Staalproductie in IJmond: ‘Het is hoog-giftig en kankerverwekkend – met steeds meer zieken’

Gezondheidsraad: Bij het ijzer- en staalgieten  ontstaan stoffen waarvan bekend is dat ze kankerverwekkend zijn voor de mens.

DEN HAAG/IJMUIDEN – Wat veel inwoners van gemeenten in het uitstootgebied van Tata Steel in IJmuiden al jaren vreesden, blijkt waar: ‘Stoffen die vrijkomen tijdens het gieten van ijzer en staal kunnen kanker veroorzaken bij mensen op werkplaatsen waar dat gebeurt’.

De Gezondheidsraad concludeert dit in een advies dat vandaag is aangeboden aan het kabinet. De Raad, die de regering gevraagd en ongevraagd adviseert, wil dat beroepsmatig contact met de stoffen wordt ingedeeld in de gevarencategorie 1A, zodat werkgevers verplicht zijn hun werknemers te beschermen. ‘Categorie 1-A’ wil zoveel zeggen als dat bij het ijzer- en staalgieten stoffen ontstaan waarvan ‘bekend is dat ze kankerverwekkend zijn voor de mens.’

Begrensd

,,Het ijzer- en staalgietproces omvat het maken van mallen, het smelten en behandelen van de basismaterialen, het gieten in mallen, het laten afkoelen van het gegoten materiaal en het verwijderen van de mallen en het afwerken van het gietsel”, beschrijft het adviesorgaan het begrensde onderzoekgebied. Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid, die moet beslissen over de gevarencategorie.

Subcommissie: De uitstoot reden geeft tot bezorgdheid voor de mens, omdat ze mogelijk erfelijke mutaties in de geslachtscellen van mensen veroorzaken.

Overigens – en zo mogelijk is dit nóg belangrijker voor toekomstige generaties -, adviseert de ‘Subcommissie classificatie carcinogene stoffen’ van de Gezondheidsraad ook om de uitstoot van stoffen die langzaam het DNA veranderen (mutageniteit) te classificeren in categorie 2. Dat wil zeggen ‘dat de uitstoot reden geeft tot bezorgdheid voor de mens, omdat deze stoffen mogelijk erfelijke mutaties in de geslachtscellen van mensen veroorzaken’. Aldus de subcommissie.

Veel ziektegevallen

De Gezondheidsraad keek naar de uitstoot als totaal, zo blijkt. Niet naar losse stoffen die vrijkomen. En dat is nu precies waar de bewoners uit gemeenten rond de staalfabriek zich wél zorgen over blijven maken. ,,Want het is duidelijk dat de stoffen die tijdens het productieproces vrijkomen uiteindelijk ook naar buiten komen”, zet een bezorgde inwoner. Veel van de ongeveer 160.000 bewoners uit de IJmond-regio – nadrukkelijk niet iedereen – zijn ervan overtuigd dat de aanwezigheid van meer van deze staalproductie-units in hun omgeving en rondom Tata-Steel tot ernstige ziektegevallen bij kinderen en volwassenen leiden.

Bewoner Ellen Windemuth: Grafietregens, de uitstoot van rauwe cokes, het komt hier allemaal in de lucht en over ons heen. Het is hoog-giftig en kankerverwekkend!

Zoals Ellen Windemuth. Als voorzitter van de Stichting IJmondig staat zij al jaren actereen op tegen vervuilende bedrijven in dit woongebied met gemeenten als Wijk aan Zee, Beverwijk, Heemstede, Castricum en Velsen. De ondernemer, die zij is, noemt de uitstoot van de ijzer- en staal-producerende industrie, hoog-giftig en kankerverwekkend. ,,Alleen al in Velsen is een bovengemiddeld aantal nieuwe gevallen bekend – ja, ook kinderen – van acute leukemie. Het oorzakelijk verband is duidelijk. Grafietregens, de uitstoot van rauwe cokes, het komt hier allemaal in de lucht en over ons heen. En dat al jarenlang!”

Voorzitter Ellen Windemuth (Stichting IJmondig): ,,Er zijn veel zieken in onze regio. In veel gevallen is er een verband met de uitstoot van giftige stoffen van de staalproductie.” Foto: Facebook/privéarchief

Kleine kinderen

Ellen Windemuth vindt dan ook het zojuist verschenen rapport van de Gezondheidsraad, dat zich beperkt tot de serieuze risico’s voor de werknemers van de Nederlandse ijzer- en staalindustrie, te beperkt, zelfs incorrect, ,,Een gemiste kans.” De voorbeelden over grootscheepse gezondheidsellende in de regio liggen volgens haar aan de oppervlakte en voor het opscheppen. De emoties evenzeer. Windemuth: ,,Op bijeenkomsten horen en spreken we ouders die zich ernstige zorgen maken, in eerste instantie over hun kinderen met – naast de kankers waarover zij ons vertellen – ontwikkelingsachterstanden, leerbeperkingen, hoorproblemen, maar ook longziekten, vooral veel astma! Dáár hadden wij graag een uitspraak over gehad van de Gezondheidsraad. Over het oorzakelijk verband met de staalindustrie.”

Grafietregens met hoge hoeveelheden zware metalen daalden vorig jaar op de regio IJmond neer.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maakte begin juni vorig jaar melding van grafietregens die ongewenst hoge hoeveelheden zware metalen bevatten. De grafietgolf daalde vanaf het terrein van Tata en zijn partneronderneming Harsco op de omgeving neer. In de uitstoot werden ook lood, mangaan en vanadium aangetroffen. ,,Vooral buiten spelende kleine kinderen werden daaraan blootgesteld”, aldus Ellen Windemuth.

RIVM beschreef vorig jaar ‘de IJmond’ als een gebied ,,dat te maken heeft met milieubelastende activiteiten zoals zware industrie, verkeer en scheepvaart. Activiteiten die behalve op het milieu ook een negatieve invloed kunnen hebben op de gezondheid. Vooral de luchtkwaliteit in de IJmond is in dat verband een onderwerp dat sterk leeft. Ook hebben bewoners last van grof stof, geur en geluid. Bijna een op de vijf volwassenen in de regio is bezorgd over mogelijke gezondheidsrisico’s door de bedrijvigheid in hun omgeving. Dicht bij Tata Steel geldt dit voor ruim één op de drie bewoners.”

De uitstoot van stoffen tijdens de productie van ijzer en staal geeft ‘reden tot bezorgdheid voor de mens, omdat ze mogelijk erfelijke mutaties in de geslachtscellen van mensen veroorzaken’, stelt een subcommissie van de Gezondheidsraad. Foto: Pixabay