Het hoge woord is eruit, daar kan en wil de WHO niet langer omheen: de coronapandemie is nu een feit
GENÈVE – Zelfs de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kan er niet langer omheen: het coronavirus is uitgegroeid tot een pandemie. Het virus is vooralsnog niet langer onder controle te krijgen. De directeur-generaal van de WHO, dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, verklaarde vandaag aan het einde van de middag tijdens een persconferentie in Genève, volgens ingewijden buiten beeld licht geëmotioneerd, dat hij zich grote zorgen maakt over de alarmerende verspreiding van deze uiterst verraderlijk gebleken ziekteverwekker. ,,We hebben als WHO dit virus maandenlang 24 uur per dag in de gaten gehouden, en we zijn ernstig bezorgd over de uiterst snelle verspreiding ervan.”
Vervijfvoudiging
Het Sars-Cov-2 virus, zoals het formeel heet, is nu aanwezig in welgeteld 114 landen, er zijn ruim 118.000 besmettingen. Negentig procent van deze infecties doet zich voor in slechts vier landen: China, Italië, Iran en Zuid-Korea. Het wereldwijde dodental staat nu op 4.610. Gevreesd wordt dat dit vele malen hoger gaat worden in de komende weken en maanden. Buiten China is het aantal besmettingen in de afgelopen veertien dagen vervijfvoudigd en is het aantal getroffen landen verdrievoudigd. ,,Duizenden geïnfecteerden vechten voor hun leven in ziekenhuizen”, zei Ghebreyesus. Volgens de Johns Hopkins Universiteit is nu al sprake van 125.664 besmettingen.
Uit twee van de zwaarst getroffen landen China en Zuid-Korea klinken tien weken na de start van de uitbraken daar enigszins optimistische geluiden: er zou intussen sprake zijn van een aanzienlijk in kracht afnemende epidemie. Iets meer dan tachtig landen (81) hebben, aldus de WHO, geen gevallen gemeld en 57 landen hebben tien coronabesmettingen of minder.
De WHO zegt evenwel buitengewoon teleurgesteld te zijn over de bereidheid van veel andere landen om het virus te beteugelen. ,,We hebben elke dag landen opgeroepen om dringend en agressief op te treden tegen dit om zich heen grijpende virus. We hebben de alarmbel luid en duidelijk laten klinken”, stelde Ghebreyesus. Tijdens de (dagelijkse) persconferentie hekelde hij openlijk het gebrek aan daadkracht door veel landen, hij sprak van ‘alarmerende niveaus van passiviteit’.
WHO-topman dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus vanmiddag tijdens de aankondiging dat de coronacrisis nu de status van pandemie heeft bereikt. Foto: World Health Organization
De Rotterdamse viroloog, prof. dr. Marion Koopmans van het Erasmus Medisch Centrum zei op Radio 1, kort na de verklaring van de WHO, niet verrast te zijn dat de WHO de uitbraak nu beschouwt als een pandemie, een wereldomspannende epidemie. ,,Dit zat eraan te komen”, zei zij in een korte reactie. ,,Het is bijna een beetje academisch. Want wanneer zeg je nu: het is wijd verspreid genoeg. Maar kennelijk hebben ze nu de knoop doorgehakt om van een pandemie te spreken.” Volgens Koopmans verandert het etiket ‘pandemie’ ,,niet zo heel aan wat we nu al doen. Wat wel duidelijk is, is dat je over de hele wereld nu echt aan de slag moet. Maar dat is al volop gaande.” Volgens haar zal de aankondiging van de WHO niet veel veranderen voor het beleid in Nederland. ,,Dit is een moeilijk te stoppen virus. Een epidemie kent verschillende fasen, en dat is eigenlijk het stappenplan waarmee we al bezig zijn.”
Opschalen
Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus gaf in Genève aan dat het mogelijk was om de aanzwellende epidemie toch in toom te houden. ,,Verschillende landen hebben aangetoond dat dit virus kan worden onderdrukt en bestreden”, zei hij. Hoewel hij China niet met name noemde, is volgens ingewijden duidelijk dat hij onder de indruk is van hetgeen daar tot nu toe gebeurde, ook al is er op veel punten alle aanleiding voor kritiek. Opnieuw deed Tedros een oproep aan landen om in actie te komen. En, aan die landen die al het nodige hebben ondernomen, ,,om op te schalen”.
WHO-topman dr. Tedros Ghebreyesus: We hebben nog nooit een pandemie gezien die is aangewakkerd door een coronavirus.
Indrukwekkend was de passage in de toespraak van dr. Ghebreyesus over het begrip pandemie, hij zei: ,,Pandemie is geen woord om licht of onzorgvuldig te gebruiken. Het is een woord dat, indien misbruikt, onredelijke angst of ongerechtvaardigde acceptatie kan veroorzaken dat het gevecht voorbij is, wat leidt tot onnodig lijden en de dood.” En: ,,We hebben nog nooit een pandemie gezien die is aangewakkerd door een coronavirus. Dit is de eerste pandemie veroorzaakt door een coronavirus. En we hebben nog nooit eerder een pandemie gezien die tegelijkertijd kan worden beheersd.”
Onvermijdelijk
Eerder vandaag sprak de Duitse bondskanselier Angela Merkel al van een onvermijdelijke pandemie. Zij voorspelde, op basis van de haar verstrekte inlichtingen van virologen, dat naar verwachting 60 tot 70 procent van de Duitse bevolking (is circa vijftig miljoen Duitsers) de komende periode besmet zal raken met het coronavirus. ,,En er is helaas nog geen behandeling beschikbaar, en evenmin een vaccin”, aldus Merkel. Er is overigens geen enkele reden om aan te nemen dat het percentage corona-besmettingen in Nederland lager zal uitkomen.