‘Binnen is alles normaal, buiten is de lucht als voor een zomerse storm…’

• door Lovorka Holjevac en Ingmar de Vries 

ROVERETO (Italië) – Toen ik gevraagd werd dit artikel te schrijven zei ik meteen ‘Ja!’ Niet omdat ik een schrijver ben, maar omdat ik momenteel in quarantaine zit met mijn vriend en hond, net als 60.488.092 andere mensen in Italië. Dit was dus een mooie gelegenheid om op de situatie te reflecteren, en om mijn ervaringen op papier te zetten.

Ik ben een professioneel muzikant, dus ik kan nu niet werken. Alles is dicht. Er zijn geen concerten. Ik woon in Nederland, maar was het laatste jaar bezig mijn leven naar Italië te verhuizen. Ik had vorige week naar Nederland kunnen vertrekken, maar ik koos ervoor bij mijn vriend en hond te blijven. Ik kan nu dus niet werken, net als mijn vriend die op de Universiteit werkt als onderzoeker. We proberen nu thuis te werken.

Helikopters brengen dagelijks de meest ernstige coronagevallen uit nabije regio’s naar speciale veldhospitalen.

Het stadje Rovereto waar Ingmar en ik wonen, ligt 21 kilometer ten noordoosten van het Gardameer, in de regio Trentino in Noord-Italië. Onze gemeente was oorspronkelijk geen ‘red zone’ wat betreft het aantal corona-gevallen, maar nu is het hele land een ‘red zone’. Het ziekenhuis in Rovereto, ‘Santa Maria del Carmine’,  werkt de klok rond – helikopters brengen dagelijks de meest ernstige gevallen uit nabije regio’s naar speciale veldhospitalen die vlug opgezet zijn om de huidige crisis te bestrijden. De toegangswegen naar Rovereto zijn afgezet met politieblokkades, waar je alleen doorheen komt als je kunt aantonen dat je een goede reden hebt.‘Houd een veilige afstand van één meter.’ Deze markeringen zijn in elk supermarkt te zien. Iedereen houd zich hier netjes aan en er wordt niet gehamsterd. Foto: Holjevac/De Vries

Nieuwe realiteit

Vandaag is de zevende dag van onze ‘lock down’ en ik ben blij om zoveel eenheid en mooi gedrag te zien van onze stadsgenoten, volgens de strenge nieuwe regels. We gaan alleen naar buiten om het hoognodige te doen: eten kopen en onze hond uitlaten. We wassen onze handen. Heel veel. We ontvingen een paar dagen geleden een pakje dat de bezorger, bewapend met handschoenen en een mondkapje, voor de deur achterliet. Hij keek op afstand toe hoe wij het pakje oppakten en zwaaide naar ons. Ik denk dat hij ook glimlachte. Wij op onze beurt maakten het pakje grondig schoon.

Dit is onze nieuwe realiteit. Alle sociale bijeenkomsten zijn gestopt. Ze zeggen tot 3 april, maar ik reken op ‘onbepaalde tijd’. We gaan niet naar onze bovenburen voor onze wekelijkse etentjes en koffietjes. Hun zesjarige zoontje met ademhalingsproblemen zit in de zowat verwaarloosde ‘risicogroep’. Dus zijn we creatief geworden en zetten we onze vrijdagavond-uitjes door in onze eigen woonkamers – afgelopen vrijdag hadden we 16 vrienden ‘op bezoek’ op ons computerscherm, allen met een glas goede Italiaanse wijn om Nats verjaardag te vieren. Het was hartverwarmend, vrolijk, en iedereen voelde dichtbij. We hebben ook onze grote reünie gepland – hoe we elkaar zullen omhelzen, samen eten, drinken en feestvieren voor een week. Samen.

Op een dagelijkse basis beslissen artsen hier over leven en dood. Letterlijk. Mensen sterven zonder dierbaren, ook om verspreiding te voorkomen.

