Kinderarts Louis Bont: RS-virus is tweede doodsoorzaak bij kinderen wereldwijd, toch kent vrijwel niemand dit virus.
WASHINGTON/UTRECHT – Een halve eeuw is ernaar gezocht, nu lijkt er een oplossing voor het RS-virus. Door dit respiratoir syncytieel virus zoals deze ernstige luchtweginfectie bij heel jonge kinderen voluit heet, belanden elk jaar zo’n tweeduizend van hen in het ziekenhuis, waarvan acht tot 10 procent op een intensive care-afdeling.
Het jaarlijks terugkerende beeld in de wintermaanden van vol liggende kinderafdelingen met benauwd hoestende zuigelingen, dikwijls met een piepende ademhaling, zal gaandeweg tot het verleden gaan behoren.
Injectie
Nu is er een langwerkende antistof gemaakt door een internationaal team van artsen-onderzoekers. Het medicijn is in aantocht. Een injectie met de antistof zal de zuigeling voor ongeveer een jaar bescherming bieden, zo is de verwachting van artsen die het middel ontwikkeld hebben. De publicatie van de onderzoekers, waarin zij over de behandeling berichten, is dezer dagen verschenen in een speciale uitgave van het wetenschapstijdschrift The New England Journal of Medicine, dat in zijn geheel is gewijd aan het RS-virus (RSV).
In hun bevindingen beschrijven zij hoe zij de antistof inspoten bij zo’n duizend vroeggeboren kinderen (met daardoor een grotere kans op een ernstig ziektebeloop door het RS-virus). De kinderen waren afkomstig uit ruim twintig landen. Het jaar erop waren er 80 procent minder ziekenhuisopnamen in deze groep. Het beschikbaar komen van de stof zou nog slechts een kwestie van tijd zijn – één tot twee jaar, is de verwachting.
Elke dag sterven wereldwijd nog zo’n 700 kinderen aan dit virus, per jaar een kwart miljoen verloren levens.
Het is in de wereld na malaria de tweede doodsoorzaak bij jonge kinderen. De slachtoffers van dit virus vallen met name in arme landen. ,,En toch kent vrijwel niemand dit virus”, vertelt Louis Bont, kinderarts van het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ), onderdeel van het UMC Utrecht. ,,Malaria kent iedereen, ook al komt dat hier alleen nog als importziekte voor, als mensen het uit het buitenland mee terug nemen.”
Longontsteking
‘Het RS-virus is in Nederland alomtegenwoordig’, meldt het tijdschrift van het UMC Utrecht, ‘maar geeft bij gezonde volwassenen meestal alleen verkoudheidsklachten, zoals een loopneus of hoesten. Kleine kinderen kunnen er meer last van hebben. De onschuldige verkoudheid kan bij hen overgaan in een zware longontsteking, die gepaard gaat met benauwdheid, piepen en hoesten. Bij baby’s kunnen de kleine luchtwegen die naar de longblaasjes lopen, ontstoken raken (bronchiolitis).
Hartchirurgen moesten soms operaties bij kinderen uitstellen omdat de ziekenhuizen vol besmettelijke RS-patiëntjes lagen…
Bij een ernstige RS-virusinfectie kunnen baby’s het daardoor zo benauwd krijgen dat ze in het ziekenhuis opgenomen moeten worden om extra zuurstof te krijgen. In het ergste geval komen ze op de intensive care waar hun ademhaling wordt overgenomen door een beademingsmachine. Omdat er feitelijk op dit moment nog geen geen vaccin of medicijn is tegen een ernstige RS-virusinfectie (maar het zou dus aanstaande zijn, en omdat veel ziekenhuizen in lage-inkomenslanden niet over beademingsapparatuur beschikken, overlijden daar veel kleintjes aan de infectie. In Nederland wordt ongeveer 1 op de 100 pasgeborenen in het eerste levensjaar opgenomen in het ziekenhuis met een RS-virusinfectie. Van hen heeft 1 op de 10 beademingsondersteuning op de intensive care nodig. Per jaar sterven enkele kinderen in Nederland aan het virus.
Spanning en onzekerheid
Hartchirurgen in het land maakten zich eind 2016 zorgen over het noodgedwongen moeten uitstellen van levensbepalende hartoperaties bij kinderen. De acht kinder-intensive cares in het land lagen dat jaar tjokvol patiëntjes die besmet bleken met het RS-virus. Daardoor moesten veel chirurgische ingrepen in de wacht gezet worden. Ziekenhuizen moesten vanwege de besmettelijkheid van het virus in een flink aantal gevallen kleine kinderen, vaak nog baby’s, met hun ouders weer naar huis sturen om daar een nieuwe operatie-afspraak af te wachten. ,,Dit is een toestand die je niemand gunt, ál die spanning en onzekerheid”, zei een hartchirurg toen. Nu zouden dergelijke noodsituaties snel tot het verleden kunnen behoren.
- Lees hier de wetenschappelijke publicatie over het RS-virus in The New England Journal of Medicine: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1913556