Er zijn steeds meer signalen dat Omikron niet het doemvirus is, maar mild in zijn ziekmakendheid

ANALYSE

BILTHOVEN/LONDEN – Zijn we binnenkort zwaar de klos met omikron? Of gaat de nieuwste virusgolf wellicht een beetje meevallen, zoals ook de Nederlandse arts Hugo Tempelman (al 26 jaar in Zuid-Afrika werkend) onlangs voorspelde. Hij zei: “Misschien is omikron uiteindelijk wel een zegen!”, en veel experts fronsten het voorhoofd bij deze uitspraak.

Inmiddels begint het er op te lijken dat de medicus, die midden jaren negentig in Limpopo (een van de armste provincies van Zuid-Afrika) een kleine polikliniek voor het behandelen en voorkomen van infecties met het aidsvirus hiv opzette, misschien wel eens gelijk zou kunnen krijgen. Hij heeft met een dagelijkse stroom omikron-patiënten een flinke tijdsvoorsprong op landen in West-Europa.

Milde symptomen

Tempelman doet inmiddels ook onderzoek naar de nieuwe coronavariant. Hoewel hij al enige weken vaststelt dat omikron in Zuid-Afrika duidelijk de overhand heeft in de nieuwe infecties, zegt hij dat het ziektebeeld op zichzelf meevalt. In de Belgische krant Het Laatste Nieuws zei hij daarover: “Er zijn veel besmettingen bij mensen die al gevaccineerd zijn, maar hun symptomen zijn tot nu toe mild.” Een geruststellende uitspraak.

Al weken achtereen is het de vraag die op ieders lippen brandt: is omikron de – voor zover nu bekend – jongste gedaante-aanpassing van het coronavirus ‘SARS-CoV-2’ een gevaarlijker virus? Is het ziekmakender, dodelijker? Niemand die het met zekerheid kon en kan zeggen. De inschattingen van besmettelijkheid en het ziektegevaar van omikron werden in de voorbije weken dan ook in uiteenlopende oneliners vervat.

Storm in glas water?

De nieuwe ‘Zuid-Afrikaanse’ virusvariant die op 19 november 2021 van zich deed horen in Nederland, maar naar later bleek mogelijk ook al eerder was aangetroffen in virusmonsters hier, was achtereenvolgens “mogelijk een  doemvirus”, “wellicht levensgevaarlijk”, “zeer infectieus”, “twee tot drie keer besmettelijker”, “misschien ook wel ziekmakender”, en o ja: “misschien ook wel een storm in een glas water”.

De Belgische viroloog Steven van Gucht zei het in het Vlaamse Nieuwsblad al wat evenwichtiger: “Deze variant kan beter onze immuniteit omzeilen. Omikron breekt er gemakkelijker doorheen. Dat wil niet zeggen dat hij inherent besmettelijker is.” Maar, zo zei Van Gucht, bijna sussend: “Omikron is géén supervirus.”

Ziektelast

Ook vanuit Engeland kwamen er afgelopen week de eerste onderzoeksresultaten, afkomstig van het Imperial College in Londen. De studie geeft serieuze antwoorden, maar (ook nu weer) geen eindoordeel. Vergeleken met de langzaam terrein prijsgevende Delta-variant die de afgelopen maanden dominant was in onze streken, is er volgens onderzoekers onder leiding van epidemioloog dr.  Sabine L van Elsland reden voor enig optimisme. Althans, wie geïnfecteerd raakt met de omikron-variant heeft, in vergelijking met de huidige Deltavariant, een circa 40-45 procent lagere kans om een ​​nacht of langer in het ziekenhuis te worden opgenomen.

Maar, zo zeggen de Britse onderzoekers: “Deze geschatte verminderingen moeten in ernst worden afgewogen tegen het grotere risico op infectie met Omikron”, en dat risico zou naar verluidt enige keren groter zijn. Ofwel, meer om zich heen grijpende besmettingen, dus een zwaardere ziektelast voor de zorg.

Uitdoven

Ook het immer terecht voorzichtige RIVM doet een duit in het zakje ten aanzien van het aardige of kwaadaardige gezicht van omikron. “Het lijkt erop dat de nieuwe virusvariant wel leidt tot een snellere stijging van het aantal besmettingen, maar dat de piek niet hoger is… en dat de epidemie mogelijk sneller kan uitdoven”, zeiden onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu dit weekeinde tegen de NOS. Een van hen, RIVM-modelleur Jacco Wallinga, zei in een toelichting tegen de staatsomroep dat de omikronvariant van het coronavirus zich “wel sneller, maar niet méér verspreidt dan de deltavariant”.

En hoewel er wetenschappelijk nog heel veel onzeker blijft, en er duizend slagen rond de arm worden gehouden, gaan we mogelijk iets hoopvoller het nieuwe jaar in… waarin hopelijk een einde komt aan twee jaar virusellende.

Meest populair in Aandoeningen