BIJZIENDHEID door langdurig binnenblijven

Oogfonds start gratis sms-actie om gezinnen te inspireren met tips voor gezonde kinderogen.

UTRECHT – De coronacrisis kan op termijn tot nóg een nadelig gezondheidseffect leiden: bijziendheid, de belangrijkste oorzaak van blindheid en slechtziendheid in Nederland. Daarvoor waarschuwt het Oogfonds.

Oorzaak is het sterk toegenomen dagelijkse gebruik van computerschermen, tv-schermen en andere beeldschermen in huis. ,,Ouders en kinderen zijn door de maatregelen om het coronavirus in te dammen momenteel verplicht thuis”, zegt Elianne Wiersma van het Oogfonds. ,,Hierdoor neemt het gebruik van schermen een nog grotere vlucht én komen kinderen minder buiten. Weinig buitenlicht en veel dichtbij kijken kunnen op de langere termijn zorgen voor bijziendheid.”

In de afgelopen decennia besteedden kinderen al steeds meer tijd op mobiele telefoons en tablets, nu geldt dat helemaal in deze uitzonderlijke tijden van corona. Ze komen almaar minder buiten, want ook de rit op de fiets naar school en sporten bij de vereniging vervalt momenteel. Ouders moeten thuiswerken én tevens hun kinderen bezighouden. Een beeldscherm is dan een makkelijke oplossing, zo blijkt uit onderzoek van Netwerk Mediawijsheid.

20-20-2

De coronacrisis is er dan ook de directe oorzaak van dat het Oogfonds haar begin dit jaar gestarte campagne ‘20-20-2’ verlengt en van toepassing verklaart voor – sowieso – de rest van dit jaar. Deze wat code-achtige formulering staat voor een belangrijk leefstijladvies voor kinderen, namelijk:

Na 20 minuten dichtbij kijken (na chatten op de mobiele telefoon of de laptop)
Een onderbreking van 20 seconden om in de verte te kijken
en minstens 2 uur per dag buiten zijn/spelen

Dit advies dat volgens het Oogfonds in feite een standaard-onderdeel zou moeten zijn van de opvoeding, is een van de belangrijkste manieren om bijziendheid en op latere leeftijd ernstiger oogproblemen te voorkomen. Eerder dit jaar citeerde gezondheidswebsite www.meerovermedisch.nl de intramuraal orthoptis Roelof Jan Polling van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Hij zei: ,,Zicht dat nu in het ontwikkelingsproces van bijziendheid verloren gaat, kan niet meer worden hersteld.” Volgens Polling is sprake van een ,,progressieve epidemie van myopie, bijziendheid” die zich met grote snelheid aan het ontwikkelen is. De coronapandemie bespoedigt dat proces.

Elianne Wiersma: ,,Inmiddels is Nederland zich aardig bewust van de duur van 20 seconden door de ‘handenwas-regels’ om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Een pauze van 20 seconden na 20 minuten dichtbij kijken (bijvoorbeeld op beeldschermen tijdens schoolwerk) zorgt voor een gezonde groei van het kinderoog. Net als 2 uur per dag buiten zijn vanwege het daglicht.”

Scherm

Het Oogfonds start om al deze redenen bij elkaar bovendien – vanaf vandaag – een eenvoudige, gratis sms-actie om gezinnen te inspireren met tips voor gezonde kinderogen. Met de gratis sms’jes ontvangen ouders eenvoudige handvatten om de ogen van hun kind(eren) te beschermen. Door ‘scherm’ naar 4333 te sms’en ontvangen ouders vijf dagen gratis tips voor gezonde kinderogen.

Myopie of bijziendheid is een afwijking van het oog waarbij een min-bril nodig is om scherp te zien. Dit komt doordat de oogbol te lang is. Hierdoor valt het brandpunt van de lichtstralen die het oog in schijnen vóór het netvlies in plaats van erop en dit zorgt voor een onscherp beeld. Een verlengde oogbol, een grotere as-lengte is op zich niet zo’n probleem, zolang deze maar niet te ver doorgroeit. Hoe meer minnen er gecorrigeerd moeten worden, hoe langer het oog is en een heel lange oogbol (>25 millimeter) kan op latere leeftijd problemen geven. Het groeien van de oogbol wordt onder andere versterkt door veel dichtbij kijken en te weinig buitenlicht in de jeugd. Veel dichtbij kijken is sinds de jaren vijftig sterk toegenomen door veel lezen en sinds de jaren negentig nog eens extra door het kijken op schermen (telefoon, tablet, computer- en spelcomputerschermen). Ver weg kijken en veel buitenlicht, ook wanneer het bewolkt is of regent remt de lengte groei van het oog. Buitenlicht zorgt voor het vrijkomen van dopamine in het netvlies. Dopamine blokkeert het verlengen van de oogbol. Door veel buiten te zijn kun je hoge bijziendheid, -6 of meer voorkomen.