Thuis kan je nog doen alsof alles normaal is. Maar zodra je naar buiten gaat realiseer je je dat alles vreemd is. De atmosfeer die je op je huid voelt, die in je kleren zit, aan de muren hangt, en zich over de stad en het land heeft uitgespreid als een soort dikke deken die geen lucht doorlaat, is moeilijk te omschrijven. Als de lucht voor een zomerse storm. Stel je die druk voor. Ik was een 11-jarig meisje in Kroatië toen de oorlog daar begon, en ik zie nu overeenkomsten met mijn ervaringen toen – soms is er een dodelijke stilte, en stopt je adem. Dit is niet overdreven, want precies hetzelfde gevoel, dezelfde trauma’s en dezelfde stress die artsen in de oorlog ervaren, worden nu door het ziekenhuispersoneel in Noord Italië ervaren.De straten in het anders zo drukke stadscentrum van Rovereto, in Trentino, zijn uitgestorven. Foto: De Vries/Holjevac

Er is niet genoeg personeel, ruimte en apparatuur, en personeel is uitgeput van oneindige diensten. Bovendien gaan veel van hen niet naar huis naar hun families, uit angst voor mogelijke verspreiding. Op een dagelijkse basis beslissen ze over leven en dood. Letterlijk. En mensen sterven zonder dierbaren, ook om verspreiding te voorkomen. Dood door longinfectie, zonder behandeling, betekent stikken. Ik hoop dat er genoeg medicijnen zijn om dat te verzachten. Maar de pijn en angst om alleen te sterven zijn er toch. Hoewel wij dit dagelijks lijden niet met onze eigen ogen zien, kun je hier in Rovereto voelen dat iedereen ervan weet, en dat iedereen verschrikkelijk veel meeleeft met de ernstige patiënten, en met het zorgpersoneel. Daarom zag je recentelijk vast video’s voorbijkomen van Italianen die vanuit hun raam klapten, om al het zorgpersoneel in deze zware tijden te ondersteunen.

Om van een afstand de trage en soms lichtzinnige aanpak van de Nederlandse overheid te zien, maakt ons bezorgd om onze dierbaren.

Vastzitten in Italië, maar familie hebben in Nederland en in Kroatië, maakte de afgelopen week erg zwaar voor ons. Het gaat niet om onszelf. Wij zijn gezond en vallen niet in de risicogroep. Maar om van een afstand de trage en soms lichtzinnige aanpak van de Nederlandse overheid te zien, maakt ons bezorgd om onze dierbaren. Veel internationale vrienden hier hebben dezelfde zorgen voor hun familie thuis in de VS, in Frankrijk, of in andere delen van Italië (dezelfde bovenburen hebben 85-jarige ouders in Cremona, dicht bij de oorspronkelijke ‘red zone’, en een oude tante die al besmet is).

Dichterbij

Terwijl velen lachten, bagatelliseerden, en ongepaste grapjes maakten op sociale media, waren China, Zuid Korea, en Italië al volop bezig in een oorlog tegen een onzichtbare vijand. Inmiddels is het opgesloten leven de nieuwe realiteit voor heel veel mensen wereldwijd. ‘Sociale onthouding’ en ‘zelf isolatie’ zijn van groot belang, en de belangrijkste middelen die wij hebben om nu onze zorgstelsels te helpen. Helaas is er geen andere optie. Enkele mensen die dit stille pact van sociale onthouding verbreken kunnen veel schade aanrichten. Dit is nu de nieuwe manier van leven die ons is opgelegd – één die een hoog niveau van altruïsme, compassie, geduld en empathie vraagt. Meer dan ooit moet iedereen meedoen en hun manier van denken aanpassen – een nieuw bewustzijn creëren. Maar hoe ver we ook van elkaar verwijderd zijn, deze crisis brengt ons dichterbij dan ooit.Rovereto in Noord-Italië – ogenschijnlijk is er niets veranderd aan deze vredige schoonheid, maar onzichtbaar woedt een virusoorlog. Beeld: Wikipedia