten heeft de afdeling Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde van Amsterdam UMC, samen met de Universiteit van Southampton, het online oefenprogramma Vertigo Training ontwikkeld. Nu de studie is afgerond zijn de onderzoekers bezig de website toegankelijk te maken voor iedereen – het programma komt hopelijk in de loop van 2020 online.

Er is weinig wetenschappelijke belangstelling voor onderzoek naar duizeligheid

Vincent van Vugt: ,,Patiënten moeten twee keer per dag eenvoudige hoofd- en nekbewegingen doen. De website past straks de zwaarte van de oefeningen aan, op basis van de duizeligheidsklachten van de patiënt. De patiënt krijgt ook informatie over duizeligheid en hoe ermee om te gaan.”

Onduidelijk is hoeveel patiënten met duizeligheid worden geconfronteerd. Daarover zijn geen duidelijke cijfers. Zowel in Nederland als ook internationaal is ‘duizeligheid’ een schaars onderzocht gebied. Het onderzoek, waarop Vincent van Vugt volgend jaar hoopt te promoveren, is het tweede in zijn soort in Nederland. ,,Er is in het algemeen weinig wetenschappelijke belangstelling voor duizeligheid, hoewel het werkelijk een groots probleem is voor heel veel mensen”, stelt de pas 31-jarige Van Vugt. Ten onrechte worden duizelingen soms als huis-, tuin- en keukenkwaal beschouwd.

Vincent van Vugt, die in 2020 zijn huisartsopleiding zal voortzetten in IJburg, spreekt van een intrigerend onderzoeksgebied, waarvan de ernst door zijn beroepsgroep in het algemeen wordt onderschat, ,,omdat duizelingen bijzonder invaliderend kunnen zijn.” Hij werd op het spoor van het duizeligheidsonderzoek gezet door zijn copromotor, huisarts Otto Maarsingh die in 2010 op duizeligheid promoveerde. Maarsingh is onderzoeker en huisarts in de universitaire praktijk van het VUmc te Amsterdam. De afdeling huisartsgeneeskunde van het Amsterdam UMC is overigens de enige eerstelijnsinstelling in Nederland die structureel onderzoek doet naar duizeligheid.

Duizeligheid kan talrijke oorzaken hebben, we noemen er enkele.

Bekendste – maar niet de meest voorkomende – is de ziekte van Ménière, die drie symptomen kent: draaiduizeligheid, oorsuizen (tinnitus) en gehoorverlies.

Meer voorkomend is BPPD, ofwel ‘Benigne Paroxismale Positie Duizeligheid’, waarbij zich veelal kortdurende maar heftige duizelingen kunnen voordoen wanneer ‘de patiënt’ zijn of haar hoofd beweegt. De oorzaak van deze aandoening is nog onbekend. Mogelijk zou een snelle beweging van het hoofd tot het losraken van ‘oorgruis’ kunnen leiden: minuscule steentjes in het oor die daardoor terecht komen op de zintuigcellen in het evenwichtsorgaan.

Ook kunnen duizelingen het gevolg zijn van een ontsteking van het binnenoor (neuritis vestibularis), dat tot zeer plotselinge, draaiduizeligheid kan leiden- een toestand die uiteindelijk (als de ontsteking over is) in de loop van de tijd – dagen tot enige weken – gestaag vermindert.

Amsterdam UMC-onderzoeker Vincent van Vugt: ,,Oefenen helpt bij herstel van duizeligheid.”

Het Apeldoorns Duizeligheidscentrum (ADC), onderdeel van de Gelre Ziekenhuizen, is op dit moment nog het enige (landelijke) expertisecentrum voor patiënten met duizelingen. In het ADC werken verschillende disciplines samen, waaronder KNO-artsen en neurologen.