‘Hartrevalidatie helpt op iedere leeftijd’

Het blijkt niet uit te maken of iemand boven de 80 jaar of onder de 50 is…

NIJMEGEN – Mensen met een hart- en/of vaatprobleem leven gemiddeld langer wanneer zij deelnemen aan een programma voor hartrevalidatie. Ze doen hier meer kennis op over de risicofactoren van hart- en vaatziekten en krijgen adviezen over leefstijl en stressmanagement.

Die combinatie van intensief focussen op hun gezondheidsproblemen en mogelijkheden verlengt, in het algemeen, het bestaan en de kwaliteit van hun leven.

Dit blijkt uit een gezamenlijke studie van het Radboudumc in Nijmegen en een Nederlandse zorgverzekeraar. De resultaten zijn gepubliceerd in JAMA Network Open, een vrij-toegankelijk online netwerk voor onderzoekers, een initiatief van het medische vaktijdschrift Journal of the American Medical Association. De studie toont dat slechts 31 procent van de mensen die tussen 2012 en 2017 een nieuwe diagnose van hart- en vaatziekten kregen of hartchirurgie ondergingen een hartrevalidatieprogramma hebben gevolgd. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om patiënten die een hartinfarct of chronisch hartfalen doormaakten of die een stent kregen.

Een stent is een metalen of kunststof buisje dat in medische toepassingen in een vat of kanaal in het lichaam van een patiënt wordt geplaatst, bijvoorbeeld in een bloedvat, met het doel om dit kanaal open te houden.

Geen verschil leeftijd

Deze groep had vervolgens 32 procent minder kans op vroegtijdige sterfte in vergelijking met patiënten die geen hartrevalidatie hebben gevolgd. Opvallend genoeg werd hierbij geen verschil gevonden in geslacht, leeftijd, sociaal economische status of de eventuele aanwezigheid van andere aandoeningen. Inspanningsfysioloog Thijs Eijsvogels van het Radboudumc, zegt: ,,Het blijkt dus niet uit te maken of iemand boven de 80 jaar of onder de 50 is en of er sprake is van extra aandoeningen. Voor iedereen zien we een positief effect bij het volgen van een hartrevalidatieprogramma.”

Stressmanagement

Hartrevalidatieprogramma’s duren gemiddeld zo’n zes tot twaalf weken en vinden plaats in het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Het programma bestaat uit informatiebijeenkomsten over de risico’s en gevolgen van een hartaandoening, gezonde voeding en het gebruik van medicijnen. Daarnaast krijgen patiënten actief hulp bij bijvoorbeeld het stoppen met roken en aanleren van een actieve leefstijl. Ook psychologische bijstand en het omgaan met stress kan onderdeel van het programma zijn. Onderzoeker Martijn Maessen: ,,We hebben op basis van geanonimiseerde gegevens kunnen zien dat bij hartpatiënten met een indicatie voor hartrevalidatie twee derde niet deelneemt. Nu we weten dat deelname aan het programma een positief effect heeft op de levensverwachting, valt hier nog veel winst te behalen. Bijvoorbeeld door betere voorlichting over de gezondheidsvoordelen van hartrevalidatie.”

Thuisrevalidatie

In maart en april werden vrijwel alle hartrevalidatieprogramma’s stopgezet om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Nu worden deze weer voorzichtig gestart. Thijs Eijsvogels: ,,Dit onderzoek laat zien dat hartrevalidatie een positief effect heeft op de levensverwachting van personen met hart- en vaatziekten. Het zou daarom goed zijn om bij een eventuele opleving van het coronavirus te voorkomen dat de programma’s opnieuw stil gelegd moeten worden aangezien het aantal deelnemers dan afneemt. Thuisrevalidatie in combinatie met digitale en fysieke afspraken heeft de toekomst.”