Radiotherapeut Floris Pos (AVL): Het kan een hoop leed voorkomen, want als de kanker terugkomt betekent dat voor patiënten: onzekerheid, onderzoeken en zware vervolgbehandelingen.

AMSTERDAM/UTRECHT – Een extra dosis straling precies op de tumor verbetert de herstelkansen van mannen met niet-uitgezaaide prostaatkanker, zonder dat zich daarbij extra bijwerkingen voordoen.

De kans dat de ziekte binnen vijf jaar terugkomt, is voor hen minder groot dan voor mannen die deze ‘boost’ niet krijgen.

Dat blijkt uit een groot onderzoek van het UMC Utrecht, in samenwerking met het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis in Amsterdam, het Universiteitsziekenhuis Leuven en Radboudumc in Nijmegen.

Grote studie

Een van de behandelingen die mannen met niet-uitgezaaide prostaatkanker kunnen ondergaan is bestraling. Artsen bestralen dan de hele prostaat, waar de kankercellen meestal op meerdere plekken zitten. Alleen de hoofdtumor is zichtbaar op de scan. Als de ziekte onverhoopt terugkomt, is dat regelmatig precies waar die zichtbare tumor zat. Een extra dosis straling exact op die plek blijkt goed te werken, laat het FLAME-onderzoek zien. Dat is een grote studie onder 571 patiënten van het UMC Utrecht, Antoni van Leeuwenhoek, UZ Leuven en Radboudumc. De resultaten verscheen deze week (woensdag 20 januari) in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Clinical Oncology.

Laag PSA

Patiënten kregen binnen het onderzoek 35 bestralingen met of zonder zo’n extra bestralings-boost op de zichtbare tumor. De mannen die de extra boost kregen zagen hun ziekte in de eerste vijf jaar na de behandeling minder vaak terugkomen dan de anderen. Bij 92 procent van de mannen in de boost-groep bleef de belangrijke indicator voor prostaatkanker PSA (‘Prostaatspecifiek antigeen’) laag, vergeleken met 85 procent in de andere groep. Het gaat om mannen met een tumor die artsen hadden ingedeeld als matig of hoog risico.

Geen extra bijwerkingen

,,De bestralings-boost halveert dus het aantal mannen dat de PSA-waarde weer omhoog ziet gaan in de eerste vijf jaar na hun behandeling: van 15 naar 8 procent”, zegt radiotherapeut en hoofdonderzoeker Linda Kerkmeijer van het UMC Utrecht en Radboudumc. ,,De bestralings-boost gaf bovendien geen extra bijwerkingen, wat een belangrijke uitkomst is.”

,,Een substantieel aantal mannen kan hier baat bij hebben”, zegt radiotherapeut Floris Pos van het Antoni van Leeuwenhoek. ,,In Nederland bestralen we jaarlijks honderden mannen die voor deze behandeling in aanmerking zouden kunnen komen. Dus het kan een hoop leed voorkomen, want als de kanker terugkomt betekent dat voor patiënten: onzekerheid, onderzoeken en zware vervolgbehandelingen zoals een operatie of hormoontherapie.”

AVL: In Nederland bestralen we jaarlijks honderden mannen die voor deze behandeling in aanmerking zouden kunnen komen.

Meest populair in Wetenschap