‘Gonzend geluid op het ritme van m’n hart’

Bijna 1.400 reacties kwamen er op oproep van www.meerovermedisch.nl over ‘gehoorklachten na Covid-19’.

AMSTERDAM – Oorsuizen, pieptonen, gehoorverlies, duizeligheid – de klachten zijn legio, en de patiëntengroep met deze nare en dikwijls onzeker makende – soms langdurige – gevolgen van een infectie met het SARS-CoV-2 virus blijkt omvangrijk.

Veel reacties

Een recente oproep op de Facebook-pagina van deze gezondheidswebsite www.meerovermedisch.nl leidde uiteindelijk tot een stroom van inmiddels bijna 1.400 reacties, afkomstig van lezers die – soms kort, soms uitgebreid – melding maakten van hoor- en evenwichtsklachten die mogelijk zijn ontstaan door Covid-19. Wekenlang bleven de reacties binnenkomen – en ook nu nog altijd. Ook via e-mails, app’s, telefoontjes en papieren brieven en enkele (vergeelde) briefkaarten.

• ‘Duizelig en oorsuizingen in beide oren sinds de dag, 13 oktober 2020, dat ik positief werd bevonden’, schrijft Deborah. En Evelien meldt: ‘Covid gehad in maart 2020, sindsdien tinnitus, voornamelijk links, maar ook rechts. Gonzend geluid op ritme van hartslag. Neemt bij inspanning of verhogen druk in lichaam toe.’ Silvia beschrijft: ‘Op 3-3-2020 ziek geworden, geen test. Oorsuizen en vanaf december draai duizeligheid aanvallen erg dat ik niet uit bed kon, overgeven, duurde tussen de 4 en 5 uur voor het ergste over was. Daarna nog paar dagen last van verstoorde balans en een ‘dronken’ gevoel.’

Oorsuizen bovenaan

Artsen ontdekten al vrij in het begin van de corona-uitbraak dat sommige van hun patiënten klaagden over een plotselinge achteruitgang van het gehoor, samenvallend met hun coronabesmetting. Vaak aan één oor. Maar bij die vroege constatering is het gebleven…

Zeven tot 15 procent van de patiënten, getroffen door een infectie met het coronavirus, kampt met deze Covid-‘erfenis’. Aldus blijkt – als gemiddelde – uit een groot aantal internationale studies naar de omvang van het probleem. De cijfers werden onlangs genoemd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘International Journal of Audiology’. Dit vakblad voor onder meer KNO-specialisten en audiologen analyseerde zo’n zestig verschillende studies naar dergelijke klachten in relatie tot Covid-19. De meeste van deze corona-geïnfecteerden hadden of hebben last van oorsuizen; dat staat duidelijk als klacht bovenaan.

• Edwin mailt: ‘Oorsuizen en irritante piep, maar naar mijn idee geen gehoorverlies.’ En Evert laat weten al op alles voorbereid te zijn: ‘Ik heb nieuwe gehoorapparaatjes, en die bevallen prima.’ Sandra ervaart, naar zij schrijft, wél gehoorverlies, ‘en een enorme druk van binnenuit. In beide oren. Duizeligheid in mindere mate. Al 1 jaar onderweg…’ Ook Thea heeft er duidelijk last van: ‘Oorsuizen sinds de coronabesmetting. Voordien nooit gehad. Als ik moe word, wordt het erger/luider…’

Wetenschapstijdschrift: Gebrek aan hoogwaardige onderzoeken waarin deze zogeheten’ audio-vestibulaire symptomen’ nader kunnen worden onderzocht’

Echter, geen van de studies maakt duidelijk waarom zoveel mensen hier zo’n last van hebben. Tot meer dan een globale inventarisatie van de aantallen komen de studies niet. Wel wordt er gesproken van ‘meerdere meldingen’. Het tijdschrift stelt dan ook vast: ‘Er is een gebrek aan hoogwaardige onderzoeken waarin deze zogeheten’ audio-vestibulaire symptomen nader kunnen worden onderzocht.’ Ofwel: vooralsnog is er geen goed onderzoek voorhanden naar mogelijke oorzaken. Hoogstens zijn er wetenschappelijke veronderstellingen, dus ook (nog) geen oplossingen. De wetenschap is nog niet zover.

Geen tijd

,,Het klinkt wellicht wat vreemd”, zegt KNO-arts Jan van der Borden die zijn oor te luisteren legde bij verschillende van zijn collega’s in het land. ,,Maar de algemene lijn in de opmerkingen die ik terugkreeg was: ‘Daar is op dit moment in deze crisis helemaal geen tijd voor om dat uit te zoeken’.”

