Gezonde stamcellen van een donor kunnen voor een doodzieke patiënt een laatste kans op genezing betekenen.

LEIDEN – Een opvallend hoog percentage van de Nederlanders (84 procent) weet in grote lijnen wat stamceldonatie is. Dat blijkt uit onderzoek door de Stichting Matchis, die ervoor zorgt dat patiënten die een stamceltransplantatie nodig hebben zo snel mogelijk de best passende donor (‘een match’) krijgen.

Elk jaar krijgen zo’n 9.000 mensen in Nederland te horen dat ze een vorm van bloedkanker (leukemie) hebben. Gezonde stamcellen van een donor kunnen voor een doodzieke patiënt een laatste kans op genezing betekenen. Stamcellen worden voor 70 procent gedoneerd via het bloed, soms ook gebeurt dit via het beenmerg.

Positief

Tachtig procent van de bevolking beoordeelt stamceldonatie als zeer positief. De kennis hierover is zes procent toegenomen sinds dit voorjaar de coronacrisis in Nederland uitbrak. Het percentage mensen dat zich zeker wil registreren als donor ligt rond 20 procent. De groep die twijfelt en meer informatie nodig heeft, ligt net iets onder de 50 procent. ,,Daarom”, zegt woordvoerder Bert Elberse van Matchis in Leiden, ,,is een campagne nodig om de laatstgenoemde doelgroep te informeren en te overtuigen om stamceldonor te worden.”

Match

Die campagne is nu bezig, met als slogan ‘Deel je gezondheid, word stamceldonor’. Elberse: ,,Jongeren delen tegenwoordig ‘alles’. De nieuwe campagne speelt daarop in: als je zoveel deelt, deel dan ook je gezondheid. Wie stamceldonor wordt, verhoogt de kans op een match tussen een patiënt en donor. Een-op-een is die kans heel klein. Maar als er veel donoren staan ingeschreven, dan neemt de overlevingskans voor een patiënt zeer reëel toe. De nieuwe campagne maakt vooral gebruik van social-mediakanalen, waaronder YouTube, Facebook en Instagram.”

Op dit moment staan in Nederland iets meer dan 327.540 mensen ingeschreven als stamceldonor. Dat is veel meer dan een aantal jaren geleden. Maar nog altijd wordt lang niet voor iedere patiënt een passende donor gevonden. Wereldwijd zijn er overigens voor 36 miljoen stamceldonoren.

Tekst leest door onder foto

Stamceldonor Tim: ‘Bijzondere gedachte dat iets van mij voortleeft in een ander’

Tim doneerde onlangs zijn stamcellen voor een onbekende patiënt ergens ter wereld. Het hele proces van zijn stamceldonatie viel samen met het overlijden van zijn collega. ,,Ik zat in de auto onderweg naar mijn collega om afscheid te nemen toen ik gebeld werd door Matchis met het nieuws dat ik daadwerkelijk een match was voor iemand.” 

Tim: ,,Ik stond nog geen twee jaar geregistreerd toen ik werd opgeroepen. Over mijn aanmelding heb ik destijds niet lang hoeven na te denken. Toen ik voor het eerst over stamceldonatie hoorde, dacht ik vrijwel direct: Waarom niet? Het feit dat je er letterlijk het leven van iemand mee kan redden weegt voor mij zoveel zwaarder dan mijn tijdelijke ‘ongemak’ wanneer ik daadwerkelijk opgeroepen zou worden.  Ongeveer een jaar geleden kregen we het verdrietige nieuws dat een collega van ons ernstig ziek was. Helaas sloegen behandelingen niet aan en kreeg ik op een gegeven moment te horen dat hij niet lang meer te leven zou hebben. Ik heb toen een afspraak met hem gemaakt om bij hem langs te komen om afscheid te nemen.

Afscheid

Onderweg in de auto – ik was er al bijna – ging plotseling de telefoon. Een medewerker van Matchis vertelde mij dat ik de beste match was voor een patiënt ergens ter wereld. Ik heb toen echt even de auto langs de kant van de weg moeten zetten om het nieuws door te laten dringen. Ik heb erg getwijfeld of ik het mijn collega daarna zou vertellen. Uiteindelijk heb ik dat wel gedaan. Ik kon aan hem zien dat hij er moeite mee had, een stamceltransplantatie bood voor zijn ziekte geen uitkomst. Tegelijkertijd vond hij het heel mooi dat ik wel iemand anders in een soortgelijke situatie zou kunnen helpen.

Toen ik niet veel later langs moest komen bij Matchis voor mijn medische keuring kreeg ik een app’je van mijn baas: ,,Je moet me nu bellen, spoed!” Toen kreeg ik te horen dat mijn collega was overleden. Dat was zo’n achtbaan van emoties. Aan de ene kant voelde het heel goed dat ik iemand een kans op leven kon geven, maar aan de andere kant had ik het er ontzettend moeilijk mee dat iemand die mij dierbaar is die kans niet had gekregen. Het hele proces van mijn stamceldonatie is voor mij daardoor onlosmakend verbonden aan hem.”

Tegenstrijdig

Ik heb tijdens mijn donatie ook veel aan hem gedacht. Het waren hele tegenstrijdige gevoelens, maar ik vind het juist wel extra bijzonder dat ik weet dat ik iemand ergens ter wereld wél heb kunnen helpen. Mijn gezonde stamcellen hebben iemand weer een kans op leven heb gegeven. Ik kijk dan ook met een heel goed gevoel terug op de donatie. Ik had wel wat last van de groeifactor die je vooraf toegediend krijgt, maar blijkbaar had dit zó goed zijn werk gedaan, dat er binnen 2 uur al voldoende stamcellen uit mijn bloed gefilterd waren! Ik was bijna teleurgesteld dat het al zo snel klaar was haha. Ik vond het eigenlijk veel te gezellig. Ik lag daar wel lekker en werd goed verzorgd.

Van de patiënt weet ik dat het een oudere man is, tussen de 60 en 70 jaar oud. Het is gek dat je verder niks van de persoon weet, maar ik zie zelf een lieve opa voor me, die door mijn stamcellen misschien nog heel lang opa voor zijn kleinkinderen kan zijn. Ik vind het een hele bijzondere gedachte dat er een stukje van mij voortleeft in iemand anders. Wanneer je je aanmeldt stelt het niet zo veel voor, maar ik besef me nu wel heel erg hoe belangrijk mijn registratie is geweest. Ik denk regelmatig: ‘Wat als ik mij niet had aangemeld? Dan had deze persoon misschien helemaal geen kans op genezing gehad’.”

Meest populair in