Een treinreis die hun herinneringen prikkelt…

Realistische NS-coupés in het verpleeghuis met rode leren treinbanken, kantelprullenbakken, bagagerekken en kleine tafeltjes aan het raam.

UTRECHT – Weer reizen met de trein, zoals zij ‘vroeger…’ deden voordat dementie hun leven overnam. Tóch weer een treinreis, wie had dat gedacht, maar nu ín het verpleeghuis. In vooralsnog 22 zorgcentra staan binnenkort realistische modellen opgesteld van NS-treincoupés. Om verpleeghuisbewoners met vormen van dementie enige houvast te geven in hun vervagende herinneringen.

Glaasje ranja

Zodat 72-jarige meneer Van Zalinge met de trein naar zijn zuster Nettie kan reizen (hij is onwetend van het feit dat zij enige jaren geleden overleed). En mevrouw Engwirda haar kleinkind kan bezoeken. Of ’tante Jans’ die nu weer samen met haar vriendin in het verpleeghuis een reisje naar Delft kan maken, daar waar zij haar jeugd doorbracht. De vriendin (een verpleegkundige) heeft foto’s van Delft meegenomen; die bekijken ze samen, zittend in de coupé en nippend aan een glaasje ranja.

Een ronduit prachtig initiatief van de Nederlandse Spoorwegen (NS) en Alzheimer Nederland. Medewerkers van verpleeghuizen door heel het land, maar ook naasten van mensen met dementie, halen dezer dagen onderdelen op bij de NS waarmee de ‘Hoofdreis-coupés’ in elkaar worden gezet. De 22 verpleeghuizen zijn geselecteerd uit enige honderden aanvragen vanuit de verpleeghuissector.

Dubbeldekkers

Het gaat om treinonderdelen van oude dubbeldekkers, voor de kenners: type DDM1. (DDM staat voor DubbelDeksMaterieel). Compleet met rode leren treinbanken, kantelprullenbakken, bagagerekken, de kleine tafeltjes aan het raam en de pijl met twee richtingen die zo kenmerkend is voor de NS.

Mensen met dementie kunnen nu een treinreis maken waarvoor ze niet naar buiten hoeven. Veilig in de instelling kunnen reizen, zonder dat ze verdwaald raken in een buitenwereld die vol prikkels is. Lekker gaan ze zitten in de Hoofdreiscoupé, kijken uit over het voorbij glijdende landschap (op een beeldscherm dat als een raam in de coupé is geplaatst) en kunnen genieten van hun reis. Samen met een bezoekend familielid, een medebewoner of een verzorgende. De Hoofdreiscoupé heeft herkenbare treinonderdelen; soms biedt de reis daardoor aanknopingspunten voor een mooie herinnering of het maken van contact met medereizigers. Voor mensen met dementie zorgt zo’n treinreis vaak ook voor een moment van en ze kunnen zelfs in hun eentje met deze trein op pad. Er zijn voorlopig 5 verschillende treinreizen te maken op authentieke (dus ook herkenbare) trajecten.

Een op de vijf

Nederland telt nu zo’n 290.000 mensen met dementie. De verwachting is dat dit aantal stijgt tot ongeveer 420.000 in 2030 en 520.000 in 2040. Eén op de vijf mensen krijgt dementie. Mensen met dementie verliezen in toenemende mate hun cognitieve vaardigheden. Dit heeft grote invloed op het leven van de persoon met dementie, maar ook op dat van zijn of haar naasten.