Dat alcohol kanker kan veroorzaken weten de meeste mensen niet

DEN HAAG – Dat alcohol kanker kan veroorzaken is bij veruit de meeste mensen onbekend. Dat blijkt uit een peiling onder ruim 1300 Nederlanders, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het Trimbos Instituut.

‘We’ drinken er vaak op los zonder erbij stil te staan dat ‘het promille-glaasje’ kan bijdragen aan een mogelijk grotere kans op het ontstaan van kanker. Want een alcoholhoudend drankje is vooral ,,gezellig…”, en verhoogt de vrolijkheid.

Duizend borstkankers

Minder dan 9 procent van de deelnemers aan de enquête weet in meer of mindere mate dat alcohol het risico op kanker vergroot. Slechts 5 procent van de deelnemers wist te noemen dat alcoholgebruik de kans op borstkanker verhoogt. Jaarlijks zijn er meer dan duizend gevallen van borstkanker, waarbij alcohol de vermoedelijke oorzaak is.

De nu vastgestelde onbekendheid met de gevolgen van alcohol komt overeen met eerdere bevindingen van STAP, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid. Dat constateerde dat 90 procent van de Nederlanders onbekend is met dit oorzakelijk verband.

Marjolein de Jonge, arts-directeur borstkankerziekenhuis: Als ik het risico van alcohol weleens ter sprake breng, krijg ik terug: ‘O, is dat zo?’

,,Iedereen weet dat roken slecht is, en dat drugs je gezondheid ernstig kunnen ondermijnen, maar hoe het precies zit met het gevaar van alcohol is inderdaad nog vrij onbekend”, reageert Marjolein de Jong, directeur-bestuurder van het in de behandeling van borstkanker gespecialiseerde Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven. Als de voormalig oncologisch chirurg het risicoverhogend verband tussen alcohol en borstkanker weleens ter sprake brengt in een divers gezelschap, blijkt die kennis nog vrij onbekend. ‘Is dat zo?’, krijg ik dan terug. De meeste mensen weten dat echt niet, hoewel het een wetenschappelijk bewezen feit is.”

Rapportcijfer

De kennis van de gezondheidsrisico’s door het gebruik van alcohol blijkt in Nederland zelfs extreem laag. De deelnemers aan de VWS-peiling scoren een gemiddeld rapportcijfer van 5.1. Een op de vijf jonge mannen tussen 18 en 24 jaar heeft het afgelopen jaar gereden met te veel alcohol op, blijkt uit onderzoek dat de Stichting TeamAlert afgelopen week presenteerde. Het aantal personen dat met een alcoholvergiftiging op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis terecht kwam, is de laatste tien jaar met meer dan een derde toegenomen, meldt VeiligheidNL.

Vanaf vandaag kunnen Nederlanders zelf testen wat ze weten over gezondheid en alcohol via de website www.alcoholexamen.nl. Het vergroten van kennis en bewustzijn over de gezondheidsrisico’s van alcohol is een actie uit het Nationaal Preventieakkoord dat staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) in 2018 heeft gesloten met meer dan 70 maatschappelijke organisaties.

Paul Blokhuis: We moeten meer oog hebben voor de risico’s van alcohol.

Staatssecretaris Blokhuis: ,,Net als heel veel Nederlanders kan ik echt genieten van een wijntje of biertje. Zeker ook in deze periode van het jaar als je samen aan tafel zit met de mensen om je heen. Dat plezier gun ik iedereen. Tegelijkertijd weten wetenschappers steeds meer over de aanzienlijke risico’s van alcohol voor onze gezondheid. Daar moeten we met z’n allen echt meer oog voor hebben. Gezondheid staat bovenaan in ieder mensenleven.”

Korsakov

Uit de VWS-peiling, uitgevoerd door het bureau PanelWizard, blijkt onder meer: 1. Dat één op de vijf mensen weet dat alcohol ook het risico op darmkanker vergroot. De invloed op de hersenen is deels bekend: veel deelnemers weten wel dat je van overmatig alcoholgebruik het syndroom van Korsakov kunt krijgen. Maar de link met dementie noemt slechts drie procent spontaan. 2. Dat alcohol slecht is voor de lever is goed bekend. Bijna negen op de tien deelnemers weet dit. Slechts een derde van de respondenten kent het volledige advies dat de Gezondheidsraad in 2015 uitbracht: drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. 3. Een kwart van de deelnemers aan de peiling neemt zich voor volgend jaar beter op te letten hoeveel ze drinken.

Het onderzoek is een opmaat naar de start van een brede bewustwordingscampagne over de gezondheidseffecten van alcohol in 2020. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat 80 procent van de Nederlanders de richtlijn van de Gezondheidsraad kent in 2040. Iedereen die zijn alcoholgebruik in het nieuwe jaar een maandje op pauze wil zetten, kan zich aanmelden bij IkPas voor hun Dry January actie via www.ikpas.nl. Meer dan 6000 mensen hebben zich daarvoor al aangemeld.

Ruim 1 miljoen mensen drinken: 21 glazen per week (mannen) en 14 glazen per week (vrouwen).

Vorig jaar dronken 1,1 miljoen Nederlanders overmatig (meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen), zochten 29.000 mensen hulp voor hun alcoholverslaving, belandden er 18.000 mensen met letsel op de spoedeisende hulp, en nog eens 6000 mensen kampten met een alcoholvergiftiging. Meer dan zeven procent (7,3) van alle gevallen van borstkanker (bijna 15.000 in 2017) is gerelateerd aan alcohol. Datzelfde geldt voor 44,7 procent van alle gevallen van slokdarmkanker (ongeveer 2500 in 2018). Vorig jaar ook werden 6300 personen voor een alcoholvergiftiging behandeld op een spoedeisende hulp (SEH). De stijging met een derde is het sterkst bij personen van 25 jaar en ouder, meldt VeiligheidNL. Het goede element is dat het aantal personen van 12 tot 25 jaar dat met een alcoholvergiftiging naar een SEH kwam, niet toenam.

Een enkel glas…

Een grote studie van Japanse wetenschappers onder 63.232 kankerpatiënten en ongeveer evenveel gezonde mensen toont opnieuw aan dat zelfs een heel klein beetje alcohol de kans op kanker vergroot. Dat blijkt uit een onlangs gepubliceerd onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Cancer. De kans op kanker was het kleinst bij geheelonthouders en nam vrijwel lineair toe bij elk glas alcohol per dag. Iemand die tien jaar lang één glas per dag drinkt heeft 5 procent meer kans op kanker dan wie dat niet doet. Degenen die tot twee glazen per dag dronken hadden een verhoogd kankerrisico ongeacht hoe lang ze dronken. Hetzelfde patroon werd gevonden bij licht tot matig alcoholgebruik en de kans op kankers aan het spijsverteringskanaal (mond, strottenhoofd, slokdarm, maag, darmen en lever) en op borst- en prostaatkanker.

‘We’ drinken er vaak op los zonder erbij stil te staan dat ‘het promille-glaasje’ kan bijdragen aan een mogelijk grotere kans op het ontstaan van kanker. Want een alcoholhoudend drankje is vooral ,,gezellig…”, en verhoogt de vrolijkheid. Foto: Pixabay