Vaak krijgen mensen in de nacht een herseninfarct en ontdekt de partner pas de volgende ochtend dat er iets mis is. Dan zijn er al kostbare uren verstreken.

ROTTERDAM/AMSTERDAM – Nederlandse wetenschappers melden een belangrijke ontwikkeling bij het beperken van hersenschade door een beroerte. Door hun vinding komen aanzienlijk meer patiënten in aanmerking voor een stolselverwijderende behandeling.

Tot voor kort moest een bloedstolsel (of thrombus) binnen zes uur worden verwijderd teneinde klachten te verhelpen. Voortaan kan tot 24 uur na het optreden van een herseninfarct een bedreigende bloedprop worden verwijderd. Bovendien houden patiënten er minder vaak uitvalverschijnselen aan over.

Achttien Nederlandse ziekenhuizen deden jarenlang onderzoek bij zo’n 3.500 beroerte-patiënten (2900 met een herseninfarct-patiënten en 600 met een hersenbloeding). Hun belofte, gedaan in 2016, kwamen zij na: “De komende jaren zullen meer patiënten een beroerte overleven, om daarna weer zelfstandig door het leven kunnen.” Dat blijkt nu volledig gelukt!

Weefselschade

Bij een herseninfarct of beroerte ontstaat schade aan het weefsel in dat deel van de hersenen waar de bloedvoorziening stopt door een afsluiting van een bloedvat. Hierdoor werkt een deel van hersencellen ineens niet meer. Hoe langer die afsluiting bestaat, hoe groter de hersenschade zal zijn. Klachten die daaruit voortkomen lopen uiteen van een verlamde arm of been) tot en met een scheef hangende mond, tot en met moeite met praten, niet goed kunnen zien, of minder of ander gevoel in het gezicht.

Elk jaar worden 41.000 mensen in Nederland getroffen door een beroerte, 25.000 komen in het ziekenhuis terecht. Elk jaar overlijden hieraan circa 8.500 mensen. ‘Beroerte’ is de verzamelnaam van zowel herseninfarcten als hersenbloedingen.

De onderzoekers van het samenwerkingsverband Contrast selecteerden patiënten die normaal gesproken niet in aanmerking kwamen voor de behandeling, bijvoorbeeld omdat het herseninfarct te laat werd ontdekt. Eén van de auteurs, prof. dr. Diederik Dippel (Erasmus MC) zegt in een interview met zijn eigen ziekenhhuis: ‘”Vaak krijgen mensen in de nacht een herseninfarct en ontdekt de partner pas de volgende ochtend dat er iets mis is. Dan zijn er al kostbare uren verstreken.”

Invloedrijk

In 2015 toonde de zogenoemde Mr Clean-studie, geleid door het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, aan dat het stolsel uit het bloedvat veilig door een katheter via de lies verwijderd kon worden en dat dit toen effectief was tot zes uur na het ontstaan van de klachten. Het werk van de artsengroep trok ook internationaal aandacht. Het medische tijdschrift New England Journal of Medicine riep de studie uit tot “één van de invloedrijkste studies van 2015”. Het was een belangwekkende bevinding dat mensen met een ernstig herseninfarct beter en vlugger konden herstellen wanneer het afgesloten bloedvat snel toegankelijk werd gemaakt.

Bewezen werd bovendien dat bij deze patiënten minder hersenschade optreedt en zij daardoor minder neurologische klachten hebben en ook beter functioneren in het dagelijks leven na een herseninfarct. De Hartstichting in Den Haag kondigde onmiddellijk zes miljoen euro beschikbaar te stellen voor het vervolgproject. Die vervolgstudie kwam er: de Mr Clean-Late-studie, onder leiding van het Maastricht UMC.

Vastprikken

Neuroradioloog prof. Charles Majoie (Amsterdam UMC) en neuroloog prof. Diederik Dippel zeiden destijds in een interview met De Telegraaf dat met die financiële steun kon worden gewerkt aan onder meer verbetering van de methode om bloedstolsels met behulp van een katheter uit de hersenvaten te verwijderen. ,,Deze methode, waarbij we een katheter uiteindelijk in het stolsel vastprikken en deze met stolsel en al terugtrekken, blijkt voor een beperkte groep patiënten te werken”, stellen de twee onderzoekers. Bij afsluiting van één van de grote hersenvaten herstelt dan één op de drie patiënten. Wanneer deze behandeling niet wordt toegepast herstelt een op de vijf. ,,We willen deze methode nu verder verbeteren en voor veel meer patiënten toepasbaar maken.”