Volgens Van der Borden, die jarenlang werkzaam was in het BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam, zijn veel van zijn (oud-)collega’s – in tal van ziekenhuizen, ook in het buitenland – hoofdzakelijk betrokken bij de urgente Covid-zorg, en is er nagenoeg geen gelegenheid voor dergelijk patiëntenonderzoek. ,,Iedereen die kan worden ingezet voor de zorg aan Covid-patiënten wordt ingezet. Bovendien focust men zich op de ontwikkeling van vaccins en andere geneesmiddelen; die gaan echt vóór alles.”

Hoewel het niet zo nadrukkelijk wordt uitgesproken door artsen die Van der Borden erover sprak, blijken oorsuizen, gehoorverlies en duizeligheid als ‘een gering medisch probleem’ te worden beschouwd, zeker in vergelijking met ernstig longlijden en andere levensbedreigende situaties door Covid. Bovendien lossen de klachten zich soms vanzelf op, menen artsen. Het is dus een kwestie van prioriteiten stellen voor de medische wereld die al overladen is.

Zenuwbeschadigingen

•  ‘Ik had al geruime tijd tinnitus’, schrijft Angelie, ‘maar na corona is het veel erger geworden’, en ze voegt er in haar reactie een verdrietige icoontje aan toe. En Lonneke verzucht: ‘Alle drie – gehoorverlies, duizeligheid, oorsuizen – herkenbaar helaas. Ik spaar tonen geloof ik. En pff, duizelig, dat is met vlagen echt heel erg.’  Sascha herkent het gonzen: ‘Oorsuizen, gonzen rechts. Links is het stil. Op 13112020 werd ik covid19 positief bevonden.’ En Martine meldt: In april 2020 Covid gehad, maar mijn oorsuizen en gonzen kwamen pas na een half jaar en werden steeds heviger. Duizeligheid vanaf het begin. Is nu veel minder, misschien ook omdat ik m’n grenzen beter ken…’
  

Ted van Essen, voormalig huisarts in Amersfoort en al jaren de vaste tv-dokter van Omroep MAX, herkent het probleem. Hij trekt een parallel met verlies van smaak en reuk dat ook wordt toegeschreven aan het coronavirus. Hij zegt in zijn tweewekelijkse pagina in het tijdschrift MAXMagazine: ‘Daarover is inmiddels al wat meer bekend. De zenuwtjes die lopen van het reukslijmvlies boven in de neus naar de hersenen zouden zijn aangetast door het coronavirus. Dat zit anders bij het verlies aan reuk bij een forse verkoudheid: daar speelt de verstopte neus juist een belangrijke rol en dat is bij Covid-19 anders. Het zou mij niet verbazen als ook bij het oor sprake van schade aan het zenuwweefsel’.

Steuncellen

Ook KNO-arts Jan van der Borden denkt dat het coronavirus het zeer kwetsbare oor met daarin het evenwichtsorgaan aanvalt en daarbij schade aan de steuncellen van de zenuwen veroorzaakt. Met alle gevolgen van dien.

• Ingrid meldt: ‘Nu ruim een jaar onderweg, ziek 23 maart 2020. Vanaf half april duizelig, in juni heeft de KNO-arts één verminderd prikkelbaar evenwichtsorgaan geconstateerd. Meerdere fysio-behandelingen gehad, nu vestibulaire therapie weer opgepakt en therapie vanwege overprikkeling. Daarnaast begon in juni licht oorsuizen maar na oorontsteking, gebruik van oordruppels in december en MRI-scan in januari, is dit erger geworden. Het wordt zelfs wordt erger naarmate de dag vordert.’
• Margriet schrijft: ‘Maart 2020 ziek geworden door corona. Naast andere klachten ook vaak last gehad van rechteroor. Het kon soms van het gevoel van een loopoor overgaan in het gevoel van een oorontsteking om een half uur later weer helemaal weg te zijn. Het afgelopen jaar heb ik (pulserend) oorsuizen gehad en was ik bij opstaan enorm duizelig. Pas na fysiotherapie en mega rustig opbouwen zijn deze klachten voor het grootste deel overgegaan. Nog steeds heb ik wel veel vaker dan voor Covid een piep in mijn oor en blijft het rechteroor gevoelig voor bijvoorbeeld kou en heb ik soms nog een trekkende pijn richting kaak.’