‘Depressie door jeugdtrauma kan worden afgewend’

AMSTERDAM – Een ernstig jeugdtrauma behoeft niet langer een levenslang lot te zijn van het slachtoffer. Nederlands laboratoriumonderzoek heeft aangetoond dat de gevolgen van een jeugdtrauma op volwassen leeftijd omgekeerd kunnen worden.

Het stress-systeem dat de traumatische ervaring(en) soms decennialang opslaat kan als het ware worden ‘gereset. Dat is mogelijk, zo meldt het Amsterdam UMC, door een gepaald stresseiwit – de glucocorticoïd receptor (GR) – kortstondig te blokkeren en aldus het stress-systeem een nieuwe blanco start te laten maken.

,,Jeugdtrauma’s door bijvoorbeeld (seksueel) misbruik, mishandeling of verwaarlozing belasten het stresssysteem en het stresseiwit GR zodanig zwaar dat het stress- en immuunsysteem op jonge leeftijd ontregeld raakt”, stelt psychiater en onderzoeker Christiaan Vinkers van het Amsterdam UMC.

Cushing

Vinkers gaat onderzoek doen naar de behandeling van depressie na jeugdtrauma. Hij gaat kijken of het medicijn mifepristone, dat al jaren buiten de psychiatrie wordt succesvol gebruikt bij endocriene aandoeningen zoals het syndroom van Cushing, waarbij het buitenste deel van de bijnieren (de schors) te veel van het hormoon cortisol aanmaakt. Ook lijkt het middel effectief bij het behandelen van depressie na jeugdtrauma. Voor de studie krijgt het Amsterdam UMC 600.000 euro van de Hersenstichting voor onderzoek door Vinkers naar behandeling van jeugdtrauma’s.

RIVM: Ruim een half miljoen Nederlanders leeft met een depressie.

In 2016 waren er 551.000 Nederlanders met een depressie, zo blijkt uit gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). ,,In veel gevallen is een depressie goed te behandelen”, stelt Vinkers. ,,Maar jeugdtrauma vormt hierbij een groot probleem. Standaard depressiebehandelingen zoals antidepressiva en psychotherapie werken tot wel 50 procent slechter bij deze groep. Daarom zijn er nieuwe behandelingen nodig voor de groep patiënten die ernstige jeugdtrauma hebben meegemaakt in de vorm van verwaarlozing of misbruik.”

Jeugdjaren

Die biologische ontregeling door traumatische ervaringen eerder in de jeugdjaren blijft het hele leven bestaan en maakt iemand gevoeliger voor depressies, schetst Christiaan Vinkers. ,,Het huidige onderzoek moet aantonen of mifepristone bij de mens de gevolgen van jeugdtrauma kan aanpakken door het stresssysteem te resetten. Als dit het geval is, dan kan de behandeling snel in de praktijk worden gebracht. Het medicijn is in Nederland namelijk al beschikbaar en voor het behandelen van endocriene aandoeningen zoals Cushing.”

Oproep: patiënten nodig voor onderzoek

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 185 patiënten met een depressie die een jeugdtrauma hebben meegemaakt. De helft van de patiënten slikt het medicijn mifepriston. De andere helft van de patiënten slikt een placebopil. Patiënten kunnen meedoen bij GGZ InGeest (Amsterdam), Lentis/UMC Groningen (Groningen), en waarschijnlijk op een aantal andere plekken in Nederland. Ervaringsdeskundigen op het gebied van depressie en jeugdtrauma zijn nauw betrokken bij dit voorstel. De studie wordt ondersteund door de Depressievereniging.

Patiënten die aan het onderzoek willen meewerken, kunnen zich aanmelden via Christiaan Vinkers (c.vinkers@amsterdamumc.nl).